ایران و جهان چشم به راه فیلم «محمد (ص)»/ همه آنچه باید درباره پروژه مجیدی بدانیم

به گزارش خبرنگار مهر، پروژه سینمایی «محمد(ص)» عنوان جدیدترین کار مجید مجیدی کارگردان و فیلمساز مطرح سینمای ایران است که این روزها در مراحل فنی قرار دارد.

این فیلم عظیم سینمایی که درباره زندگی پیامبر اکرم (ص) ساخته شده است یکی از مهمترین و بزرگترین پروژه های سینمای ایران محسوب می شود که با استانداردهای روز دنیا ساخته شده و یک اثر بین المللی خواهد بود.

پرداختن به زندگی پیامبر اعظم اسلام از جمله مضامین تاریخی مذهبی است که تا کنون در سینمای ایران بدان پرداخته نشده و صد البته تولید چنین اثری نیاز به یک کارگردان حرفه‌ای همچون مجیدی داشت که پیش از این اثار شاخصی همچون بچه های آسمان، رنگ خدا، آواز گنجشک ها و .... را در کارنامه خود داشت.

مجيدي که كارش را در سينما با بازيگري چند فيلم انقلابي شروع كرد، چند فيلم كوتاه و تجربي را نيز تجربه كرد و سرانجام به سمت ساخت فیلم بلند سینمایی رفت.

تا سال ۲۰۱۲ ميلادي مجيدي تنها كارگردان ايراني بود كه فيلم وي «بچه هاي آسمان» در سال ۱۹۹۸ توانست به عنوان نامزد بهترين فيلم خارجي‌زبان در اسكار انتخاب شود. اما در آن سال جايزه از آن فيلم زندگي زيباي ايتاليايي به كارگرداني روبرتو پنيني شد. وي همچنين يكي از ۵ كارگرداني بود كه از سوي دولت چين براي ساختن فيلم‌هاي مستند كوتاه در مورد شهر پكن به مناسبت المپيك تابستاني پكن ۲۰۰۸ دعوت شد.

درباره مراحل تولید فیلم «محمد (ص)»

مجید مجیدی زمانی که تصمیم گرفت این اثر سینمایی را کلید بزند در حاشیه جشنواره فیلم رویش در مشهد گفت که به پابوس امام رضا (ع) آمده تا اجازه ساخت فیلم جدیدش را بگیرد. البته پیش از ساخت این اثر مجیدی در چندین جلسه رسمی و غیر رسمی عنوان کرده بود که دغدغه ساخت چنین فیلمی را دارد.

پروژه سینمایی «محمد (ص)» پس از طی نزدیک به سه سال مراحل مقدماتی و پیش تولید، عید قربان سال 90 کلید خورد. اولین مرحله شروع به کار این فیلم از مهرماه سال ۱۳۸۶ با فعالیت گروه تحقیق آغاز شد تا اولین نسخه از فیلمنامه در نوروز سال ۱۳۸۸ آماده شود. طبق پیش‌بینی و برنامه ریزی گروه سازنده، دوره پیش تولید پروژه از خرداد ماه ۱۳۸۹ تا شهریورماه ۱۳۹۰ تعیین شد تا در پایان این مرحله، فیلمبرداری آغاز شود.

لوکیشن اصلی فیلم شهرک سینمایی نور در حوالی شهر قم است که 100 هکتار مساحت دارد و به گفته حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت، با ساخت شهرک سینمایی مدینه و مکه، گام‌های بزرگی جهت ساخت فیلم‌هایی با موضوع پیامبر(ص) برداشته شده است. این فیلم در کرمان و عسلویه هم فیلمبرداری شد و در آخرین گام ـ پس از عدم موافقت هندی‌ها ـ این فیلم در آفریقا جلوی دوربین رفت. این سکانس‌ها به تعداد زیادی فیل نیاز داشت، چراکه بیانگر ماجرای لشکرکشی ابرهه به مکه و حمله پرندگان به سپاه او بود.

