زیتون رودبار با غول آفت دست و پنجه نرم می کند/ تلاش های مستمر چاره مشکل است

به گزارش خبرنگار مهر، شهرستان رودبار در کرانه سفید رود و در منطقه‌ای کوهستانی قرار گرفته‌ است، آب و هوای این منطقه تحت تاثیر هوای خشک و نیمه خشک ناحیه مرکزی قرار دارد.

 همچنین از نظر آب و هوایی این منطقه به ویژه شهر زیبای رودبار دارای آب و هوای مدیترانه‌ای است و رویش درختان زیتون در این منطقه گواه این موضوع است.

تازه ترین کشفیات باستان شناسانی در تپه باستانی "کلورز" رستم آباد بیانگر این است که کشت زیتون در این منطقه به بیش از دو هزار سال پیش باز می گردد.

ولی چند سالی است که تولیدکنندگان و باغداران زیتون با مشکل آفت زیتون مواجه شده اند آفتی که از نظر کیفیت و کمیت بر میزان تولید اثر گذار بوده و هست.

"پیمان رحیمی" یکی از تولید کنندگان و باغداران زیتون این شهرستان به مهر می گوید: آفت مگس زیتون یکی از مهمترین آفتی است که بسیاری از درختان این شهرستان را آلوده کرده است.

وی ادامه می دهد: پراکندگی و گستردگی آلودگی تا حدی زیاد است که سم ها و مقابله های کم و کوتاه مدت جوابگو نیست.

این کشاورز رودباری گفت: باغداران و تولید کنندگان در طول دوران مقابله با آفت، خسارت زیادی را متحمل شده اند، در این میان نیز واردات زیتون از خارج از کشور باعث شد تا  زیان و خسارت باغداران چند برابر شود، چه کسی جوابگوی این قضیه است؟ آیا کیفیت و طعم و مزه زیتون رودبار با زیتون وارداتی قابل مقایسه است؟ چرا مسئولان به جای پیدا کردن راه اصولی برای مبارزه با آفت به دنبال واردات هستند؟

زیتون شهرستان رودبار آوازه جهانی دارد

وی افزود: چند سال پیش که هنوز درختان منطقه به آفت مبتلا نشده بود زیتون رودبار علاوه بر داخل در خارج از کشور نیز آوازه جهانی داشت حالا چه شد که به این بلا گرفتار شده ایم ؟

رحیمی در ادامه  ضمن ابراز نگرانی از عدم کنترل و مهار آفت باغات زیتون شهرستان رودبار  اظهارداشت: اگر مبارزه جدی و طولانی مدت صورت نگیرد در آینده نه چندان دور  زیتون رودبار به عاقبت بدی گرفتار خواهد شد، قبل از آفت کشاورزان  هر سال 4 تا 5 تن زیتون از باغات برداشت می کردند ولی الان این رقم به یک تن هم نمی رسد.

وی اذعان داشت: این آفت همراه زیتون های وارداتی، وارد شهرستان شد پس چطور است که همچنان واردات زیتون ادامه دارد؟

ناگفته نماند استاندار گيلان نیز در راستای رفع مشکلات باغداران و تولید کنندگان زیتون، سازمان جهاد کشاورزي را موظف کرد با همکاري فرمانداري شهرستان رودبار نسبت به اجراي جدي طرح مبارزه با آفت زيتون اقدام کنند.

محمد علی نجفي همچنین در بازديد از باغات زيتون رودبار گفت: معيشت و هويت اقتصادي اين شهرستان با پرورش و تجارت زيتون گره خورده است از اينرو طرح مبارزه با آفت مگس بسيار ضروري و اجتناب ناپذيراست.

وي با اشاره به اختصاص پنج ميليارد ريال براي اجراي طرح مبارزه با آفت مگس زيتون افزود: با اختصاص اين اعتبار سازمان جهاد کشاورزي و فرمانداري شهرستان رودبار طرح مبارزه با آفات زيتون را از ابتداي هفته آينده بصورت جدي و گسترده آغاز کنند.

