تغییر کاربری مسعودیه روی میز هیات دولت / آغاز اجلاس جهانی یونسکو در دوحه

به گزارش خبرنگار مهر، این هفته پرده از یک راز برداشته شد و مشخص شد که بنای تاریخی عمارت مسعودیه که یکی از نفایس ملی است، مدت 59 سال به یکی از شرکتهای سرمایه گذاری فعال در زمینه تولید قطعات خودرو پتروشیمی و ساختمان واگذار شده، قرار بود کاربری اقامتی و پذیرایی داشته باشد اما سرمایه گذاران و احیاگران آن می خواهند کاربری عمارت را به رویدادی، فرهنگی تغییر دهند به همین علت باید این پیشنهاد به تصویب هیئت وزیران برسد.

اما این بنای تاریخی در سال 89 طی یک مراسم تشریفاتی توسط حمید بقایی رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی از طریق صندوق حفظ و احیای آثار تاریخی به بخش خصوصی واگذار شد تا به آن کاربری اقامتی داده شود. هر چند که در نحوه واگذاری، انتخاب شرکت سرمایه گذار، نفیس بودن یا نبودن عمارت مسعودیه و کاربری اقامتی برای این بنای منحصر به فرد جای سوال بود اما کاربری اقامتی برای یک بنای تاریخی به این معناست که هر ایرانی نمی تواند از تمام بخش های آن، بازدید کند چون بازدید از یک هتل محدود است. این درحالی است که طبق قانون، نفایس ملی در اختیار تمام مردم قرار دارند. از سوی دیگر کاربری اقامتی به یک بنای تاریخی مستلزم تغییرات گسترده است به خصوص آنکه سرمایه گذار بخواهد آن را در حد استانداردهای یک هتل چند ستاره نیز تغییر دهد و نه یک مرکز اقامتی سنتی.

تغییر کاربری این بنا از هتل به مرکز فرهنگی و تاریخی باید به تصویب هیات دولت برسد چون این بنا یک بنای نفیس ملی است.

بنای نفیسی که هتل شد

مراسم گشایش فاز اول  هتل سرای عامری ها شب دوشنبه 27 خردادماه در خانه تاریخی عامری های کاشان با حضور رئیس سازمان میراث فرهنگی ، رئیس شورای شهر تهران، مشاور عالی رئیس سازمان میراث فرهنگی و رئیس بنیاد کاشان و پرفسور سمیعی برگزار شد.

محمد بهشتی مشاور عالی سازمان میراث فرهنگی بیان کرد: امروز روز بزرگی است احیای خانه عامریهای آرزویی دور بود امیدواریم این خانه الگویی باشد که در خانه های دیگر نیز تکرار شود. ما شاهد یک حرکت در بخش خصوصی برای احیای آثار تاریخی بیشتری با هدایت سازمان میراث فرهنگی باشیم. اگر قرار باشد که یک مهمانخانه ایرانی را معرفی کنیم آن خانه سرای عامری ها خواهد بود چون این ظرفیت را دارد که یکی از حلقه های گردشگری باشد.

پرمون همچنین درباره پرونده ثبتی نوروز نیز بیان کرد: پرونده نوروز که اکنون با همکاری 7 کشور ثبت جهانی شده 3 کشور دیگر را نیز اضافه کرده است که عضویت این سه کشور نیز در سال 2015 مطرح می شود. دو کشور عراق و ترکمنستان نیز به تازگی خواسته اند تا به پرونده نوروز بپیوندند همچنین کشورهایی مانند چین و مغولستان نیز می خواهند خواسته خود را مطرح کنند ولی دو کشور عراق و ترکمنستان اصرار دارند که به زودی نامشان در این پرونده قرار گیرد.

کارشناسان جهانی شورای بناهای تاریخی (ایکوموس) اعلام کرده اند که شهر سوخته با شرایط فعلی نمی تواند در فهرست میراث جهانی یونسکو در سال 2014 ثبت شود. آنها عدم تطبیق معیارهای یونسکو با پرونده ثبت جهانی شهر ذسوخته را دلیل خود می دانند.

کارشناسان مشورتی ایکوموس ضمن اینکه از برخی مرمت های انجام شده در شهر سوخته و حریم ضلع شرقی آن ایراد گرفته اند، توصیه نیز کرده اند که ایران وقت بیشتری برای تحقیقات در شهر سوخته بگذارد.

محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور با تایید این مطلب به خبرنگار مهر می گوید: این رای قطعی نیست. ایراداتی گرفته شده است ولی باید منتظر نظر کمیته میراث جهانی یونسکو که در روزهای آتی برگزار می شود بمانیم. با این حال در این باره، صبح روز شنبه، توضیحات کامل تر را می دهم.