نگارش فیلمنامه این اثر چگونه شکل گرفت

حضور کامبوزیا پرتوی در کنار مجید مجیدی به عنوان نویسنده فیلمنامه این پروژه عظیم، رویکرد موجود در فیلم را به خوبی نمایش می‌دهد؛ اینکه مجیدی قصد کرده در بخش اول این فیلم سینمایی کودکی پیامبر را به تصویر بکشد. پرتوی سال‌ها به عنوان یکی از شاخص‌ترین چهره‌های سینمای ایران در زمینه ساخت فیلم‌های کودکان و نوجوانان مطرح بوده و حالا وقتی قرار است مجیدی در فیلم «محمد (ص)» کودکی حضرت رسول تا 13 سالگی ایشان را تصویر کند نام پرتوی به میان می‌آید.

این کارگردان و فیلمنامه‌نویس در گفتگویی درباره چگونگی نگارش فیلمنامه این پروژه گفت: در مورد این کار من و آقای مجیدی و آقای حیدریان جلساتی با هم داشتیم و در مورد کار با هم صحبت می‌کردیم و در زمان‌های مورد نیاز نیز از متخصصان دیگر رشته‌ها کمک می خواستیم. بعد از آنکه متن پیش می‌رفت و نوشته می‌شد دوباره دور هم جمع می‌شدیم و فیلمنامه خوانده می‌شد و نظرات جمع‌آوری می‌شد. بعد از اصلاحاتی که روی متن صورت می‌گرفت کار ادامه پیدا می‌‌کرد.

برای کامل شدن متن حمید امجد نیز به نویسندگان فیلمنامه این پروژه پیوست، فردی که سال‌ها تجربه نمایشنامه‌نویسی و کارگردانی تئاتر دارد. پرتوی در این مورد افزود: بعد از آنکه نوشتن فیلمنامه تمام شد، صحبتی صورت گرفت که در مورد دیالوگ‌ها با فردی که نمایش کار کرده مشورت کنیم و حمید امجد انتخاب شد. او روی بخش‌هایی از دیالوگ‌ها کار کرد. یک فیلمنامه‌نویس باید آنقدر نمایشنامه بخواند که تمام ذهنش برای دیالوگ‌نویسی آماده شود.

دیدار مقام معظم رهبری از پروژه «محمد (ص)»

پس از گذراندن مراحل فیلمبرداری در مناطق مختلف همچون شهرک سینمایی که توسط همین گروه ساخت شد در اطراف قم و همچنین عسلویه و اطرف تهران، فیلمبرداری سکانس های پایانی با حضور مقام معظم رهبری در همان شهرک سینمایی نور گرفته شد.

این بازدید که اولین دیدار حضرت آیت الله خامنه ای از مراحل تولید یک پروژه سینمایی محسوب می شود، نزدیک به ۶ ساعت ادامه یافت و ایشان از قسمت های مختلف لوکیشن ساخته شده از جمله قسمت شهر مکه، شعب ابیطالب که داخل آن است، دیر بحیرا و قسمت مدینه با حوصله بازدید کردند و در خلال بازدید، مجید مجیدی کارگردان، تهیه کننده و دیگر دست اندرکاران پروژه، توضیحات لازم را به رهبر انقلاب دادند.

در این بازدید علاوه بر توضیحات کامل مجیدی برای حضرت آیت الله خامنه ای، ایشان هم دقایقی در جمع عوامل پروژه صحبت کردند.

نزدیک به یک سال ساخت این پروژه به طول انجامید و پس از آن نیز سکانس هایی در آفریقا فیلمبرداری شد که عنوان می شود صحنه های بسیار بکری است.

مجید مجیدی که در در طول ساخت این پروژه عظیم با رسانه‌های داخلی گفتگو نکرد ولی گفتگوهایی با شبکه‌ها و خبرگزاری مختلف خارجی انجام داد که در آنها به ویژگی‌های کار و دغدغه خود از ساخت این پروژه اشاره کرد.

دغدغه های مجیدی از ساخت این پروژه عظیم و حضور عوامل بین المللی

در یکی از این گفتگوها مجید مجیدی تاکید کرد: تا کنون درباره حضرت عیسی (ع) 250، حضرت موسی (ع) 120، پیامبران دیگر 80 و بودا 40 فیلم ساخته شده است. تنها فیلمی که درباره زندگی پیامبر (ص) تاکنون ساخته شده «محمد رسول الله» است. ما متاسفانه تا کنون نتوانسته‌ایم شخصیت پیامبر (ص) را به خوبی به غرب معرفی کنیم و دشمن هم از این موضوع استفاده کرده است. من به عنوان یک مسلمان وظیفه خود دانستم در این شرایط که در غرب، اسلام‌هراسی در جریان است با ساخت فیلمی درباره پیامبر اسلام این خلاء را پر کنم. ما می‌توانیم درباره حضرت محمد (ص) و اسلام موضوعات زیادی را به دنیا معرفی کنیم و سینما یک فرصت مناسب است.

