7 ویژگی قراردادهای جدید نفتی/ ایران به غول‌های نفت پاداش می‌دهد

سید مهدی حسینی در گفتگو با مهر در تشریح جزئیات تدوین نسل جدید قراردادهای بیع متقابل توسعه بخش بالادستی صنایع نفت و گاز ایران، گفت: بازار جهانی نفت در طول چند سال گذشته با تغییر و تحولات گسترده‌ای همچون ظهور ذخایر نامتعارف "شیل نفت و گازها"، توسعه حفاری در آب‌های عمیق به ویژه در اقیانوس اطلس توسط برزیل و نوسان‌های قیمت نفت روبرو بوده است.

رئیس کارگروه اصلاح قراردادهاي نفتي وزارت نفت با اعلام اینکه در شرایط فعلی نگاه‌ها به ذخایر نفت خاورمیانه کم رنگ تر از گذشته شده است، تصریح کرد: از سوی دیگر، افزایش رقبای نفتی منجر به افزایش عرضه به بازار جهانی طلای سیاه شده و بالا بودن قیمت نفت توسعه برخی از میادین غیر اقتصادی را کاملا اقتصادی کرده است.

این مقام مسئول با تاکید بر اینکه پائین بودن قیمت نفت موجب شده بود که رقبای کمتری در بازار عرضه جهانی نفت وجود داشته باشد، اظهار داشت: ایران هم در طول دو دهه گذشته با تدوین و رونمایی از چندین نسل و مدل قراردادهای بیع متقابل حدود 40 میلیارد دلار قرارداد جدید نفتی امضا کرده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ارزش نفت، گاز و سایر محصولاتی که از محل قراردادهای بیع متقابل در کشور تولید و عرضه می‌شود، حدود 100 میلیارد دلار برآورد می شود، اظهارداشت: علاوه بر این، با امضای قراردادهای بیع متقابل به نوعی با تحریم‌های آمریکا همچون داماتو مقابله شد و با اکثر کشورهای معتبر بین‌المللی اروپایی قرارداد نفتی امضا کرده‌ایم.

حسینی با یادآوری اینکه در طول چند سال گذشته مدل‌های مختلفی از قراردادهای بیع متقابل در سطح صنعت نفت تدوین و رونمایی شد، افزود: در نسل دوم این قراردادها فعالیت‌های اکتشاف نفت و گاز هم گنجانده شد و قرارداد بخشی از بلوک‌های اکتشافی هم به خارجی ها واگذار شد.

رئیس کارگروه اصلاح قراردادهاي نفتي وزارت نفت با تاکید بر اینکه برخی از شرکت‌های خارجی که در طول دو دهه گذشته با ایران قرارداد نفتی امضا کرده‌اند، نه تنها هیچگونه سودی نبرده بلکه متحمل زیان هم به دلیل فعالیت در صنایع نفت و گاز ایران شده اند، تصریح کرد: این در حالی است که در قراردادهای بیع متقابل نرخ بازگشت سرمایه 15 تا 16 درصد در نظر گرفته شده است.

این مقام مسئول با اشاره به زیان شرکت‌های انی ایتالیا و توتال فرانسه در طرح توسعه میادین نفتی دارخوین و بلال، بیان کرد: در شرایط فعلی ایران برای توسعه صنعت نفت و امضای قرارداد با رقبای بزرگی همچون عراق و اقلیم کردستان عراق، قطر و کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای خزر باید دست و پنجه نرم کند.

وی با یادآوری اینکه صنایع نفت و گاز در کل جهان صنایع ریسک پذیر و سرمایه بر هستند، گفت: از این رو صرفا با منابع داخلی شرکت نفت نمی توان کل بخش بالادستی صنعت نفت را توسعه داد و باید به دنبال جذب سرمایه های خارجی در صنعت نفت بود.

تدوین یک مدل قرارداد در 7 حوزه کاری

حسینی با اعلام اینکه با حفظ و صیانت از منافع ملی هم اکنون نسل جدید قراردادهای بیع متقابل در صنعت نفت تدوین شده است، گفت: بر این اساس، یک مدل قراردادی قابل انعطاف برای توسعه میادین نفت و گاز خشکی و دریایی، اکتشافی، میادین با ریسک بالای توسعه، توسعه میادین آب‌های عمیق، میادین در حال توسعه به منظور افزایش ضریب بازیافت و میادین کوچک نفت و گاز کشور تدوین شده است.

