جادوی هری پاتر بچه‌ها را به تفکر وامی‌دارد

ویدا اسلامیه، مترجم مجموعه«هری پاتر» در گفتگو با خبرنگار مهر و در پاسخ به این‌که چراامروز ناشران و مخاطبان، از قصه‌ها و افسانه‌ها استقبال می‌کنند گفت: روزگاری سفر به آسمان یا اعماق دریا، افسانه تلقی می‌شد اما امروز همه این خیالات به واقعیت پیوسته است. زمانی درس خواندن در مدرسه جادوگری و آموختن فوت و فن آن، کار بیهوده ای بود اما امروز کم نیستند کودکان و نوجوانانی که در سراسر دنیا دلشان می‌خواهد به این مدرسه بروند و در آن درس بخوانند!«هری پاتر» سال‌هاست که خوانندگان بسیاری را در برخی کشورها افسون کرده است.

مترجم کتاب«قتل در آسمان» معتقد است: افسانه، انسان را رهسپار دنیای خیال کرده و از درد و رنج او می‌کاهد.افسانه‌ها، داستان‌هایی هستند که در آن، انسان‌ها،جانوران، اشیا یا موجودات تخیلی، ماجراهای گوناگون و باورنکردنی به وجود می‌آورند. داستان‌هایی که از امیدها و آرزوهای انسان سخن می‌گویند و از میل و خواست او برای جبران ناتوانی‌ها. داستان‌های هری پاتر و ماجراهای نارنیا را می‌توان درشمار افسانه‌های سحرآمیز به حساب آورد. داستان‌هایی که جزو کهن‌ترین افسانه‌ها بوده و عناصری چون جادو و جادوگری، باورهای اساطیری و اعتقاد به نیروهای طبیعی چون باد و باران و خورشید را در آنها می‌توان یافت.

اسلامیه با اشاره به این‌که سازوکار آموزشی حاکم بر بسیاری جوامع خشک و دست و پاگیر است گفت: نوجوانان ما عاشق مدرسه‌ای هستند که از قوانین خشک و دست و پاگیر در آن خبری نباشد، اما چون سازوکار آموزشی حاکم بر همه جوامع و نه تنها ایران، اجازه نمی‌دهد چنین مدرسه‌ای وجود داشته باشد رولینگ در فضای ذهن خود، چنین مکانی را توصیف می‌کند و خوانندگان نیز آن را می‌پذیرند و دوست دارند. از سوی دیگر کسی چون رولینگ، نویسنده مجموعه«هری پاتر» با مخاطب خود و خواسته‌ها و نیازهایش آشناست.

مترجم کتاب«سفر به باغ مقدس»، افسانه ها و اساطیر را پاسخگوی برخی از نیاز بشر در هر دوره و مکانی دانست و به ضرورت به‌روز شدن افسانه‌ها اشاره و بیان کرد: آنچه موجب شده «هری پاتر» و «ماجراهای نارنیا»، پرمخاطب باشند، در نظرگرفتن نیاز و خواسته مخاطب امروز است. گرچه نقش تبلیغات را هم نمی‌توان نادیده گرفت. اما نکته قابل توجه این‌که ما هم می‌توانیم چنین کنیم. چرا ما روی افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه خود کار نمی‌کنیم؟!

اسلامیه، عامل زبان را یکی دیگر از دلایل مهجور ماندن افسانه‌های ایرانی دانست و افزود: ما تبلیغ نمی‌کنیم و کمتر براساس افسانه‌ها و قصه‌های کلاسیک خود فیلم و انیمیشن و بازی کامپیوتری می‌سازیم اماعامل زبان را هم نمی‌توان فراموش کرد. به هرحال کتاب‌هایی چون هری پاتر و نارنیا به زبان انگلیسی نوشته شده‌اند و محدوده جغرافیایی بسیار گسترده‌تری را دربرمی‌گیرند.

مترجم داستان‌های هری پاتر، در پاسخ به این‌که بعضی معتقدند انتشار این‌گونه داستان‌ها، بچه‌ها را به خرافه‌پرستس وامی‌دارد گفت: من جادوی نهفته در این داستان‌ها را مثبت ارزیابی می‌کنم و آن را برخاسته از توانایی‌های انسان و موجب رشد و بالارفتن میزان خلاقیت در کودکان می‌دانم. من فکر می‌کنم جادویی که رولینگ یا تالکین از آن سخن می‎گویند، بچه‌ها را به فکر کردن درباره چیزهایی وامی دارد که امکان دستیابی به آن وجود دارد و این در تقابل با جادوی سیاهی است که انسان‌ها را به خرافه نزدیک و از حقیقت دور می‌کند و موجب می‌شود تا از هرچیز استفاده ابزاری کنند