به گزارش خبرگزاری مهر، گنبد آسمان برج میلاد عصر چهارشنبه 27 آذر هم‌زمان با نزدیک‌شدن به شب یلدا، میزبان نویسندگان، منتقدان و پژوهشگرانی بود که در آیین رونمایی مجموعه 10 جلدی «قصه‌های شب یلدا» شرکت کردند. در این مراسم 10 عنوان کتاب از داستان‌نویسان رونمایی شد. کین سیاوش و نبرد 11رخ، رستم و سهراب و اسفندیار در افسون چشم خورشید، ناز و نیاز و حامد پسر خالد جوهری، خداحافظی نکن و میعاد در سبزه‌زار، ملک‌جمشید و طلسم حمام بلور، راز کیمیا و افسانه مهر و ماه، پاداش عشق و... عنوان کتاب‌هایی از مجموعه‌ای 40 جلدی هستند که انتشارات ویدا آنها را منتشر کرده است.
محمد جعفری قنواتی دبیر این مجموعه در آغاز مراسم ضمن اشاره به تاریخچه مجموعه‌های بازنویسی شده در 50 سال اخیر به مجموعه پیش رو اشاره کرد و گفت: «مجموعه اخیر از دو وجه قابل تامل است؛ اول این‌که ما ادبیات کهن را فقط ادبیات رسمی تعریف نکرده و به ادبیات شفاهی نیز توجه کرده‌ایم. این در حالی است که در سال‌های اخیر در دانشگاه‌ها نیز ادبیات شفاهی به رسمیت شناخته نمی‌شود. بنابر این می‌توان گفت که از معدود دفعاتی است که یک مجموعه، ادبیات رسمی را در کنار ادبیات عامیانه تعریف کرده است.
وی دومین ویژگی این مجموعه را تطابق تم‌ها با فرهنگ ایرانی دانست و گفت: از آن‌جا که در طی سالیان و با حمله اعراب، مغول و اسکندر فرهنگی وام‌گیرنده داشته‌ایم نویسندگان این مجموعه کوشیده‌اند تا تم‌ها منطبق با فرهنگ واقعی ایران باشد.
سخنران بعدی مراسم، حسن ذوالفقاری بر ضرورت بررسی دقیق‌تر ادبیات شفاهی ایران تاکید کرد و گفت: توجه به گستره ادبیات شفاهی، بیانگر غنای این حوزه است و قابل ذکر است که ادبیات شفاهی تنها سرگرم‌کننده نیست، بلکه زندگی است و نیاز بشری است. اگر در این بخش از ادبیات متمرکز شویم لایه‌های مردم‌نگاری، مردم‌شناسی و مباحث سیاسی و اجتماعی آثار کاملا واضح و شفاف است.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: باعث تاسف است که این آثار هیچ‌گاه از لحاظ قالب، تم و درونمایه مورد بررسی قرار نگرفته‌اند. مجموعه قصه‌های شب یلدا هوشمندانه به سراغ این نوع از ادبیات رفته است و با تورق چند جلد از آن می‌توان ژانرهای عاشقانه، تعلیمی و.... را در آنها شناسایی کرد.
او در ادامه نقش کلیدی این مجموعه را محور «تربیتی» آن دانست و به رساله‌هایی اشاره کرد که از دروس مکتبخانه‌ای گردآوری شده‌اند و همگی داستانی هستند. او گفت: ما از گذشته بازنویسی داشته‌ایم. به طور مثال جامع‌الحکایات مشتمل بر 2300 داستان است که خود بازنویسی هستند و بعدها مجدداً بازنویسی شده‌اند و این‌طور برداشت می‌شود که بازنویسی در هر دوره‌ای یکی از ضرورت‌های فکری و فرهنگی مردم بوده و هست.
ذوالفقاری افزود: من نثر مجموعه «قصه‌های شب یلدا» را تحسین می‌کنم و رویکرد نویسندگان این آثار، ما را یک گام جلوتر برده است. نکته بارز دیگر این مجموعه نظارت یک دبیر بر تمام آثار است. گرچه پیش از این مجموعه‌های متعددی انتشار یافته‌اند، اما گمان می‌رود که نظارت یک دبیر در توفیق آنها تاثیر مستقیم دارد.
حسن میرعابدینی، پژوهشگر ادبیات داستانی نیز در این مراسم در سخنانی، نگاهی متفاوت به این مجموعه را پیشنهاد داد و گفت: لازم است درباره این کتاب‌ها به عنوان داستان بحث شود. نمی‌توان انکار کرد که جنبه قصوی این آثار برای ملت‌ها مهم است. هر ملت و هر فرهنگ ریشه‌دار برای نگریستن به جهان و بیان دیدگاه‌های خود فرم‌های روایی خاص خود را دارد که مبتی بر سیاست و سنت ادبی آن ملت است. کشور ما هم به دلیل فرهنگ غنی و ادبیات کهن‌سال خود از کشورهایی است که در زمینه فرم‌های روایی از بسیاری کشورها پیشی گرفته است. باید دانست که نویسندگان بزرگ جهان ضمن توجه به ادبیات مکتوب به شاخه ادبیات شفاهی هم توجه داشته‌اند. به طور مثال کالوینو در جایی می‌گوید: بنیان ادبیات داستانی مکتوب افسانه‌هاست.
به گفته این منتقد ادبیات داستانی، کالوینو خود بارون درخت‌نشین و برخی دیگر از آثارش را با همین بنیان افسانه‌ای نگاشته است و جادوی پنهان واقعیت روزمره را از این طریق بیان می‌کند.
میرعابدینی افزود: باید توجه داشت که بازنویسی افسانه‌ها (چه کوتاه و چه بلند) از دیرزمان ادامه داشته و هر بازنویس چیزی بر آن افزوده است. و نویسندگان ما نیز از آن مستثنی نبوده‌اند. در آثار هدایت و آل احمد هم این توجه را می‌توان دید. اما آرام آرام نویسندگان این آثار را با پیامی امروزی همراه کرده‌اند که می‌توان نمونه‌های آنها را در آثار به‌آذین و آل‌احمد دید.
میرعابدینی ادامه داد: ادبیات امروز ما در نحوه روایت قصه‌ها و لحن روایی و ساختار قابلیت آن را دارد که بتوانیم بوطیقای قصه ایرانی را پیدا کنیم. چرا که با کشف آن می‌توان آن را با شگردهای داستان‌نویسی جهان درآمیخت.
وی یک نکته را در مطالعه این ادبیات واجب و ضروری عنوان کرد و گفت: باید پرسید ایرانیان چگونه روایت خود به جهان را بیان می‌کردند؟ نکته مهم دیگر شیوه اشارتی داستانهای ایرانی است که به درد دنیای امروز می‌خورد. که از این اشارت‌ها جهان روایی شکل می‌گیرد.
فارس باقری، فرشته احمدی، فرهاد حسن‌زاده، بهناز علی‌پور گسکری، محمدرضا گودرزی، رسول آبادیان، جعفر توزنده‌جانی، ابراهیم دمشناس و محمد شریعتی که هرکدام به بازآفرینی داستانهای كهن در قالب داستانهای مدرن پرداخته‌اند در این مراسم حضور داشتند و در انتهای مراسم شاهد بریده شدن کیک نمادین این مجموعه بودند.
عمادالدین باقی، شهرام اقبال‌زاده، مسعود ملک‌یاری، صفا برهانی، فرمهر منجزی و .. از جمله نویسندگان و مترجمان حاضر در این مراسم بودند.
نظر شما