چپ و راست در ناکارآمدی فرهنگی  کشور مقصرند/ دغدغه رهبری رفع خفقان فرهنگی از نیروهای انقلاب است

به گزارش خبرنگار مهر، نشست فعالان فرهنگی کشور در لبیک به دغدغه های فرهنگی مطرح شده مقام معظم رهبری عصر امروز سه شنبه  26 اسفند در مجتمع فرهنگی سرچشمه تهران برگزار شد.

در این نشست حسن خجسته از مدیران سابق سازمان صدا و سما در سخنانی اظهار داشت: انقلاب اسلامی را می شود به شیوه های مختلفی دید اما باید به خاطر داشته باشیم که انقلاب ما هم مانند بقیه انقلاب ها مرحله نخستی داشت که مانند همه انقلاب ها در آن به دنبال کسب نیرو و قدرت سیاسی بود. در این مرحله انقلاب اسلامی  با دشمنی خاصی مواجه بود  که رنگ بوی امنیتی پلیسی فرهنگی داشت ولی ما این مرحله را با موفقیت پشت سر گذاشتیم.

وی ادامه داد: مرحله دوم انقلاب ما  مرحله حفظ و تثبیت آن بود  که در آن به تناسب رویکرد دشمن نیز عوض شد و شیوه مقابله با انقلاب را  را اولویت پلیسی امنیتی و فرهنگی در پیش گرفت. اما سومین مرحله از انقلاب اسلامی که پس از رحلت حضرت امام(ره) خودش را نشان داد مرحله توسعه و ترویج انقلاب بود که بناین دشمنی استعمار با آن فرهنگی، امنیتی و پلیسی بود.

خجسته افزود: در عصر حضرت امام واژه هایی که تولید و به کار گرفته می رود از نظر گفتمانی در خدمت حفظ و تثبت انقلاب بود و در عصر مقام معظم رهبری همه در راستای مقابله با تهاجم های فرهنگی و این به معنای آن است که انقلاب اسلامی در این دوره اندیشه خاص خودش را یافته و می داند که چگونه باید مبارزه کند.

وی تصریح کرد: جنگ فرهنگی میان ما و غرب جدی است و نباید آن را شوخی دانست. عده دشمن هم زیاد است وما تنها باید در این میدان به ماهیت فرهنگی مان دلخوش داریم.

دچار انقطاع فرهنگی هستیم

یعقوب توکلی پژوهشگر حوزه تاریخ نیز دیگر سخنران این مراسم بود که مهمترین مساله فرهنگ در کشور را نگاه تیمچه ای به آن عنوان کرد و گفت: تمامی موسسات و دولت ها فرهنگ را تنها بازار اختصاصی منحصر به خود دیده اند و به آن به عنوان یک جریان استراتژیک نگاه نکرده اند. هر دولتی بر مبنای مقتضیات خود به اندازه ای به فرهنگ پرداخته و همین مساله منجر به نوعی نبود یکپارچگی و انشقاق فرهنگی در میان ما شده است.

توکلی افزود: ما در طول تاریخ دوره های شکوفایی تاریخی کم نداریم اما هیچ کدام ادامه نیافته اند گویی ما به این مساله عادت نداریم که باید آنچه را شروع می کنیم ادامه هم بدیهم و همنی مساله است که ما را همواره دچار نوعی انقطاع فرهنگی کرده است که ما را عادت نداده تا آنچه به دست می آوریم را تبدیل به نظریه های برای خود کنیم و بر اساس آن مکتبی فکری بسازیم که متعلق به خودمان باشد. به اعتقاد من آنچه که مقام معظم رهبری نسبت به آن دغدغه دارند همین انشقاق است که اسیر آن هستیم.

همه ما اعم از چپ و راست در ناکارآمدی فرهنگی  کشور شریک جرم هستیم

محسن اسماعیلی حقوق دان و فعال فرهنگی نیز دیگر سخنران این نشست بود که به تعبیر خود به بیان آنچه که نباید انجام داد تا به دغدغه های رهبری پاسخ مثبت داد، پرداخت.

وی اظهار داشت: شما را به خدا بیایید از سخنان رهبری برداشت های جناحی نکنیم و آن را تبدیل به دغدغه های سیاسی مان نکنیم فرهنگ چیزی اعم از این حرفهاست. ایشان 20 سال است که به صراحت در حوزه فرهنگ نقد وارد می کنند و همه ما اعم از چپ و راست و میانه در این مسئله شریک جرم هستیم. تیتر زدن درباره اینکه در این شش ماهه چه شده که ایشان نگران حوزه فرهنگ شده اند جفا بر مقام معظم رهبری و کلام ایشان است.