رئیس کارگروه اصلاح قراردادهاي نفتي وزارت نفت با بیان اینکه در این مدل جدید قراردادی، هفت زمینه فعالیت دیده شده است، اظهار داشت: در قراردادهای اکتشافی، پیمانکار باید عملیات اکتشاف شامل لرزه نگاری، حفاری اکتشافی را به منظور کشف یک میدان تجاری انجام دهد و کل ریسک فعالیت های اکتشافی بر عهده پیمانکار است.

وی با یادآوری اینکه اگر پیمانکار موفق به کشف تجاری یک میدان نفت و گاز شود، قرارداد توسعه این میدان هم به همان پیمانکار اکتشافی واگذار می شود، بیان کرد: به عبارت دیگر، پیمانکار اکتشافی در صورت کشف میدان جدید هیدروکربوری مسئول مستقیم توسعه آن خواهد بود.

اعمال پاداش در قراردادهای نفتی ایران

این مقام مسئول همچنین در خصوص مدل قرارداد توسعه میادین نفت و گازی کشور توضیح داد: توسعه میادین براساس رفتار مخزن انجام خواهد شد به طوری که توسعه ابتدا با تولید زودهنگام آغاز و براساس رفتار مخزن فازهای مختلف توسعه‌ای تعریف می شود.

حسینی با بیان اینکه در توسعه میادین سقفی برای انجام هزینه‌های سرمایه گذاری دیده نشده است، تصریح کرد: کارشناسان شرکت ملی نفت ایران به صورت سالانه رفتار مخزن را پایش و بررسی کرده و سپس بودجه توسعه آن را تصویب و به پیمانکار ابلاغ می کنند.

رئیس کارگروه اصلاح قراردادهاي نفتي وزارت نفت همچنین از تعریف نظام پاداش در قراردادهای نفتی ایران خبر داد و افزود: چنانچه پیمانکاری با کاهش هزینه‌ها، صرفه‌جویی در مراحل مختلف توسعه میدان را در دستور کار قرار دهد، مشمول پاداش‌هایی خواهد شد.

به گفته حسینی، همچنین به صورت سالانه پیمانکار موظف است که با توجه به رفتار مخزن از تکنولوژی‌های به روز جهان استفاده کند.

وی درباره میزان سود پیمانکاران طرف قرارداد با شرکت ملی نفت ایران برای توسعه میادین نفت و گاز هم گفت: میزان سود مطابق با میزان افزایش تولید نفت و گاز و با احتساب اعمال تولید صیانتی اعمال خواهد شد.

این مقام مسئول با یادآوری اینکه در نسل جدید قراردادهای نفتی ایران و بر خلاف مدل‌های قراردادی عراق میزان سود عدد ثابتی نیست، اظهارداشت: براساس میزان افزایش تولید این پاداش افزایش یا کاهش می یابد.

مهار نوسان قیمت نفت در قراردادها

حسینی همچنین از مهار نوسان‌های قیمت نفت در قراردادهای جدید نفتی ایران خبر داد و گفت: در گذشته طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی و ایجاد کارخانه LNG این پروژه به دلیل افزایش شدید قیمت نفت با شرکت‌های توتال فرانسه و شل انگلیس فسخ شد.

رئیس کارگروه اصلاح قراردادهاي نفتي وزارت نفت از گنجانده شدن بندی در قراردادهای جدید نفتی به منظور توسعه میادین کوچک نفت و گاز کشور خبر داد و یادآور شد: قرار است با رتبه بندی میادین نفت و گاز کشور، میادین کوچک با جذابیت بالای سرمایه گذاری به پیمانکاران داخلی و خارجی معرفی شوند.

این مقام مسئول در پایان با اشاره به استقبال شرکت‌های بزرگ نفت و گاز جهان از نسل جدید قراردادهای نفتی ایران، خاطرنشان کرد: امضای قراردادهای "برد-برد" با حفظ منافع ملی مهمترین ویژگی قراردادهای جدید صنعت نفت است.