مجیدی همچنین در ادامه درباره ساخت پروژه سینمایی «محمد (ص)» عنوان کرد: ساخت این پروژه 7 سال است که ادامه دارد و تقریبا در حال اتمام است. تحقیق درباره این پروژه سه سال طول کشید و به احتمال زیاد طی یک سال آینده برای اکران آماده می‌شود. در این فیلم بسیاری از مواردی که درباره حضرت محمد (ص) بیان نشده است به تصویر کشیده می‌شود. قطعا ما به دلیل حساسیت‌هایی که در دین اسلام وجود دارد تصویری از این شخصیت را نشان نمی‌دهیم.

این کارگردان در ادامه بیان کرد: برای این فیلم ما شهر مکه را کاملا شبیه‌سازی کردیم و در بخش‌هایی هم مدینه را نشان می‌دهیم.

وی درباره حضور ویتوریو استورارو مدیر فیلمبرداری ایتالیایی این فیلم توضیح داد: وی تا کنون پنج بار نامزد اسکار شده و سه بار این جایزه را دریافت کرده است. من به طور مستقیم برای حضور در این پروژه با وی صحبت کردم و او نیز قبول کرده و اعلام داشته که باعث افتخارش است در این پروژه سهیم باشد. البته این فیلمبردار هم اکنون مشغول آماده کردن کتابی درباره حضرت محمد (ص) است و حدود سه سال است که تحقیقات آن را انجام می‌دهد. شبی که با این فیلمبرداری برای حضورش در این پروژه تماس گرفتم وی در حال خواندن حدیثی درباره معراج بود. این موضوع نمی‌تواند یک تصادف باشد. استورارو زمانی که قرار بوده در این پروژه حضور یابد به مزار پیامبر (ص) می‌رود و از ایشان می‌خواهد او را کمک کند.

مقایسه فیلم مجیدی با پروژه مصطفی عقاد

همانطور که مجیدی اشاره کرده بود، سال‌ها همزمان با وفات، ولادت و یا بعثت حضرت محمد (ص) تنها فیلم مرتبطی که صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران می‌توانست روی آنتن بفرستد «محمد رسول‌الله» ساخته مصطفی عقاد بوده است.

اما مجیدی کارگردان «محمد(ص)» در مقایسه‌ای میان فیلم خود و فیلم مصطفی عقاد که از فیلم‌های محبوب ایرانیان است، عنوان کرد: مرحوم مصطفی عقاد این فیلم را ساخت و البته این فیلم از منظری جفا به حضرت رسول است چرا که در این فیلم فقط شاهد جهاد و جنگ هستیم و تصویر ارائه شده از اسلام در این فیلم شمشیر است. البته پیامبر جنگ‌های تدافعی داشته‌اند. منشور پیامبر در جنگهای دفاعی که داشته‌اند می تواند منشور حقوق بشر در جنگ باشد.

او همچنین در مورد فیلم‌هایی که به تحریف چهره پیغمبر پرداخته‌اند، گفت: سلوک پیامبر از جنس زندگی است. ایشان از کودکی به صفت امین متصف شدند آن هم در جامعه ای که بویی از اخلاق نبرده بود. خصائل زیبای اسلامی در وجود حضرت متجلی است و ایشان برای همه بشریت الگوست. ما در مقابل نسخه ارائه شده توسط معاندان از حضرت رسول نیامده‌ایم نسخه بهتری ارائه دهیم. مقابله با این معاندان می تواند ارائه الگو و تصویری درست از حضرت باشد. در پروژه حضرت محمد(ص) منایع عظیم و خوبی از اهل سنت و شیعه گردآوری شد. این فیلم دوران کودکی پیامبر تا 13 سالگی را روایت می کند.

