به گزارش خبرنگار مهر از البرز، باغ سیب مهرشهر از گنجینه های ژنتیکی گیاهی و یکی از بزرگترین سرمایه های زیست محیطی و از جاذبه های گردشگری کلانشهر کرج است. این باغ که قدمت آن به دوره پهلوی بازمی گردد و جزئی از محوطه تاریخی کاخ مروارید به شمار می آید، زمانی دارای 70 هزار اصله درخت شامل گلابی، سیب، هلو، گردو و آلو بود اما از دهه های گذشته و به طور خاص تر در چند سال اخیر تعداد زیادی از درختان باغ توسط مالکان قطع شده بی آنکه درختی جایگزین شود.
باغ سیب مهرشهر در کنار باغ فاتح جهانشهر در اصلاح طرح تفصیلی شهر کرج شناسایی شده که بدان معناست آنجایی که باغ است باید باغ بماند؛ گرچه تغییر کاربری این سرمایه زیست محیطی از سالهای گذشته به بهانه های مختلف آغاز شده است.
در حال حاضر 280 هکتار از این باغ 360 هکتاری در تملک بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی و مابقی در اختیار دانشگاه علامه طباطبایی است.دانشگاه علامه طباطبایی که مالک 80 هکتار این باغ است از مدتها پیش به کاشت سبزی و صیفی در آن اقدام کرده است. این در حالیست که شرایط سبزی و صیفی از نظر آبخوری با رشد درختان منافات دارد و با توجه به بافت و جنس خاک موجب خفگی ریشه شده و ریشه فسادپذیر می شود.
باغ سیب مهرشهر کرج
به رغم اینکه برخی مسئولان کمبود منابع آبی را در تخریب باغ سیب تاثیرگذار خوانده اند اما به گفته کارشناس اداره جهاد کشاورزی کرج، کمبود آب تنها بهانه ای برای تخریب این باغ است.
پس از آنکه طی سالهای گذشته انتشار خبر قطع شماری از درختان این باغ مردم را نگران کرد و زمزمه هایی مبنی بر حراج و تغییر کاربری باغ سیب مهرشهر شنیده شد، در تعطیلات نوروز امسال نیز بی سرو صدا بخشی دیگر از درختان باغ که بالغ بر دو هزار اصله تخمین زده شده است قطع و سوزانده شد.
این باغ گرچه مالک حقیقی و حقوقی دارد اما جزء سرمایه های طبیعی شهر کرج محسوب می شود و قطع انبوه درختان سیب، سبب اعتراض و خشم دوستداران طبیعت و محیط زیست شده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست کرج در گفتگو با مهر، مسئولیت هرگونه قطع درختان در محدوده های درون شهری را با شهرداری و سازمان پارکها عنوان کرد و افزود: قطع درختان در محدوده درون شهری منوط به تصویب در کمیسیون ماده 7 شهرداری است که متاسفانه اداره حفاظت محیط زیست شهرستان در این کمیسیون عضو ندارد.
فردین حکیمی با اشاره به عملکرد نظارتی این دستگاه یادآور شد: ما مواد قانونی بازدارنده در اختیار نداریم تا مستقیما نسبت به این اتفاق اعلام جرم کنیم ولی مخالفت سرسختانه خود را از تخریب اراضی باغی و کشاورزی در داخل و خارج محدوده شهری اعلام کرده و پیگیر موضوع هستیم.
باغ سیب در اوایل بهار
ولیعهدی رئیس جهاد کشاورزی شهرستان کرج نیز با اشاره به خلاء های قانونی این سازمان گفت: قانون حفظ کاربری زمینهای کشاورزی و باغی در محدوده خدمات شهری نافذ نیست و ما تنها می توانیم مانع تغییر کاربری این زمینها در خارج از محدوده شهری شویم.
وی افزود: براساس قانون وظیفه حفظ و نگهداری باغات درون شهر به عهده سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری است که می تواند مانع از قطع درختان شود و ما در این بخش با موانع قانونی مواجه ایم.
