نسبت به مذاکرات ایران و آمریکا در ابتدا امیدوار نبودم/ هدف تحلیلگران عملگرا موضوع برد-برد نیست

به گزارش خبرنگار مهر، ایمانوئل والرشتاین جامعه‌ شناس معاصر و نظریه پرداز نظام جهانی که تاکنون چندین کتاب و مقاله تالیف کرده است روز یکشنبه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران به سوالات اصحاب رسانه و دانشگاهیان درباره مسائل مختلف پاسخ داد.

وی در پاسخ به این پرسش که "آیا نظریه ایشان همچنان جذابیت دارد یا خیر؟" گفت: اولین جلد از کتابم را 50 سال پیش چاپ کردم که واکنشی به همراه نداشت، اما ممکن است روزنامه نگاران و مردم هم اکنون دیدگاه های عجیبی نسبت به نظریه ام داشته باشند، اما هیچوقت به دنبال ارزیابی آن نبوده ام.

این نظریه پرداز بزرگ و رئیس سابق انجمن بین المللی جامعه شناسی در رابطه با حوادث سوریه گفت: بحران سوریه از دو سال پیش تاکنون شروع شده و اوضاع این کشور همچنان ناآرام بوده و آینده خوشی برای آن نمی توان متصور شد. هیچ چیزی در سوریه تغییر نمی کند و همچنان یک هرج و مرج باثبات در این کشور وجود دارد.

ایمانوئل والرشتاین در رابطه با توافق هسته ای ایران و آمریکا گفت: در ابتدای مذاکرات هسته ای نسبت به رابطه ایران و آمریکا امیدوار نبودم، اما تحولات اخیر نشان داد که دو کشور در پی توافق هسته ای هستند. گرچه مطمئن نیستم که چه اتفاقی در آینده رخ می دهد اما در صورت توافق تا حد زیادی از میزان تنش ها در خاورمیانه کاسته می شود و نتایج این مذاکرات بستگی به سیاستمداران دو کشور دارد.

این نظریه پرداز آمریکایی افزود: مذاکره کنندگان ایران و آمریکا در کشور خود اعلام خواهند کرد که ما پیروز شدیم اما دو کشور باید به یک راه حل جادویی دست یابند و شرایط باید به صورت مساوی باشد.

وی در ادامه با اشاره به نقش جامعه ایران در مذاکرات هسته ای تهران و گروه 1+5 گفت: نمی توان نقش جامعه را در جریان مذاکرات هسته ای نادیده گرفت. گرچه مذاکرات هسته ای منتقدان خود را دارد و همواره اصل مذاکرات را زیر سوال می برند، اما در صورت نادیده گرفتن فرمول ها تنش در روابط و مذاکرات هسته ای همچنان ادامه خواهد داشت.

این نظریه پرداز آمریکایی گفت: موضوع برد و باخت به ادراک مربوط می شود و یک امر عینی و ملموس نیست. هر دو طرف فکر می کنند که برنده اند و طرف دیگر بازنده است اما هدف تحلیلگران عملگرا موضوع برد برد نیست و معتقدند طرفین باید به توافقی برسند که از نتایج آن رضایت کامل را داشته باشند.

ایمانوئل والرشتاین گفت: مذاکره کنندگان ایران و آمریکا باید تصمیم بگیرند که موضوع اصلی مذاکرات چیست. هر کدام از طرفین اهدافی دارند و غربی ها بیشتر به دنبال آن هستند که ایران تعهدهای خود را برای عدم توسعه برنامه هسته ای نشان دهد و ایرانی ها نیز می گویند که غرب باید حق برخورداری ایران از انرژی هسته ای را به رسمیت بشناسد، اما آن چیزی که برایم مهم است توافق طرفین می باشد.

وی گفت: ایرانی ها از خیلی از کشورها در زمینه رفاهی جلوتر هستند و با وجود اینکه برخی از کشورها ثروتمند بوده اما این ثروت تنها در دستان اغنیا بوده و دیگران از آن بهره مند نمی شوند و در این زمینه تنها دولتمردان باید درباره شکل‌گیری دولت رفاهی تصمیم گیری کنند.

این نظریه پرداز آمریکایی درباره مکانیزم موجود برای پرداخت یارانه گفت: طرفداران پرداخت یارانه بر این باورند که این مکانیزم باعث افزایش میزان دستمزدها و بالا رفتن قدرت خرید می شود، این درحالیست که مخالفان آن می گویند چنین مکانیزمی تاثیر منفی بر میزان تولید و قدرت خرید مردم دارد و باید حذف شود.

رئیس سابق انجمن بین المللی جامعه شناسی افزود: بیشتر مردم سراسر دنیا ترجیح می دهند که پول نقد در جیب آنها باشد، اما استاندارد موجود در پرداخت یارانه این است که در نهایت از میزان درد مردم کاسته و زندگی را برای آنها راحت تر کند. از سوی دیگر برخی از دولت ها همانند ونزوئلا نگاه خاصی به پرداخت یارانه دارند که همین موضوع باعث حمایت مردم از دولت شده زیرا می تواند منبع درآمدی برای قشر ضعیف باشد.

ایمانوئل والرشتاین خاطر نشان کرد: یارانه راه حل مناسبی برای زمان طولانی نیست و در مقطعی می تواند پاسخگو باشد و دولتمردان باید سیاستی را در پیش بگیرند که تسهیل‌کننده زندگی مردم است.

نظریه پرداز نظام جهانی در رابطه با ادعاهای غرب درباره نقش ایران در بحران سوریه گفت: اتهام پاتی علیه ایران در رابطه با نقش دادشتن در بحران سوریه همچون ارسال پول، تسلیحات و اعزام نیرو مطرح می شود. البته نباید نقش عربستان سعودی یا آمریکا را در سوریه نادیده گرفت زیرا بازیگران زیادی در این کشور نقش دارند و آینده سوریه بستگی به این موضوع دارد که آیا حمایت ها از سوریه کاهش پیدا می کند یا خیر.

ایمانوئل والرشتاین در رابطه با ناآرامی های سال 88 در ایران گفت: عده ای که مدعی تقلب در انتخابات بودند در انتخابات سال جاری در ایران شرکت کردند و حتی انتخابات به دور دوم کشیده نشد و در دوم اول حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری منتخب انتخاب شد.

والرشتاین واضع نظریه نظام جهانی و جامعه شناس و متفکر بزرگ چپگرا و از بزرگ ترین متفکران سوسیالیست قرن 21 تاکنون چندین کتاب و مقاله به تالیف در آورده است. وی متولد شهر نیویورک است و تمام تحصیلات خود را در دانشگاه کلمبیا طی کرده‌ و کتاب معروف وی نظام نوین جهانی است که به 9 زبان زنده برگردانده شده‌ و در سال 1975 جایزه معتبر جامعه‌ شناسی آمریکا موسوم به "جایزه سوروکین" را دریافت کرد.

به اعتقاد بسیاری از صاحب‌ نظران نظریه‌ بهتر از دو دیدگاه نوسازی و وابستگی می‌تواند توسعه اقتصادی، نیمه توسعه‌ یافتگی در کشورهای نیمه پیرامونی و پیرامونی را در ساختار اقتصاد جهانی سرمایه‌ داری توضیح دهد.
وی نقش مهمی برای دولت‌ ها قائل نبوده و مبارزه طبقاتی را در اندیشه‌ هایش نادیده می‌گیرد. به اعتقاد وی یک جهان هرگز نمی‌ تواند استوار بر برابری‌ طلبی باشد و تنها می‌ توان جهانی را سازماندهی کرد که به سمت برابری‌ طلبی حرکت کند.