برگزاری جشنواره و جایزه نشانه‌نوشته فیلم

از ابتکارات مجید مجیدی این بود که پس از پایان فیلمبرداری فیلم «محمد (ص)» جشنواره و جایزه نشانه‌نوشته‌ فیلم محمد رسول‌الله (ص) را پایه‌گذاری کرد.

مجید مجیدی رئیس این جشنواره که به همت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار می شود درباره این رویداد گفت: فیلم محمد رسول‌الله (ص) به دلیل اهمیت موضوعی که دارد و با توجه به حساسیت‌هایی که در جهان اسلام نسبت به این فیلم وجود دارد و علاوه بر تمام اینها به خاطر هجمه‌ها و هتک حرمت‌هایی که در این چند سال اخیر به شخصیت رسول‌الله و دین مبین اسلام وارد شده است، نیاز به جشنواره نام‌نوشته‌ داشت. برای عنوان این فیلم جایزه نشانه‌نوشته‌ای ترتیب دادیم و از همه هنرمندان جهان اسلام خواستیم که همه جمع شوند تا یک جریان و حرکت مناسب و خوب را شروع کنیم.

در حال حاضر داوری این جشنواره به پایان رسیده است و به زودی برندگان معرفی خواهند شد و در همین راستا نشانه‌نوشته فیلم هم انتخاب خواهد شد.

آخرین یادداشت مجید مجیدی همزمان با مبعث حضرت رسول

مجیدی چند روز پیش و در آستانه میلاد حضرت رسول در یادداشتی اشاره کرد: هر ساله در چنين روزهايي كه عطر ميلاد پيامبر عشق و رحمت(ص) در فضاي ميهنم مي پيچد، بسياري از هموطنانم كه مرا مي بينند بيش از پيش از من سراغ فيلم «محمد(ص)» را مي گيرند و مي پرسند كه سرانجام كار به كجا رسيده است؟

حق دارند! از پس سالها كار مداوم ما و بي خبري آنها، پرسشگر اين موضوع باشند اما گروه ديگري هم هستند كه در  طول سال مرا با همين پرسش به چالش مي كشند آنان آشنايان به محتواي فيلم هستند كه می‌دانند چه پيامي در راه است  و لذا مشتاقانه انتظار می‌كشند.

اينان وقتي هر روزه خبرهاي تلخ جنايات تكفيري ها و سلفي ها را مي شنوند، مي پرسند: پس چه شد نمايش "محمد"ي كه ما مي دانيم پيام آور مهر و عشق و محبت بود و تو ادعا مي كردي جهان هنوز شيفته و تشنه اوست.

در بخش دیگر این یادداشت آمده است: اينان به انتظارند اين بار با سلاح فرهنگ و هنر به جنگ خشونت طلباني برويم كه نام مقدس اسلام و محمد ( ص) را دزديده اند و در عراق و سوريه و لبنان و پاكستان  به پشتوانه درهم و دينار ها غارت مي كنند، آتش مي زنند، منفجر مي كنند و سرها را صدها صدها مي برند.

اينان اميدوارند پيام عشق و مهرباني از راه برسد و هر كه در هر جاي اين جهان، نفرت  مي كارد و خشم درو مي كند به اين "مباهله فرهنگي" دعوت شود.

کارگردان فیلم "محمد(ص)" آورده است: اينك به هر دو گروه مژده مي دهم كه مراحل تدوين و جلوه هاي ويژه و ساخت موسيقي و طراحي صدا به خوبي پيش مي رود و اين آماده سازي ها البته با تاني و احتياط صورت مي گيرد زيرا نام "محمد" آنچنان بزرگ است كه من ناچيز را هر روز و هر لحظه ترس و هيبتي آميخته با احترام فرامي گيرد و لذا بر حساسيت و دقت من بيش از پيش مي افزايد.

دوستان و ياران! به توفيق الهي و مدد حضرات معصوم (ص) در نيمه دوم سال ٩٣ پيام آوري به صحنه خواهد رفت كه همه سلاح به دستان تروريست «دجال فعل ملحد شكل» را رسوا خواهد كرد.