اسماعیلی ادامه داد: همانطور که تمام تفکرات سیاسی و دولت های قبلی و فعلی در ایجاد دغدغه های مقام معظم شریک هستند تمامی دستگاههای فرهنگی هم در این موضوع نقش دارند. کم نیستند دستگاههای فرهنگی که هیچ نقدی از آنها نمی شود

وی اظهارداشت: تا وقتی منابر جمعه ما بیشتر از موعظه و نصیحت به ارائه رهنمود درباره جزئیات در مورد مذاکرات هسته ای علاقه دارند وضعمان همین است. ما می خواهیم به سیاست رنگ دین و فرهنگ بزنیم در حالی که قرار بود عکس این ماجرا باشد. نهادهایی که برای گسترش دین ایجاد می شوند باید با نگاه سیاسی کار فرهنگی کنند نه اینکه همه دغدغه شان کار سیاسی شود.

اسماعیلی تاکید کرد: باید آنچه را که اعتقاد نداریم به زبان نیاوریم، رفتارهای دوگانه نداشته باشیم، تعارض میان قول و عمل مسئولان فرهنگی است که پدر مردم را در می آورد. اگر عبور از چراغ قرمز گناه است باید خودمان پیشتاز این موضوع شویم نه اینکه اولین ناقض قانون خودمان باشیم. از سوی دیگر باید در ارزیابی وضعیت فرهنگی از افراط و تفریط جلوگیری کرد و به آنچه که شرع اهمیت بیشتر داده توجه بیشتر کرد.

این فعال فرهنگی در ادامه با  هشدار نسبت به دچار شدن جامعه و مسئولان به نوعی وارونگی فرهنگی گفت: در وضعیت فعلی باید دغدغه عضویت در فلان شبکه اجتماعی داشته باشیم یا رواج چاپلوسی را؟ دروغ مهمتر است یا رفتار یک فرد با فرد دیگری و تصور ما از خلاف بودن آن؟ آسیب های فرهنگی را باید از بالا به پائین دید بیش از آنکه به مردم بگوییم چه باید بکنند به خودمان باید بگوییم چه نباید بکنیم. فرهنگ عمومی بازتابی از اندیشه های مردم و مسئولان توام با هم است و ظاهر مردم نمایشی از باطن مسئولان است.

وی در پایان تصریح کرد: از برخی دفاع های فرهنگی هم باید اجتناب کرد. برخی طوری از اسلام صحبت می کنند که نتیجه اش چیزی  جز دوری بقیه جامعه از آن نیست.

نگاه کارمندی به فرهنگ موجب تحول نمی شود

در ادامه این نشست حسام الدین آشنا مشاور رسانه ای رئیس جمهور نیز در سخنانی با اشاره به اینکه در حوزه فرهنگ، کشور دچار ضعف و بنیه جدی است عنوان کرد: آنچه به سیاست گذاری رسمی مربوط می شود این است که وقتی در یک دولت در حوزه فرهنگ تصمیم گیری می شود نمایندگان بخش های فرهنگی در حوزه کسب منافع مالی با هم رقابت می کنند تا بتوانند از بودجه نفتی برداشت بیشتری داشته باشند و به طبع در این نزاع آنچه توجیه و دسترسی بهتری داشته باشد بودجه قوی تری را به دست می آورد اما خودمقوله فرهنگ در مواجهه با بخش های دیگر دست بالا در گرفتن امکانات نداشته است.

وی افزود: هویت فرهنگی ما به یک وفاق اجتماعی و قدرتمند در داخل نرسیده است نه بر روی عناصر پایای هویت فرهنگی مان توافق کرده ایم نه بر روی عناصر پویا نه می دانم هسته ای کارمان کجاست که نباید به آن دست زد و نه می دانیم پوسته کارمان کجاست؟ و در نتیجه حوزه حیات فرهنگی ما در زندگی روزمره امان خلاصه شده است.

آشنا ادامه داد: مقوله ای به نام امنیت فرهنگی در کشور ما با دو مسئله مواجه است نخست گزینشگری فرهنگی و اینکه آیا توان به گزینی را داری یا خیر و دیگری موضوع نفوذ فرهنگی. برای حل این قبیل مشکلات احتیاج مبرمی به اصلاح ساختار و کنشگران فرهنگی مان داریم دشوار است اما ضروری است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع ساختارهای غلط تصمیم گیری در کشور اشاره کرد و اظهار داشت: مقام معظم رهبری در سال 81 لزوم پدیده مهندسی فرهنگی را طرح کردند الان 11 سال پس از آن طرح مسئله شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار است سند مهندسی فرهنگی را در 10 فصل ارائه کند که جالب است بدانید سه فصل از آن موجود نیست اما آن سه فصل چه هستند؟ 1- وضعیت فرهنیگی ایران و جهان چیست 2-  شاخص های فرهنگی کشورچیست؟ 3- کمیت های مطلوبی کشور چیست؟ در مقابل اصول و مبانی و اولویت ها را نوشته ایم و حتی می توانیم بگوییم که چه نسبتی با هم دارند. جالب است بدانید در فصل دهم این سند و در پاسخ به این سئوال که نگاه نهادی مان به این مقوله چیست تنها سه خط در این 11 سال نوشته شده است به اعتقاد من با این ساختار ضعیف و ناکارآمد نمی توان تحول فرهنگی جدی ایجاد کرد.

