کاخ گلستان در میراث یونسکو ثبت شد/ چوگان، طب سنتی، روستای میمند چالش های میراثی ایران

به گزارش خبرنگار مهر، در تیر ماه سال 92 ایران برای ثبت جهانی میراث فرهنگی خود در فهرست یونسکو پرونده کاخ گلستان در تهران و منظر فرهنگی میمند را ارائه کرد. کاخ گلستان به رغم مشکلاتی که در حوزه شهری داشت و به جای یکی از بناهای تاریخی نزدیک به آن یعنی سرای دلگشا یک برج بلند مرتبه در حال ساخت است و اطرافش نیز دستخوش تغییرات بسیاری شده با قول شهرداری تهران مبنی بر کاهش ارتفاع ساختمان دادگستری و ساختمان سرای افشار و سرای دلگشا در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

کاخ گلستان

سهمیه دیگر ایران ثبت جهانی منظر فرهنگی میمند در استان کرمان بود که مشروط اعلام شد منتها مسئولان ثبت جهانی یونسکو در ایران مدعی شدند که در صورت تکمیل پرونده، یونسکو منظر فرهنگی میمند را در سال آینده ثبت می کند منتها این ادعا هنوز ثابت نشده است.

با این حال معاون وقت میراث فرهنگی کشور با بیان اینکه این پرونده قرار است با پرونده مناظر فرهنگی تاریخی کشورهای همسایه مقایسه شود، گفت: در سال 2014 شهر سوخته و در سال 2015 کویر لوت جهانی می شوند.

منظر روستای میمند

او ادامه داده بود : سهمیه ای برای پرونده میمند از دست نداده ایم. قرار شد تا دو ماه آینده نقاطی را که عراق و امارات اعلام کرده اند مشابه آن را دارند و مقایسه هایی که در ایکوموس اطلاعاتش وجود نداشته به ما اعلام شود مثل مناظر فرهنگی که در عراق وجود دارد . هر چند که هنوز پرونده آن برای ثبت جهانی ارائه نشده ولی ادعا می کنند این مناظر قابل مقایسه با منظر میمند در ایران است. دو ماه دیگر اطلاعات به ما اعلام می شود و بدون سهمیه، ثبت میمند قطعی خواهد شد منتهی ثبت آن همزمان با ثبت شهر سوخته انجام می شود.

از دوماهی که معاون وقت میراث فرهنگی اعلام کرده بود گذشت ولی خبری از ثبت جهانی میمند نشد!

در اجلاس میراث ناملموس یونسکو نیز پرونده چوگان و طب سنتی با چالش های زیادی رو به رو شد. پرونده چوگان را که ایرانی ها آن را در مالکیت خود می دانند به نام آذربایجان ثبت شد اما مسئولان پرونده های میراث جهانی گفتند که اعتراض ما به پرونده چوگانی که از سوی آذربایجان ارائه شده منجر به محدود شدن بازی چوگان در منطقه قره باغ آذربایجان شد بنابراین هرزمان دیگری نیز ایران می تواند چوگان ایرانی را ثبت جهانی کند. منتها ایرانیان از ابتدا منتظر بودند تا اعتراض کارشناسان میراث فرهنگی منجر به جلوگیری از ثبت چوگان به نام آذربایجان شود.

در زمان ارائه پرونده چوگان از سوی اذربایجان که به صورت مستقیم از فضای مجازی سایت یونسکو نیز پخش می شد، کارشناسان ایرانی هیچ اعتراضی نکرده بودند و این اقدام نیز دلیل دیگری برای خورده گرفتن میراث دوستان به کارشناسان حاضر در اجلاس یونسکو بود منتها قضیه از این قرار بود که رئیس این هیات اعزامی به یونسکو می خواست تا خبرهای مربوط به ثبت چوگان و یا پرونده های دیگر میراث ناملموس با نام خودش در رسانه ها کار شود به همین علت اجازه مصاحبه به هیچ یک از کارشناسان را نداده بود همین موضوع باعث شد تا هیچکسی اطلاعی درباره مذاکرات پیش از جلسه این کارشناسان نداشته باشد هرچند که در ایران نیز مسئولان سازمان میراث فرهنگی هیچ کدام از روند برگزاری جلسه اطلاعی نداشتند و تنها خبرنگاران بودند که به صورت مستقیم برپایی اجلاس را رصد می کردند.

در آذر ماه سال 92 و در همین اجلاس که در باکو برگزار شد، پرونده طب سنتی نیز با چالش دیگری رو به رو شد. از سالها قبل طب سنتی ایرانیان به عنوان میراث ناملموس پیشنهادی به یونسکو معرفی شده بود منتها این پرونده با پسوند ایرانیان گستردگی و تنوع زیادی را تعریف می کرد که این یکی از اشکالات مهم یونسکو به پرونده ایران بود و قرار شد تا اصلاح و موضوع پرونده محدود شود به همین علت ایران در اجلاس میراث ناملموس سال 92 نیز با شکست مواجه شد.

اکنون و در سال 93 قرار شده تا آیین باران خواهی به عنوان میراث ناملموس در یونسکو ثبت شود و پرونده شهر سوخته نیز مورد بررسی قرار گیرد منتها از آنجا که سهمیه کشورها از امسال کاهش پیدا کرده، ایران هم تنها میتواند یک پرونده ارائه کند. با این حال امارات که در پی ثبت بادگیرهای ایرانی به نام خودش است، صحنه رقابت را برای ایران باز کرده و رئیس سازمان میراث فرهنگی نیز قول داده تا فن آوری بادگیرهای یزد ثبت جهانی شود.