بازگشایی سرای دلگشا؛ جنجالی ترین پرونده میراثی/ مشکل از کجا شروع شد

به گزارش خبرنگار مهر، سرای دلگشا در محدوده قجری بازار تهران قرار داشت که تا سال 89 می شد آن را با حجره هایش دید تا اینکه یکی از سرمایه گذاران بازاری تهران آن را خرید تا به جایش برج تجاری بسازد چرا که پیش از این مجوز ساخت مجتمع های تجاری دیگری را نیز در بازار تهران داشته است.

تخریب سرای دلگشا و آماده شدن مصالح برای ساخت مجتمع تجاری بر روی آن چنان دردسر ساز شد که از مالک این بنا از سازمان میرث فرهنگی به علت ثبت کردن آن در فهرست میراث ملی شکایت کرد و موفق شد تا از دیوان عدالت اداری مجوز تخریب بگیرد.  منتها مجوزی که سازمان میراث فرهنگی برای  نه تنها او بلکه مالکان آن محدوده معین کرده بود، هفت و نیم متر بوده است. ولی مالک این سرا توانست نظر کارشناسان میراث فرهنگی و شهرداری را برای ده و نیم متر و دوباره برای 17 متر کسب کند ولی در شکایت دیگرش او توانست مجوز ساخت تا ارتفاع 27 متر را نیز از کمیسیون ماده 5 و مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران و کارشناسان طرح تفصیلی بگیرد.

این موضوع تا کنون که سه سال طول کشیده همچنان مورد مناقشه است ولی مالک این بنا بدون توجه به این موضوع با سرعت برج خود را می سازد تا ارتفاع غیرمجازی که او در نظر گرفته خطری شود برای خروج این اثر جهانی از فهرست میراث یونسکو.

محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور که مسئول جهانی شدن میراث فرهنگی ایران است اعلام کرد که کارشناسان یونسکو این پرونده را ثبت نمی کردند ولی تعهدات شهرداری را مبنی بر افزایش نیافتن ارتفاع سرای دلگشا ارائه کردیم و دولت ایران قول داد که این موضوع مشکل ساز نمی شود. این اظهارات تا جایی ادامه پیدا کرد که روز گذشته 27 اردیبهشت ماه رئیس شورای شهر تهران به همراه معاون میراث فرهنگی کشور از این برح دیدن کرد. در این بازدید طالبیان خطاب به معاون شهرسازی منطقه 12 گفت که این مالک یک روزه مجوز ساخت از شهرداری  گرفته است ما زمانی که می خواستیم این بنا را ثبت کنیم یونسکو اجازه نمی داد. اگر قرار باشد بر ارتفاع این برج اضافه شود کاخ گلستان از ثبت خارج می شود در آن صورت مسئول این اتفاق شهرداری و کمیسیون ماده 5 است گر  اینکه ارتفاع در همین حد متوقف شود. مالک توانسته در یک روز از شهرداری مرکز نه شهرداری ناحیه مجوز ساخت و ساز با ارتفاع 17 متر را بگیرد. این درحالی است که اگر من در این شهر معمار باشم و بخواهم مجوز ساخت و ساز بگیرم مدت‌ها طول می کشد.

حضرتی معاون شهرسازی منطقه 12 در پاسخ گفت که کمیسیون ماده 5 این ارتفاع را رد کرده است.

احمد مسجد جامعی رئیس شورای شهر نیز وارد بحث میان این دو شد و گفت که از ثبت خارج کردن این اثر و دادن مجوز تخریب اولین اشتباه دستگاه قضا بوده است و همین مسئله باعث شده تا از موضوع از ریشه دچار مشکل باشد. 

سرای دلگشا

وی گفت: در گذشته خطایی‌هایی از سوی سازمان میراث فرهنگی، قوه قضایی و شهرداری انجام شده، ما امروز آن را کنار می‌گذاریم و برای همین به بازدید از این ساخت و ساز آمده‌ایم که موانع بر سر راه جهانی ماندن کاخ گلستان را از سر راه برداریم

در حاشیه این بازدید، ترامشلو سرمایه گذار  این بنای مورد مناقشه که به صورت اتفاقی در محل ساخت و ساز مجتمع حضور پیدا کرده بود، پا پوشه ای از عکسهای گرفته شده از بنای سرای دلگشا و تمام مدارک و نامه هایش در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: من هم به میراث فرهنگی کشورم علاقه مند هستم ولی من مجوزم را از سازمان میراث فرهنگی و شهرداری گرفته ام آن هم تا ارتفاع 27 متر. اما برای اینکه با سازمان میراث فرهنگی هماهتنگ باشم این ساختمان را تا 15 متر ارتفاع ساختیم و قرار نیست بالاتر از آن برود.

وی در بخش دیگری ازصحبت هایش گفت که چه کسی گفته من می خواهم تا 27 متر برج بسازم. این شایعه ای است که رسانه ها برای من ساخته اند و از روزی که این بنا تخریب شد اعلام کردند این سرا قاجاری بوده است درحالی که هیچ نشانه ای از تاریخی بودن این بنا وجود ندارد.

سرمایه گذار این بنا سپس سیمان کاری های باقی مانده از سرای دلگشا را به همراه عکسهای خبرگزاری مهر از تخریب سرا نشان داد و گفت که آیا این بنای درحال تخریب قاجاری بوده است؟ یا این سیمان کاری های انجام شده پای دیوارها!؟ کارشناسان میراث فرهنگی اشتباه کرده اند. این ساختمان درحال تخریب بود.

صحبت های ترامشلو درحالی است که پیش از این کارشناسان میراث فرهنگی براساس شواهد موجود این بنا را نه تنها واجد ارزش بلکه قابل ثبت در فهرست میراث ملی دانسته بودند چرا که اسناد موجود از قدمت آن خبر می دهند.ولی این مالک که اکنون صاحب چندین برج تجاری است ادعا می کند که یک روز پس از تخریب بنا، رقبایش به میراث فرهنگی اطلاع داده و کارشناسان این سازمان نیز فردای همان روز  این بنا را در فهرست میراث ملی ثبت کرده اند.

او ادامه داد: در میدان شوش مجتمع تجاری استانداردی ساخته ام که دارای سالن سینماست تا جوانان پایین شهر برای رفتن به سینما با سه هزار واحد پارکینگ به بالای شهر نروند.

ترامشلو در انتقاد به اینکه نمای ساختمان تجاری با توجه به تاریخی بودن این محوطه نباید با کامپوزیت تعبیه شود گفت که اگر میراث فرهنگی به ما طرح بدهد حتما آن را اجرا می کنیم. ما مقابل شهرداری و میراث فرهنگی نایستاده ایم به نحوی که قصد داریم تنها سه طبقه روی زمین و دو طبقه زیرزمین بسازیم.

تکذیب ایستادگی او در مقابل میراث فرهنگی کشورش درحالی است که بارها مسولان میراث فرهنگی با وکیل وی درباره ارتفاع این ساختمان صحبت کرده بودند ولی به نتیجه دلخواه نرسیده اند.

وی همچنین طاقی های این مجتمع تجاری را به خبرنگار مهر نشان داد و گفت که این بخش تنها بخش های باقی مانده از سرای دلگشاست که آنها هم قاجاری نیستند.

این مالک قصد دارد تا همین طاقی های باقی مانده را نیز تخریب کند و فضای جلوی ساختمانش را همسطح سازی کند بنابراین تا چند روز دیگر اخرین اجرهای این سرا نیز ناپدید می شود.