مشاور رسانه ای رئیس جمهوری ادامه داد: تمام کسانی که به وزارت ارشاد وارد شده اند می دانند که از این مجموعه قرار نیست چیزی گرم شود و یا در مورد صدا و سیما می دانیم 40 هزار کارمند بابودجه 1400 میلیارد تومانی در این مجموعه نهفته است که اگر هزینه های سرمایه ای و نیروی انسانی آن را کم کنیم حداقل 250 میلیارد تومان در سال برای تولید باقی می ماند و این یعنی حضور سازمان سنگین و غیر چابک که در مواجه با شبکه های کوچک و چابک تلویزیونی کاری را نمی تواند انجام دهد.

استاد دانشگاه امام صادق افزود: ما مسئولیت های فرهنگی را به کنشگرانی داده ایم که کارمند هستند و از این نظام کارمندی نمی توان توقع تحول داشت کنشگران جدی ما که می توانستند امکانات جذب کنند و جریان سازی کنند مورد حمایت قرار نگرفته اند. حمایت هایمان ناقص و مشروط بوده است و با این تصور پیش رفته ایم که هر که از ما پولی می گیرد باید فرمان پذیر هم باشد در حالی که یک کنشگر فرهنگی ارباب ما نیست.

دغدغه رهبری رفع خفقان فرهنگی موجوددر کشور است

وحید جلیلی دیگر سخنران این مراسم نیز در سخنان خود در این نشست اظهار داشت: وقتی رهبری دغدغه ای مطرح می کنند برخی ها فکر می کنند که ممکن است حرفهای ایشان شباهتی با حرفهای آنها داشته باشد اما ما نباید اشتباه کنیم باید توجه کنیم که این حرفها از کجا صادر شده است. در بین تمامی سران سیاسی جهان شما یک نخست وزیر یا رئیس دولت نشان دهید که هزار رمان خارجی خوانده باشد. اینها فراتر از شان ولایی رهبری است و باید افتخار کنیم که چنین فرهیخته ای در راس جامعه ما است.

وی افزود: وقتی رهبری صحبت از دغدغه می کنند باید بدانید که ایشان مشرف هستند و فردی عمیقا فرهیخته و فرهنگی که در بسیاری از حوزه ها به روز اظهار نظر کرده است. در نتیجه وقتی چنین فردی می گوید نگرانم باید حساسیت های ما هم بیشتر شود.

جلیلی به موضوع انزوای جناح فرهنگی مومن و انقلابی در کشور اشاره کرد و افزود: برخی فکر می کنند وقتی رهبری صحبت از دغدغه می کنند خواستار فیلتر کردن و خفقان هستند اما من می فهمم که خواست ایشان دقیقا برعکس ماجراست و اتفاقا حرف ایشان این است که نگذاریم سانسور و خفقان حاکم شود . هنوز به یاد داریم زمانی که قیصر امین پور فوت کرد کانون نویسندگان ایران که از علمداران آزادیخواهی است بیانیه دادو او را شاعر بیلبوردهای شهرداری نامید. ما در این کشور شاعری داریم که در مورد نلسون ماندلا شعر دارد اما به امام راحل بد می گوید. بخشی از جریان فرهنگی انقلاب و دفاع مقدس هست که اتفاقا سانسور شده است. 200 هزار شهید و 17 هزار شهید ترور در کشور ما فیلتر شده اند.

وی گفت: بسیاری نه انگیزه شناخت این جریانات را دارند و نه فضاسازی رسانه ای را برای آنها می پذیرند. امام راحل دهها هزار هسته فرهنگی در کشور ایجاد کرد که امروزه خبری از آنها نیست پس صحبت رهبری صحبت در مورد برداشتن خفقان فرهنگی بود. ما در این کشور سینمای روشنفکری داریم که حاضر است امثال فیلم های پوپک و مش ماشاالله و ده رقمی را بسازد وبا سینمای تخدیری و باری به هر جهت و سینمای یاس مشکلی نداشته باشد اما سینمایی که ما می خواهیم سینمای امید است که نگاهش خوشبینانه است و می خواهد طرح مسئله کند. سینمایی که می خواهد از داشته به خواسته برسد.