به گزارش خبرنگار مهر، نشست بررسی واژگان فارسی (هزار واژه) ظهر امروز چهارشنبه 17 اردیبهشت با حضور غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و نسرین پرویزی معاون گروه واژه گزینی و فرهنگ نویسی فرهنگستان در سرای اهل قلم واقع در بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.
حداد عادل در ابتدای این برنامه گفت: زبان مانند موجود زنده است و احتیاج به مراقبت دارد. به همین میزان هم در معرض آسیب هاست. با این تعاریف باید گفت که زبان هم باید تغذیه شود، هم درمان و هم آسیب زدایی. زبان فارسی هم از این قاعده مستثنی نیست. ما به عنوان یک ملت بزرگ و تاریخی، زبان خودمان را داریم که جزئی از هویت ماست. ما اصرار داریم که به این زبان تکلم کنیم، بنویسیم و در دانشگاه با آن تدریس کنیم. این نکته جزو سیاست های فرهنگی ما در نظام جمهوری اسلامی ایران است.
وی افزود: رهبری هم به طور مرتب بر اهمیت زبان فارسی تاکید می کنند. ما مایل هستیم که زبان فارسی، زبان علم باشد و نمی خواهیم محدود به معارف گذشته بماند یا زبان محاوره مردم کوچه و بازار در سطح عامیانه باقی بماند. خوشبختانه زبان فارسی با قابلیت هایی که دارد، می تواند زبان علم بشود. سابقه طولانی، وسعت قلمرو تاریخی این زبان و کثرت آثاری که با آن به وجود آمده اند، همه حکایت از این دارند که این زبان، قابلیت ماندگاری را دارد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: یکی از وظایف فرهنگستان یافتن معادل های فارسی برای واژگانی است که از رشته های علمی مختلف وارد زبان فارسی می شوند. فرهنگستان کار خود را در سال 1369 آغاز کردو در عمر 24 ساله خود به عنوان سومین فرهنگستان تاسیس شده، به طور مستمر، در حوزه واژه گزینی فعال بوده است. حاصل تجربیات فرهنگستان در این زمینه، پدید آمدن دانشی نو در ایران به نام واژه گزینی بوده و امروز مجموعه نرم افزار ارزشمندی در دست داریم که حاصل این 24 سال تلاش است. در حال حاضر قادریم دوره کارشناسی ارشد واژه گزینی را در فرهنگستان برپا کنیم و مجوز تشکیل چنین دوره ای را هم از وزارت علوم دریافت کرده ایم. امیدواریم بتوانیم دانشجویان این دوره را از مهرماه 93 جذب کنیم. فعالیت های مربوط به تشکیل دوره تحصیلی کارشناسی ارشد واژه گزینی در دیگر مراکز آموزشی کشور نیز در حال انجام است و امید دیگرمان این است که بتوانیم این شاخه را تا مقطع دکترا پیش ببریم.
حداد عادل گفت: در حال حاضر 350 نفر از استادان دانشگاه و صاحبنظران در 75 گروه مختلف در فرهنگستان مشغول به کار واژه گزینی هستند. فعلا سالانه بین 4 تا 5 هزار واژه جدید، تصویب می رسد و تاکنون بیش از 45 هزار واژه معادل، را تصویب کرده ایم. یکی از کارهای جدید فرهنگستان، انتشار کتاب های «هزار واژه» است که در هر رشته ای که تعداد واژگان معادل مصوب شان به هزار برسد، منتشر خواهند شد. تا به حال 11 کتاب در قالب این مجموعه به چاپ رسانده ایم که برخی شان هزار واژه دوم هستند. یعنی تعداد واژگان تصویب شده در آن رشته به 2 هزار واژه رسیده است. به این ترتیب اهالی تحقیق و پژوهش دیگر احتیاجی ندارند تا به جستجوی فرهنگ های عمومی بپردازند.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: روزی خودمان را موفق می دانیم که واژه گزینی همه گیر شود و هر فرد ایرانی که به واژه خارجی رسید، به پیدا کردن معادل برای آن فکر کند. امروز در برخی از رشته ها مانند ریاضی یا مسائل نظامی، دارای زبان فارسی علمی هستیم. به هر روی، امروز و در این مراسم، 4 هزار واژه جدید مصوب فرهنگستان رونمایی خواهد شد.
در ادامه این برنامه پرویزی گفت: کار واژه گزینی به صورت گروهی انجام می شود و گروه های تخصصی بین 7 تا 10 استاد را شامل می شوند. این گروه ها با همکاری یک یا دو نفر عضو واژه گزینی کار خود را شروع می کنند و سعی می کنند واژه ها را به گونه ای تصویب کنند که هم جامعه علمی بتواند از آن استفاده کند و هم عموم مردم بتوانند با آن ها ارتباط برقرار کنند. واژه های معادل مصوب شده، به طور مقدماتی به مدت3 سال به جامعه عرضه می شوند و اگر بازخورد ها مثبت بود، تثبیت می شوند. در غیر این صورت برگشت داده شده و مورد بررسی قرار می گیرند.
معاون گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: یکی از انتقادهایی که از فرهنگستان می شد، این بود که فرهنگستان به تنهایی و از درون واژه گزینی می کند. به این ترتیب ما از گروه های علاقه مند همکاری دعوت کردیم. در حال حاضر بیش از 30 انجمن با ما همکاری دارند و تقاضای همکاری دیگر انجمن ها نیز در حال بررسی است.
پرویزی با اشاره به جا افتادن واژه های مصوب فرهنگستان در جامعه گفت: نمونه اش واژه BRT بود که سریعا واژه تندرو را برای آن مصوب کردیم و تا حدودی هم بین مردم جا افتاد. جالب است که تعدادی از مردم از این وآزه استفاده می کنند اما متاسفانه مسئولان از این واژه ها استفاده نمی کنند.
نظر شما