ولیعهدی با اشاره به اینکه جهاد کشاورزی برای جلوگیری از تخریب باغ، حتی پیشنهاد استفاده از باغ سیب در قالب فعالیتهای تحقیقاتی را مطرح کرد، گفت: متاسفانه با این پیشنهاد موافقت نشد و اگر ایستادگی سازمان پارکها و حمایت فرمانداری نبود، وضعیت باغ زیبای سیب مهرشهر از این هم بدتر می شد.
این مسئول در اداره جهاد کشاورزی کرج تصریح کرد: با توجه به خلاء های قانونی، تاکنون نیز با ترفندهای سیاسی و اجتماعی در حد توانمان مانع از تخریب باغ شده ایم.
ولیعهدی با تاکید بر اینکه در کمیسیون های مختلف با هر گونه تغییر کاربری زمینهای کشاورزی و باغی مخالفت خواهیم کرد، اذعان داشت: به علت نداشتن قوانین بازدارنده نمی توانیم به صورت مستقیم مانع از قطع درختان باغ سیب شویم.
به تازگی یکی از اعضای شورای شهر کرج نیز به انتقاد از قطع بی رویه درختان این باغ پرداخت و خواستار توقف این روند شد.
بهنام محمودی نیز پیش از این در نشست اعضای شورای شهر با شهردار کرج گفته بود: این باغ در کنار این که مکان مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت مردم به شمار می‌آید، به عنوان بخشی از ریه‌های تنفسی شهر وظیفه پاکسازی هوای کرج را نیز به عهده دارد.
محمودی تخریب باغ سیب مهرشهر را منجر به آسیب به محیط طبیعی دانست و در آن جلسه تاکید کرد اقدامات غیرقانونی در این باغ در اسرع وقت توسط مسئولین ذی ربط پیگیری شود تا شاهد وقوع خسارت بیشتری به این باغ نباشیم.
وضعیت امروز باغ سیب مهرشهر
در این میان عباس زارع مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری کرج به عنوان متولی مستقیم حفظ و نگهداری باغ سیب با تایید خبر قطع بیش از دو هزار اصله درخت درباره واکنش سازمان پارکها در قبال اقدام به قطع درختان باغ سیب مهرشهر از تشکیل پرونده قضایی در دادستانی خبر داد و به مهر گفت: این اتفاق در تعطیلات نوروز امسال رخ داد که ما به محض اطلاع از موضوع با توقیف تجهیزات آنان و استقرار مامور از ادامه قطع درختان ممانعت کردیم.
وی افزود: با شکایت سازمان پارکها هم اکنون پرونده در مراجع قانونی مطرح شده و دادستان کرج دستور اکید برای برخورد با عوامل این اقدام صادر کرده است.
زارع برخورد قاطع و مکلف کردن متخلفان به بازکاشت درخت را خواست سازمان پارکها اعلام کرد.
این مسئول درباره مجوز سازمان پارکها به بنیاد مستضعفان مبنی بر قطع تعدادی از درختان باغ توضیح داد: مالکان باغ تابستان سال گذشته درخواست قطع شماری از درختان خشک و آفت زده را کردند که پس از بررسی کارشناسان سازمان، مجوز قطع حدود 350 اصله درخت خشک داده شد اما متاسفانه نه تنها خارج از مجوز رفتار شد بلکه طی 10، 15 روز بالغ بر دو هزار اصله درخت از بین رفت. حتی متوجه شدیم که تعدادی از درختانی که کارشناسان خشک شده تشخیص داده بودند قطع نشده و پهنه های دیگری از باغ را به صورت غیرمجاز بایر کردند.
مدیرعامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری کرج انجام طرح های عمرانی توسط مالک در این باغ را منتفی دانست و در عین حال تصریح کرد: بایر کردن زمینهای باغ می تواند منشاء اقدامات بعدی باشد.