محمد حسین طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور گفت: احداث جاده زاهدان- زابل که از کنار شهر سوخته می گذرد یکی دیگر از ایرادات مطرح شده بوده است و آنها اعلام کرده اند که سرعت ماشین هایی که از این جاده عبور می کنند زیاد است. ما نقشه ای تهیه کرده ایم و به آنها اعلام کرده ایم که این جاده بیرون از حریم شهر سوخته قرار خواهد گرفت. مسئولان استانی هم پذیرفته اند که جاده دورتر شود و تنها به شهر سوخته اختصاص پیدا کند مانند جاده ای که به تخت جمشید می رسد و دکل برق که در حریم قرار دارد یکی دیگر از ایرادات بوده است. این دکل های بین شهری قرار شده با هماهنگی اداره برق استان ساماندهی شود و به جای آنها کابل زیرزمینی نیز قرار بدهند. در کل مدیریت شهر سوخته مورد پذیرش ایکوموس بوده است. حفاظت و مرمت نیز تقریبا تایید شده ولی در بحث حریم و عرصه اشتباهاتی داشته اند که ما گزارش آن را به ایکوموس خواهیم داد تا در هفته آینده این اشتباهات را اصلاح کنند.

همچنین ایکوموس درباره ساختمان ورودی شهر سوخته نیز ایراداتی گرفته بود و تصور کرده اند که این ساختمان جز عرصه شهر سوخته است در صورتی که این طور نیست. در هر صورت گزارش ایکوموس یک نظر مشورتی است و نه نظر قطعی. با این حال ما باید ثابت کنیم که شهر سوخته یک مرکزیت برای تجارت بوده است که در این زمینه اعلام کرده اند باید تحقیقات و اسناد بیشتری ارائه شود. ما در این باره گزارش مفصلی را به همراه همکارانمان برای کارشناسان کمیته جهانی یونسکو آماده کرده ایم. با این حال از بررسی پرونده هایی که تاکنون ریفر شده اند مشخص است که سختگیری یونسکو در پذیرش پرونده های ثبتی بیشتر شده است.

در روزهای اخیر انتقاد از نحوه تعامل سازمان با رسانه‌ها بالا گرفته است و گروهی از خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به این نتیجه رسیده‌اند که نگاه مثبت دولت یازدهم به رسانه‌ها، انعکاس چندانی در سازمان میراث فرهنگی نداشته و روابط رسانه‌ای سازمان همچنان متأثر از سیاست‌های محدود کننده دولت گذشته است. برای نمونه، اخیرا یکی از روزنامه نگاران طی یادداشتی، رییس سازمان را به گریز از رسانه‌ها متهم کرد و مدعی شد که او تأكيد دولت بر جريان آزاد اطلاع رسانی را نقض کرده است. (مهر، 93/7/3)  خبرگزاری ایسنا نیز در مطلبی با عنوان "آقای سلطانی‌فر حال شما چطور است؟" نارضایتی خود از نحوه پاسخگویی او به خبرنگاران را ابراز داشت. (ایسنا، 93/7/3) 

این گونه انتقادها در دولت یازدهم مسبوق به سابقه است؛ چندان که روزنامه شرق دی‌ماه گذشته یادداشتی را در نقد خط‌ مشی روابط عمومی سازمان منتشر کرد که در بخشی از آن آمده بود:"درِ روابط عمومی این سازمان بر همان پاشنه قدیم می‌چرخد. مجموعه رخدادهای چهارماه گذشته و شیوه مواجهه مسوولان این بخش از سازمان میراث، آنقدر ناپخته، بی‌برنامه و مبتدیانه بوده که حاصل کار تداوم یأس و دلزدگی خبرنگاران این حوزه شده است."(روزنامه شرق، 92/7/10) تحول قابل توجهی که در چند ماه اخیر رخ داده، تغییر سویه انتقادها از مدیر روابط عمومی به رییس سازمان است. 

حجت الاسلام محمد علی زم در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد:  قرار است تا مناطق بومی نشین صفین و باغو به دهکده توریستی تبدیل شود به همین علت بومی های این منطقه علاقه مندی خود را برای انجام این کار نشان داده اند و خانه های قدیمی خود را به موزه مردم شناسی تبدیل کرده اند. من هم به آنها گفته ام به میزانی که گردشگر به اینجا می آید می توانید خانه هایتان را به مرکز اقامتی و گردشگری و پذیرایی تبدیل کنید.

وی با اشاره به همکاری مناطق آزاد و سازمان میراث فرهنگی گفت: مناطق آزاد می تواند با بودجه خود، آثار تاریخی موجود در مناطق آزاد را مرمت کند، منتها با مدیریت مناطق آزاد مانند قلعه پرتغالی ها.

روزهای آخر این هفته نیمه شب بود که اکبر ترکان رئیس شورای هماهنگی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در برنامه ثریا که از شبکه یک سیما پخش شد درباره ویلاسازی مردم در مناطق آزاد صحبت کرد و گفت: باید مناطق آزاد به سمتی بروند که مردم در جایی مانند ارس و اروند ویلا بخرند نه آن که اقدام به خرید ویلا در آنتالیا کنند. کسانی که خانه دومی در جایی مانند مازندران می خرند به این علت نیست که منتظر گران شدن آن بمانند بلکه خرید این ویلاها برای پر کردن اوقات فراغتشان است و می خواهند مردم این ویلاها را در آبادان هم بخرند.