نماينده عالي دولت در گيلان گفت: سازمان جهاد کشاورزي و فرمانداري موظف هستند گزارش اقدامات خود را بصورت مستمر ارائه دهند.

وی با تاکيد برآموزش باغداران زيتون افزود: هرس و اصلاح باغات زيتون و جمع آوري زيتون هاي آفت زده در کنار آموزش مناسب به کشاورزان براي مبارزه با اين معضل داراي اهميت است.

شناسایی 10 هزار هکتار زمين مستعد پرورش زیتون در رودبار

نجفی همچنين در بازديد از اراضي آماده واگذاري براي کشت زيتون گفت: در حال حاضر  10 هزار هکتار زمين مستعد پرورش اين محصول در شهرستان رودبار شناسايي شده که در گام نخست هزار هکتار آن آماده واگذاري است.

وی در ادامه از بخش خصوصي توانمند و فارغ التحصيلان کشاورزي دعوت کرد تا براساس چارچوب هاي تعيين شده از اين زمين ها براي پرورش زيتون بهره برداری کنند.

استاندار گیلان تاکيد کرد: از آنجائيکه دسترسي مناسب به آب يکي از دغدغه هاي اصلي براي پرورش دهندگان زيتون است سازمان جهاد کشاورزي و آب منطقه اي تامين آب را به کساني که زمين را تحويلشان مي دهند،  تضمين کنند.

وی با اشاره به اينکه زيتون و رودبار دو اسم به هم آميخته در گيلان و کشور هستند، گفت: تلاش برای نوسازي باغ ها، توسعه و کشت اين محصول استفاده از آبياري تحت فشار کشت رقم هاي جديد و بارآور به بهبود معيشت مردم شهرستان رودبار کمک خواهد کرد.

" محمدرضاعباسي مژدهي " عضو هيئت علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي گيلان نیز به خبرنگار مهر در خصوص آفت مگس زيتون گفت: از ديد حشره شناسي و علم آفات عوامل خسارت زا به درختان به سه گروه آفات، بيماري ها و علف هاي هرز تقسيم  مي شوند ضمن اينكه عدم مديريت باغ نيز مي تواند در كاهش عملكرد درختان بسيار موثر باشد.

وی ادامه داد: هم اکنون در ميان حشرات در منطقه رودبار آفت مگس زيتون به عنوان مهمترين آفت تلقي شده  چرا كه با حمله به ميوه زيتون و ايجاد خسارت باعث كاهش كيفيت ميوه ها مي شود و بازار پسندي محصول را كاهش مي دهد.

عباسی مژدهی اذعان داشت: از ديگر عوامل محدود كننده مي توان به پسيل زيتون اشاره كرد كه فعاليت اين حشره در اوايل بهار بوده و باعث كاهش ميزان گل در درختان مي شود.

وی متذکر شد: متاسفانه در چند سال اخير و پس از ورود آفت مگس زيتون به منطقه رودبار خيلي از باغداران از آفت پسيل زيتون غافل شده و بابت حمله اين حشره خسارات زيادي نيز متحمل  مي شوند كه كمتر از خسارت مگس زيتون نيست با اين تفاوت كه اين آفت به گل هاي درختان صدمه وارد  مي كند و با مكيدن شيره نباتي گياه باعث ضعف عمومي درختان مي شود.

باغداران رودباری نباید از آفت پسيل زيتون غافل شوند

عضو هيئت علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي گيلان گفت: اين مسئله مي تواند حمله ساير حشرات و آفات را به درختان تسهيل کرده و باعث كاهش محصول شود كه از ديد باغداران مخفي مي ماند اما مگس زيتون بطور مستقيم به ميوه زيتون خسارت وارد مي كند و باغدار علائم و ضررو زيان وارد شده به محصول را بطور مستقيم مشاهده مي كند.