كجاست صوفي دجال فعل ملحد شكل/ بگو بسوز كه مهدي دين پناه رسيد

عوامل و خلاصه از داستان فیلم

پروژه عظیم «محمد(ص)» از محاصره‌ مسلمانان در شعب ابی‌طالب آغاز می‌شود و به پیش از تولد پیامبر اسلام باز می‌گردد. در این فیلم مخاطب شاهد وقایعی است که پیش از تولد پیامبر اسلام تا 12 سالگی ایشان را در بر می‌گیرد. صحنه‌های وفات مادر رسول اکرم در روستای ابواء و صحنه‌های مربوط به دوران شیرخوارگی و خردسالی پیامبر در روستای سعدیه هم از دیگر بخش‌های فیلم است. فیلم محمد با اولین سفر پیامبر به شام و رسیدن به صومعه بحیرا به پایان می‌رسد. بحیرا راهبی مسیحی است که درباره ظهور آخرین پیامبر به ابوطالب بشارت می‌دهد.

فهرست عوامل فیلم سینمایی محمد (ص) عبارتند از کارگردان: مجید مجیدی، نویسنده فیلمنامه: کامبوزیا پرتوی، مجید مجیدی، با همکاری حمید امجد، مشاور کارگردان: رضا میرکریمی، کارگردانهای یونیت دوم: بیژن میرباقری، سیروس حسنپور، دستیار اول کارگردان و برنامه ریز: لوکا لاچین، دستیاران کارگردان: علی سبزواری، حسن نجفی، بهزاد رفیعی، محسن قرائی، مدیر فیلمبرداری: ویتوریو استورارو، فیلمبردار: حمید خضوعی ابیانه، طراح تولید (مدیر طراحی صحنه، دکور و آکسسوار): میلژن کرکا کلژاکویچ، مدیران و طراحان هنری: محسن شاه ابراهیمی، حمید قدیریان، بابیک برانمیر (بانه)، طراحی هنری: اصغر نژادایمانی، بهزاد آدینه، طراحی آکسسوار: فرانکو فوماگالی، طراحی لباس: مایکل اوکانر، طراحی گریم: جیانتو دروسی، جلوههای ویژه کامپیوتری: اسکات اندرسون، هماهنگ کننده: امیررضا معتمدی، جلوه های ویژه میدانی: کوریدوری، جواد شریفیراد، مستندسازی پروژه: محمد مقدم، مهتاره علیزاده، امور بینالملل: رضا تشکری، امور مالی: مهدی نیرومند،  هماهنگی امور مدیریت پروژه: نریمان شاداب، مدیران تولید: مجتبی متولی، محمد رضا منصوری، فرهاد کینژاد،  تهیه کننده های اجرایی: پروانه پرتو، علیرضا رضاداد، تهیه کننده و سرمیاه گذار: شرکت سینمایی نور تابان، مدیر پروژه محمد مهدی حیدریان.

علیرضا شجاع نوری براي بازي در نقش عبدالمطلب، پدربزرگ پيامبر اكرم (ص)، مهدي پاكدل براي نقش ابوطالب، عموي پيامبر (ص)، ساره بيات براي نقش حليمه، دايه‌ي پيامبر (ص)، مينا ساداتي براي نقش آمنه، مادر پيامبر(ص)، محسن تنابنده براي نقش ساموئل، تاجر يهودي، داریوش فرهنگ براي نقش ابوسفيان، رعنا آزادي‌ور برای نقش ام‌جميل، همسر ابولهب، حميدرضا تاج‌دولت برای نقش حمزه، عموي پيامبر (ص)، صادق هاتفي برای نقش بحيرا، راهب مسيحي، محمد عسگري برای نقش ابولهب، عموي پيامبر (ص) و حدود ۵۰۰ بازیگر و هنرور در این فیلم ایفای نقش می‌کنند.

این فیلم هم اکنون در چه مرحله ای قرار دارد

این فیلم هم اکنون در آلمان توسط روبرتو پرپیگنانی تدوین می شود و این مرحله از کار همچنان ادامه دارد.

همچنین به طور همزمان موسیقی توسط آی. آر. رحمان ساخته می شود. این آهنگساز جوایز متعدی تا کنون دریافت کرده است که از میان آنها می توان به جایزه اسکار بهترین موسیقی برای فیلم «میلیونر زاغه نشین» اشاره کرد.