تلاش برای یافتن راهکاری برای رفع مشکلات سدهای حوزه دریاچه ارومیه

کیومرث دانشجو در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه با توجه به بحران کم آبی دریاچه ارومیه و خشک شدن بخش اعظمی از این زیست بوم با ارزش طبیعی، افزود: با تصویب و ابلاغ شورای عالی آب کشور هم اکنون عملیات احداث و مطالعات سدهای واقع در حوزه آبریز دریاچه ارومیه  متوقف شده است.

وی با بیان اینکه با اشاره به سرمایه گذاریهای کلان برای اجرا و مطالعه این سدها، ادامه داد: حفظ و بهره برداری بهینه از منابع آب را مهمتر از اجرای طرحهای توسعه ای بوده که  حفاظت و بهره برداری بهینه از آب نیازمند نگاه ملی بوده که متاسفانه در کشور با این نوع مسائل برخورد مقطعی می شود.

وی با بیان اینکه دغدغه حل بحران امروز است، بطوریکه روزی آب زیاد منجر به احداث سدهای فراوان و امروز کاهش آب سدهای بلا استفاده روی دست کشور قرار داده، اظهار داشت: این شرایط به دلیل اینکه نتوانستیم پیش بینی و تحلیل درستی و منطقی از وضعیت آینده داشته باشیم، ایجاد شد.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی با اشاره به اینکه وضعیت 11 آبخوان آذربایجان غربی منفی و قابل قبول نیست، ادامه داد: این مناطق بعنوان دشت ممنوعه اعلام شده و این در حالی است که شرایط آبی سایر مناطق نامناسب بوده و احتمال وقوع بحران و قرار گرفتن آنها در لیست دشتهای ممنوعه موجود دارد.

دانشجو ضمن تاکید بر لزوم توجه ویژه به موضوع بهره برداری بهینه از منابع آب، اعلام کرد: بهره برداری بهینه از 50 هزار حلقه چاه ضروری بنظر می رسد چرا که میزان آبهای سطحی در استان از 5 میلیارد متر مکعب به 2 میلیارد متر مکعب کاهش یافته که نیازمند برنامه ریزی برای مدیریت بهینه مصرف آب است.

وی داشتن نگاه توسعه ای در کنار اولویت حفاظت و بهره برداری بهینه در چارچوب اصول علمی را لازمه حفظ، توزیع و بهره برداری اصولی از منابع آب دانست و گفت: کمبود اعتبارات نیز از مشکلات اصلی حوزه آب استان محسوب شده بطوریکه که طی سالهای اخیر روند نزولی در میزان اعتبارات مصوب و تخصیصی شاهد بودیم.

ممنوعیت برداشت آب از 6 دشت ممنوعه آذربایجان غربی

وی با انتقاد از اینکه بخشی از اعتبار مورد نیاز که قرار بود از طریق اوراق مشارکت تامین شود، که امسال عملیاتی نخواهد شد، ادامه داد: این در حالی است که از 140 میلیارد تومان بودجه عمومی تنها 25 درصد و از 24 میلیارد تومان اعتبار استانی تنها 30 درصد محقق شده و 114 میلیارد تومان اعتبار پیشنهادی در لایحه بودجه 93 بوده که مشخص نیست چقدر تخصیص یابد.

وی با بیان اینکه نياز آبى بخشهاى مختلف مصرف از جمله کشاورزى، شرب و صنعت از آبهای سطحی و زیر زمینی تعیین می شود،  ادامه داد : سالانه حدود 600 ميليون‌ مترمکعب از آب به هنگام رودخانه‌ها با استفاده از تاسيسات مختلف مانند ايستگاههاى پمپاژ، سردهنه‌ها، بندهاى انحرافى و ... برداشت شده که در مجموع بطور متوسط توان استحصال از آبهاى سطحى استان حدود 2.3 ميلياردمترمکعب برآورد می شود.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی ادامه داد:  برداشت از آبهاى زيرزمينى با استفاده از 4 هزار و 944   حلقه چاه عميق و44 هزار و 304 چاه نيمه‌عميق و 486 رشته قنات و 863 دهنه چشمه انجام می شود که ميزان تخليه آنها بر اساس پروانه‌هاى صادره معادل 1.7  ميليارد مترمکعب در سال است.

دانشجو یادآورز شد: با توجه به افت آبهاى زيرزمينى در سالهاى گذشته در حال حاضر ممنوعيت صدور پروانه‌هاى بهره‌ بردارى از آبهاى زيرزمينى در شش دشت عمده استان شامل دشتهاى کشمش‌ تپه، خوى، سلماس، قالقاچى، کهريز، اروميه و ایواغلی برقرار شده است.

وی آبهاى زيرزمينى را حاصل نفوذ بارندگيها بداخل رسوبات آبرفتی که قابلیت تشکیل آبخوان دارند، دانست و ادامه داد:  وقوع خشکسالى های متوالى طی سالهای اخیر و کمبود شديد آب در منابع آب سطحى، علاوه بر کاهش نفوذ از آبهاى سطحى به آبخوانها موجب افزايش برداشت از آبهاى زيرزمينى و به تبع آن باعث افت سطح آب در آبخوانها شده است.