تعامل کشورهای فارسی زبان سود اقتصادی در حوزه نشر به همراه دارد

به گزارش خبرنگار مهر، نشست بررسی راهکارهای تعامل میان نویسندگان فارسی زبان جهان بعد از ظهر امروز پنجشنبه 11 اردیبهشت با قهرمان سلیمانی معاون پژوهشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، علیرضا قزوه شاعر و مدیر سابق مرکز تحقیقات زبان فارسی در دهلی نو، محمد سرور رجایی نویسنده افغان و حمیدرضا شاه آبادی مدیرعامل موسسه فرهنگی هنری و انتشارات بین المللی الهدی در سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

رجایی در ابتدای این نشست گفت: زبان فارسی باید خود را نیازمند فرهنگ تاجیکستان و افغانستان بداند و به طور متقابل، افغانستان و تاجیکستان هم باید خود را نیازمند زبان فارسی بدانند. در کل هر جمعی که خود را بی نیاز از دیگران در نظر بگیرد، در روند رشد و توسعه زبان فارسی، ایجاد خلل می کند.

وی افزود: علاقه زیادی دارم تا تعاملات فرهنگی کشورهای فارسی زبان از دایراه ادبیات بیرون بیاید. چون بیشترین سهم آشنایی ما متعلق به زبان است و اگر مردم ایران، افغانستان را می شناسند، بیشتر به خاطر ادبیات فارسی است. ای کاش این آشنایی در حوزه های دیگر هم ممکن می شد. به هر حال هر زمان که موفق شویم اتفاقات هنری و ادبی را نزدیک تر کنیم، تعاملاتمان هم بیشتر خواهد شد.

در ادامه قزوه گفت: مسلم است که تعامل میان کشورهای فارسی زبان ضرورتی بوده که طی این سال ها در باره اش کار کرده ایم. 20 و چند سال پیش این ضرورت را احساس کردم که شاعران و ادیبان ما باید درباره یک کشور مشخص، کسب تخصص کنند. در آن زمان محمدحسین جعفریان گفت دوست دارم در حوزه ادبیات افغانستان کار کنم. من هم تاجیکستان را انتخاب کردم. نمونه دیگر آقای بیدج بود که در روزنامه اطلاعات همکار ما بود و درباره ادبیات فلسطین و کشورهای عرب کار می کرد. به هر حال این ضرورت وجود داشت که به سمت و سوی مشخصی برویم.

مدیر مرکز آفرینش های حوزه هنری ادامه داد: به نظرم حتی شاعران ما باید به سمت تخصص در زمینه زبان کشورهایی بروند که سنخیتی با ما دارند. چون این نیاز یک کشور فرهنگی است. بخش زیادی از ادبیات افغانستان به کشور ما معرفی شده است اما چیزی که به نظرم تا به حال مغفول و مظلوم واقع شده است، ادبیات فارسی در کشورهای غیر از افغانستان است. مثلا درباره زبان فارسی تاجیک ها، کم کار کرده ایم و هیچ وقت نرفته ایم با تاجیک ها رو در رو گفتگو کنیم تا سطح شعر فارسی شان را بالا ببریم و ارتقا ببخشیم.

در ادامه حمیدرضا شاه آبادی گفت: آن چه در این بحث مهم است، چگونگی کار است چون همیشه صحبت از ضرورت نویسندگان فارسی زبان بوده است و گفته شده که روابط فرهنگی ایران و افغانستان را گسترش بدهیم اما هیچ وقت گفته نشده است که چطور این کار را انجام بدهیم. به نظرم در این زمینه، همیشه از متن دور شده و به حاشیه پرداخته ایم. یعنی حرف های اصلی را نمی زنیم و درگیر تعارف می شویم. فکر می کنم اگر در این زمینه مصداقی تر وارد قضیه شویم، نقشه راه بهتری ترسیم می شود.

وی افزود: اگر زبان را موجودی زنده در نظر بگیریم و برایش رشد و بالندگی هم فرض کنیم، می توان گفت که هر زبانی مرگ و زندگی دارد. سالانه در اندونزی زبان های مختلفی متولد می شود که می میرند. هر زبانی که می میرد، بخشی از تجربه بشری را نیز با خود به گور می برد. شک نداریم که زبان فارسی، نماد هویت ماست و تجربه های قومی ما را در دل خود دارد. این موضوع را بپذیریم که زبان، خاطره قومی است و از بین رفتنش به معنی از بین رفتن خاطره قومی است.

این نویسنده گفت: زبان فارسی هم مانند هر زبان دیگری، می تواند ضعیف و بیمار شود. به نظرم برای ادامه حیات خودمان، ما ملت های فارسی زبان، نیازمند ارتباط باشیم و اولین حلقه ای هم که باید وصل کننده این ارتباط باشند، نویسندگان هستند. یک نویسنده فارسی زبان، اگر فقط برای ایرانیان بنویسد، دایره مخاطبانش 70 میلیون خواهد بود. اگر بتواند ملت های فارسی زبان دیگر را هم در اثرش شریک کند، قطعا نویسنده موفق تری خواهد بود. یک نکته مهم هم که تمایل دارم درباره آن صحبت کنم، مسائل اقتصادی است. عقیده دارم که هیچ فعالیتی پا نمی گیرد مگر این که چند نفر با انگیزه اقتصادی درباره اش، وارد میدان شوند.

شاه آبادی گفت: اگر به این فکر کنیم که تعامل فارسی زبانان می تواند سود اقتصادی داشته باشد و وضع مالی ناشران را بهبود ببخشد، به گمانم افرادی پیدا می شوند که با انگیزه های بهتر در این زمینه کار کنند.

رجایی نیز در بخش دیگری از این برنامه گفت: در طول 30 سال گذشته که مهاجران افغان در ایران زندگی کرده اند، دیواری بین دو ملت کشیده شده است که مانع بسیاری از تعاملات شده است. بسیاری از افغانی های مهاجر که در ایران زندگی می کردند، در دوران دفاع مقدس به جبهه رفته و شهید شدند. متاسفانه چنین موضوعاتی از نظر رسانه ها دور مانده و به آن ها پرداخته نشده است تا تعاملات دو ملت و دو فرهنگ بیشتر شود. ما نیازمند حمایت رسانه ها هستیم و اگر حمایت رسانه ها نباشد، ضرر خواهیم کرد.

وی گفت: در زمان جنگ، بیش از 340 نشریه تبلیغاتی توسط مهاجران مسلمان افغان، در ایران منتشر شد. اما متاسفانه نه مسئولان فرهنگی ایران از این موضوع خبر دارند نه مسئولان فرهنگی افغانستان. در حالی که دادن چنین خبری به مردم دو کشور، یک انرژی مثبت قوی در جهت شکل گیری تعامل بیشتر بین دو ملت است.