نقش فعال مدیریت شهری در اقتصاد مقاومتی/ فعالیتهای اقتصادی بدون مشارکت جمعی با شکست مواجه می‌شود

محمد دلبری در حاشیه نشست گفتمان اقتصاد مقاومتی از منظر دین که در شهرداری قم برگزار شد در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: چند سالی است، با رسیدن آغازین ثانیه‌های بهار، همگی منتظر هستیم تا پیام سکاندار انقلاب اسلامی را به مناسبت سال جدید بشنویم. پیامی که قرار است چراغ راه همه ما در طول سال جدید و راهنمایی برای ادامه مسیر باشد.

وی با بیان اینکه پیام های رهبری از سال 88 به بعد تقریبا تماما در ارتباط با اقتصاد بوده است اظهار کرد: ایشان در پیام خود برای سال 1388 «اصلاح الگوی مصرف» را به عنوان شعار سال انتخاب کردند. پس از آن هم سال 1389 را سال «همت مضاعف و کار مضاعف» نامیدند و همان موقع هم موضوع اقتصاد مقاومتی را مطرح کردند. در سال 1390 موضوع «جهاد اقتصادی» به میان آمد.

دلبری افزود: «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» شعار سال 1391 بود و «حماسه سیاسی و اقتصادی» به فعالیت‌های سال 92 جهت داد. سال جدید هم با طرح شعاری متشکل از چهار مؤلفه «اقتصاد، فرهنگ، عزم ملی و مدیریت جهادی» از سوی مقام معظم رهبری آغاز شد. مؤلفه‌هایی که هر یک نیاز به تبیین و دقت نظر جداگانه دارد. در این میان ابلاغیه 24 بندی ایشان در تبیین سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در بهمن‌ماه 92 حجت را بر تمام کسانی که به نوعی می‌توانند در عرصه اقتصادی اثرگذار باشند، تمام کرد.

شهردار قم با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی را می‌توان توان شکوفایی اقتصادی در شرایط ناهموار دانست تصریح کرد: اقتصادی که حداقل آسیب‌پذیری را در مقابل دشمنی‌ها و نوسانات جامعه جهانی داشته باشد اقتصاد مقاومتی است؛ اقتصادی مولد، درون‌زا، پیشرو، برون‌گرا و بر مبنای نیروی بومی و توان داخلی که می‌تواند کشور را حتی در شرایط بحران در مسیر رشد و توسعه قرار دهد.

نقش فعال مدیریت شهری در اقتصاد مقاومتی

وی به نقش فعال مدیریت شهری در اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و افزود: مدیریت شهری عرصه‌ای است که می‌تواند نقش فعال در حوزه اقتصاد مقاومتی داشته باشد چرا که با همه ابعاد زندگی مردم سر و کار دارد.

به گفته دلبری توسعه زیرساخت‌های اقتصادی، اصلاح الگوی مصرف، تغییر سبک زندگی، حمایت از تولید داخلی، توجه به کیفیت تولید و سایر شاخصه‌های اقتصادی کشور بدون مشارکت هوشمندانه و فطری مردم و نخبگان امکان‌پذیر نیست.

وی تاکید کرد: شاید به همین دلیل است که در دنیای امروزی، بار اصلی توسعه سیاست‌های اقتصادی و سیاسی را نهادهای عمومی و سازمان‌های مردم نهاد و گفتمان ساز به عهده دارند. به عبارتی هر تصمیم و فعالیت اقتصادی و سیاسی، بدون مشارکت جمعی و حضور حداکثری جامعه با شکست مواجه خواهد شد.

وی با بیان اینکه بدون مشارکت بدنه جامعه، تغییر سیاست‌های اقتصادی امری سخت و طاقت فرسا و همراه با هزینه‌های گزاف خواهد بود گفت: این امر را می‌توان با مرور فعالیت‌های مختلف اقتصادی کشور و دلایل پیشرفت یا عدم پیشرفت آن مشاهده کرد. ظرفیت‌های عمومی مردم می‌تواند نیروهای پراکنده را متراکم کرده و از آنها اهرم‌های بزرگ اقتصادی بسازد. مدیریت شهری می‌تواند نقش موثری در تجمیع این نیروها داشته و با همراه کردن مردم و هدایت فعالیت‌ها، عزم عمومی را تقویت کند.

شهردار قم اظهار کرد: به طور قطع یکی از ارکان اقتصاد مقاومتی مدیریت مصرف است. زندگی شهری امروز با مختصات خاص خودش سوغات مصرف‌گرایی را از غرب به کشور ما آورده است. سوغاتی که انجامی جز اقتصادهای فروپاشیده لیبرالی نخواهد داشت. مشارکت عمومی در این عرصه به این معنی است که هر کس هر آنقدر که در توان دارد در بهینه مصرف کردن بکوشد.

وی گفت: موضوع دیگر که باید به آن توجه کرد، تفاوت اقتصاد مقاومتی و اقتصاد ریاضتی است. هدف اقتصاد مقاومتی این نیست که اقشار جامعه در سختی زندگی کنند. اقتصاد مقاومتی می‌خواهد جامعه‌ای پدید بیاورد که نه در آن اسراف شود و نه کسی در  سختی زندگی کند. اقتصاد مقاومتی از نظر تعریف هم با اقتصاد ریاضتی تفاوت دارد.