وی با ابراز نگرانی شدید از وضعیت باغ سیب مهرشهر از هیئت امنای شهر و متولیان باغ خواست مانع مرگ تدریجی این باغ وسیع شوند.
از دیگر سو طی سالهای اخیر موضوع ثبت باغ سیب مهرشهر در فهرست میراث ملی و طبیعی کشور بارها از سوی مسئولان مطرح شده تا آنجا که طی سالهای گذشته رئیس شورای شهرستان کرج از تصویب درخواست ثبت باغ سيب مهرشهر در فهرست آثار ملي خبر داد.
ناصر گروسی آن زمان گفته بود در این مصوبه از مسئولان عالي‌رتبه نظام درخواست شده تا موانع ثبت و حفظ باغ سيب مهرشهر كرج را به عنوان تنها ريه تنفسي يكپارچه شهرستان، رفع كنند.
فرزان احمدنژاد مسئول پایگاه پژوهشی ینگی امام استان البرز در گفتگو با مهر، در این باره در توضیحاتی گفت: آثاری که پس از دوران زندیه در ایران ساخته شده اگر واجد شان ملی تشخیص داده شده و قدمت و عقبه تاریخی طولانی داشته باشند را می توان در فهرست آثار ملی و طبیعی به ثبت رساند مانند باغ فاتح جهانشهر یا باغ ارم شیراز؛ اما در مورد باغ سیب حساسیت هایی وجود دارد زیرا قدمت درختان این باغ به زحمت به 50 سال می رسد و چنانچه اثری یک بار برای ثبت در فهرست آثار ملی و طبیعی به شورای عالی سیاستگذاری ثبت ملی ارائه شود و تشریفات ثبت ناقص باشد به زحمت می توان بررسی ثبت اثر را برای بار دوم درخواست کرد.
وی درعین حال گفت: افزوده شدن این باغ به فهرست آثار طبیعی کشور در شورای ثبت اسناد استان در حال پیگیری است.
احمدنژاد درباره لزوم موافقت بنیاد مستضعفان به عنوان مالک باغ برای ثبت آن یادآور شد: به طور کلی سازمان میراث فرهنگی می تواند هر اثری را که دارای مالکیت دولتی باشد در فهرست آثار ملی و طبیعی ثبت کند؛ حتی اگر بعدها مالک خصوصی برای آن پیدا شود آن اثر همچنان در فهرست آثار ملی و طبیعی می ماند زیرا قانون عطف به ماسبق نمی شود. از طرفی اگر اثری تاریخی دارای مالک خصوصی باشد ثبت آن در فهرست آثار ملی منوط به رضایت مالک است.
تمام این اتفاقات در حالیست که کلانشهر کرج که پیوسته به جمعیت آن افزوده می شود و زمانی باغشهر خوش و آب و هوا و دلپذیری بود، امروز کمتر رنگی از گذشته سبز خود می بیند؛ در شرایطی که تولید یک متر مربع فضای سبز هزینه های سنگینی دارد در نهایت حیرت شاهد تخریب فضای سبز موجود هستیم تا چندی دیگر که آلودگی هوا راه نفس مان را تنگ تر از این کرد به فکر کاشت درخت بیفتیم و مردم را به درختکاری تشویق کنیم.
به اذعان کارشناسان باغ سیب مهرشهر و باغات کلاک از معدود فضاهای باقیمانده از باغشهر کرج هستند و نیازمند مراقبت و نگهداری دلسوزانه تر.
به نظر می رسد وجود خلاء های قانونی که ورود مستقیم ارگانهای ذی ربطی چون محیط زیست و جهاد کشاورزی را در این موضوع مختل کرده، فضا را برای تخریب یکی از زیباترین باغ های منطقه که اصلی ترین ریه تنفسی قلب کرج محسوب می شود، باز کرده است.
..........................
گزارش از فائقه رحیمی
نظر شما