وی همچنین از ديگر آفات درختان زيتون به شپشك سياه زيتون و سپردار بنفش زيتون اشاره كرد و افزود: اين دو آفت داراي اهميت اقتصادي كمتري بوده و خوشبختانه دشمنان طبيعي قادر به كنترل جمعيت آن هستند ضمن اينكه روغن پاشي بر عليه اين آفات (به غير از مگس زيتون) در اواخر زمستان و يا اوايل بهار مي تواند در كاهش جمعيت آنها موثر باشد.

عباسی مژدهی  اظهارداشت: از بيماري ها نيز مي توان به پوسيدگي ورتيسليومي درختان زيتون اشاره كرد كه بيماري خطرناكي بوده و بايد نسبت به كنترل و مديريت آن اقدام کرد.

وی در پاسخ به این سئوال که این آفات در دراز مدت و کوتاه مدت در کیفیت و کمیت محصول زیتون چه تاثیری دارد، گفت: به یقین عدم كنترل اين آفات مي تواند در كوتاه مدت باعث افت محصول و در دراز مدت باعث ضعف عمومي درختان شده و زمينه را براي حمله ساير آفات و بيماري ها فراهم و كاهش محصول را باعث مي شوند.

عضو هيئت علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي گيلان در خصوص ارزیابی میزان خسارت وارده به باغات زیتون اذعان داشت: در سال هاي گذشته جمعيت اين حشره در حد بالايي نبوده و خسارت وارده نيز اقتصادي نبود بجزء در برخی از سال ها ولي در سال جاري به دليل شرايط اقليمي خاص و تابستان خنكي كه در تير و مرداد ماه امسال وجود داشت شرايط براي رشد و فعاليت آفت مگس زيتون فراهم شد و در شهريور ماه حجم عظيمي از اين آفت در منطقه طغيان کرد.

وی در خصوص اقدامات تاثیر گذار صورت گرفته  برای مهار یا کنترل این آفات به مهر گفت: مهمترين اصل در كنترل اين آفت مشاركت باغداران سراسر شهرستان  است، متاسفانه در چند سال اخير خيلي از باغات بطور صحيح مديريت نشد و در نتيجه امكان هجوم آفت را فراهم كردند اما براي سال آينده با برنامه ريزي هاي انجام گرفته در تمامي روش ها از قبیل آموزش باغداران و آشنايي هرچه بيشتر آنها با آفت مگش زيتون و همچنين استفاده از روش هاي مختلف كنترل و مديريت اين آفت مي توان اميدوار بود كه در سال هاي آينده جمعيت خسارت زاي آفت كاهش پيدا کرده و به حدي برسد كه خسارت اقتصادي به محصول وارد نکند.

مهمترين اصل در كنترل آفت زیتون مشاركت باغداران سراسر شهرستان رودبار است

عباسی مژدهی افزود: بر خي از روش هاي كنترل آفت كه در ساليان اخير در قالب بروشور و يا پوستر و همچنين كلاس هاي آموزشي ارائه شده است شامل جمع آوري ميوه هاي آلوده در پايان فصل، هرس درختان ( با اين عمل مي توان موجب تهويه بهتر تاج درخت شود)، مبارزه با ساير آفات درختان زيتون همچون پسيل زيتون و شپشك سياه زيتون (عسلك اين حشرات منبع غذايي بسيار مناسبي را براي مگس هاي بالغ زيتون در طول سال فراهم مي كنند)، نصب تله هاي جلب كننده غذايي و جنسي با نظارت مستقيم كارشناسان جهاد كشاورزي، استمرار مبارزه با آفت در تمامي طول سال حتي هنگاميكه ميوه اي بر روي درختان موجود نیست ( تجربه نشان داده است كه آفت مگس زيتون در فصل زمستان بصورت حشره كامل فعاليت مي کند و با نصب تله هاي جلب كننده غذايي مي توان نسبت به شكار آنها اقدام کرد) است.