جلوگیری از موازی‌کاری؛ مصداق رفتن به سوی اقتصاد مقاومتی

دلبری با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی یک رویکرد کوتاه‌مدت سلبی و اقدامی صرفاً پدافندی نیست، تاکید کرد: اقتصاد مقاومتی نگاهی کلان به اقتصاد جمهوری اسلامی ایران دارد و یک اقدام بلندمدت را شامل می‌شود. در این رویکرد، ما در پی اقتصاد ایده‌آلی هستیم که هم اسلامی باشد و هم ما را به جایگاه اقتصاد اول منطقه برساند؛ اقتصادی که برای جهان اسلام الهام‌بخش و کارآمد بوده و زمینه‌ساز تشکیل تمدن بزرگ اسلامی باشد.

وی گفت: اقتصاد مقاومتی را می‌توان ترکیبی از پدافند و آفند اقتصادی دانست یا به عبارت دیگر، تفاوت آن با ریاضت اقتصادی مانند تفاوت عقب نشینی و نرمش تاکتیکی یا قهرمانانه است و به عبارت دیگر، اقتصاد مقاومتی، نوعی تجهیز برای نبرد اقتصادی و بالا بردن قدرت چانه زنی در ابعاد کلان و بین‌المللی است.

به گفته شهردار قم، جلوگیری از موازی‌کاری در اداره امور شهرها نیز از مصادیق رفتن به سوی اقتصاد مقاومتی است. صرفه جویی در هزینه‌های عمومی کشور با تأکید بر تحول اساسی در ساختارها، منطقی سازی اندازه نهادهای عمومی و حذف دستگاه‌های موازی غیرضروری و هزینه‌های زاید مصادیقی از سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است که رهبر معظم انقلاب به آن اشاره کرده‌اند.

دلبری افزود: یکی دیگر از ارکان اقتصاد مقاومتی که به طور صریح در ابلاغیه رهبر معظم انقلاب آمده است، عدالت اجتماعی است. این موضوع نیز ارتباط مستقیم با مدیریت شهری دارد. عدالت اجتماعی در حوزه مدیریت شهری نه تنها یک آرمان، بلکه یک ضرورت است. شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا نیز موضوع مهمی است که باید به آن توجه کرد. برنامه‌محوری و ثبات در تصمیم‌گیری و مقررات نیز موضوع دیگری است که در شهرها به عنوان یکی از مهم‌ترین کانون‌های اجتماعی باید جدی گرفته شود.

راهی نو در مدیریت اقتصادی جوامع

وی با بیان اینکه مدیریت جهادی در عرصه اقتصاد مقاومتی یک شاخص بسیار مهم است اظهار کرد: هر جامعه را می‌توان به سه بخش مدیریتی، نخبگانی و توده‌ای تقسیم کرد. همان طور که گفتمان‌سازی توسط نخبگان موجب ایجاد رفتار و اصلاح بسیاری از امور در میان توده‌ها می‌شود، نوع و نحوه مدیریت نیز در ایجاد شرایط اقتصادی مطلوب و رقم خوردن رفتار صحیح اقتصادی میان مردم موثر است. مدیریت جهادی به مدیریتی گفته می‌شود که برآمده از تعهد دینی و فراتر از نگاه‌های مادی و زودگذر باشد. مدیریتی خستگی‌ناپذیر و تلاش‌گر که در زمان کم و با حداقل امکانات بتواند بهترین نتیجه مادی و معنوی را از کار خود حاصل کند.  

وی افزود: اقتصاد مقاومتی راهی نو در مدیریت اقتصادی جوامع است که امروز در کشور ما در حال تبدیل شدن به گفتمان غالب مردم و مجموعه‌هاست. بدیهی است لزوم ورود نخبگان حوزه و دانشگاه در حمایت و اجرایی کردن اقتصاد مقاومتی در بعد نظریه پردازی و تولید محتوا و فکر به شدت احساس می‌شود زیرا اساس تحقق اقتصاد بومی در کشور باید منطبق بر مکتب اقتصادی بومی برآمده از گزاره‌های دین مبین اسلام شکل گیرد، لذا تبیین صحیح و مطلوب از اقتصاد مقاومتی خود به عنوان امر بنیادین در تحقق اقتصاد پویا، مقاوم و کارآمد مورد نظر است. از این رو همکاری نهاد حوزه و دانشگاه و هم اندیشی نخبگان آن دو نهاد در راستای ارایه گفتمان سازی از اقتصاد مقاومتی و نیز بسترسازی برای اقتصاد دانش بنیان ضرورتی انکار ناپذیر است. نکته دیگری که بسیار مهم به نظر می‌رسد انتقال این داده‌های پژوهشی به دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی و مردم است.

وظیفه‌ای که شهرداری بر دوش خود حس می‌کند

شهردار قم به همایش گفتمان اقتصاد مقاومتی از منظر دین اشاره کرد و گفت: این همایش در شرایطی برگزار شد که تبدیل اصول اقتصاد مقاومتی به یک گفتمان عمومی وظیفه تمام دستگاه‌ها و افراد ذی‌نفوذ است.

وی تاکید کرد: شهرداری قم نیز از باب همین وظیفه دینی و ملی این بار را بر دوش خود حس می‌کند. در این همایش شاخص‌های اقتصاد مقاومتی بر اساس انگاره‌های دینی تبیین شده و راهکارهای تبدیل این گزاره‌ها به رفتار در میان مردم و مدیران بررسی می شود.

شهردار قم تاکید کرد: شهرداری قم افتخار دارد به دلیل نقش بی بدیل این شهر در فراهم آوردن زیرساخت‌های فکری علوم اسلامی، پیش قراول تبیین گزاره‌ها و راهکاری اقتصاد مقاومتی از منظر دینی بوده و برای اجرایی کردن این سیاست‌ها در عرصه مدیریت شهر کریمه اهل بیت(ع) تمام توان خود را به کار گیرد.