وی اظهارداشت: از دیگر موارد می توان به جمع آوري زودتر ميوه هاي درختاني كه در حاشيه خيابان ها وجود دارد و شهرداري به عنوان متولي آن محسوب مي شود، نصب تله هاي جلب كننده غذايي در باغات منطقه لوشان در فصول پائيز و زمستان، حشرات بالغ برای گذراندن دوره زمستاني به منابع غذايي خاصي دسترسي ندارند و با نصب تله هاي جلب كننده غذايي مي توان نسبت به شكار اين جمعيت ها اقدام کنند، حدالامكان اصلاح روش هاي آبياري سنتي و استفاده از روش هاي آبياري جديد از قبیل آبياري قطره اي و غیره را نام برد.

عضو هيئت علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي گيلان در پاسخ به این سئوال که چه میزان اعتبار برای مهار کامل آفات زیتون نیاز است، گفت: بيشتر از مسائل مالي كه در كنترل آفت موثر است تغيير ديدگاه باغداران و كشاورزان منطقه در خصوص كنترل اين آفت حائز اهميت است.

وی یادآورشد: در صورتي كه كشاورز و باغدار  به اين نتيجه برسد كه براي كنترل اين آفت بايد از فصل زمستان شروع به رديابي و كنترل آفت کنند قدم بزرگي براي كنترل اين حشره برداشته شده و به یقین در سال هاي آتي شاهد جمعيت كمتري از اين آفت در شهرستان باشيم و باغداران رودباری بدون دغدغه و با فراق بال همچون گذشته محصول سالم خود را به سراسر كشور عرضه کنند.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رودبار در این زمینه به مهر گفت: آفات و بیماری های زیتون به دو دسته تقسیم می شوند.

مسلم طوفان افزود: آفات ها شامل مگس میوه زیتون، شپشک سیاه زیتون، پسیل و کرم سفید و از بیماری ها می توان به لکه کاووسی، فوماژن و  ورتیسیلیوم  اشاره کرد.

وی اظهارداشت: با توجه به سطح زیر کشت رودبار، دو هزار هکتار از باغات زیتون این شهرستان در اثر آفات آسیب دیده است.

این مسئول اذعان داشت: با هماهنگی سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و پیگیری های مستمر نماینده مردم رودبار در مجلس شورای اسلامی، فرماندار و همچنین عده ای از بازاریان و تولید کنندگان این شهرستان، جلسات متعددی در خصوص راهکارهای مقابله با آفات زیتون برگزار شد.

2 هزار هکتار از باغات زیتون شهرستان رودبار در اثر آفات مگس زیتون دچار آسیب شدید شد

وی ادامه داد: از سوی جهاد کشاورزی رودبار با توجه به اختصاص اعتبارات محدود اقداماتی همچون راه اندازی 17 ایستگاه پیش آگاهی با نظارت چهار کارشناس طرح زیتون، توزیع 117 هزار برگ تله های زرد جلب کننده تعداد، توزیع دو هزار و 200 لیتر پروتئین هیدرولیزات و توزیع 210 لیترسم بین کشاورزان در دو هزار و 776 هکتار، تشکیل کلاس های آموزشی و چاپ و تکثیر اطلاعیه، چاپ و توزیع بروشورهای آموزشی، تحویل سم و سمپاش به متقاضیان را بعمل آورد که البته این اقدامات برای مبارزه کافی نبوده و نیست.

طوفان در ادامه ابراز امیدواری کرد با اختصاص بودجه ای که در راستای نابودی آفات زیتون این شهرستان از سوی مسولان تصویب شده است بتوان اقدامات مهمتری را انجام داد.

وی یادآورشد: در حال حاضر  9 میلیون و 800 هزار تومان از طرح ملی زیتون به جهاد کشاورزی رودبار اختصاص یافته که با این میزان اعتبار با همکاری اداره ترویج برگزاری کلاس های آموزشی، جلسات مورد نیاز و کارگاه های آموزشی شهرستان آغاز شده است.

به هر حال زیتون از محصولات راهبردی استان گیلان است و نقش مهمی در اقتصاد، تجارت و اشتغال منطقه دارد بنابراین مسئولان باید نسبت به رفع مشکلات این محصول مهم تلاش مظاعف داشته باشند.