به گزارش خبرنگار مهر، هستی سیال یا دیرند، بنیاد فلسفه هانری برگسن فیلسوف شهودگرای فرانسوی است. او در سال 1859 در پاریس به دنیا آمد و در سال 1941 درگذشت. درس‌های سال‌های 1900 تا 1924 او در کلژ دوفرانس به‌ویژه پس از انتشار اثرش به نام «تحول خلاق» در سال 1907 در سطح وسیعی از جامعه پاریس مورد توجه قرار گرفت و بسیاری از افکار او بر اندیشه رایج هنر، ادبیات و سیاست تاثیر گذاشت.
برگسن را می‌توان قهرمان مبارزه با ماتریالیسم و نسبیت کانتی دانست. فلسفه او واکنشی علیه پوزیتیویسم علمی قرن نوزدهم بود که متافیزیک را ناممکن می‌شمرد. اما برگسن نه‌تنها متافیزیک را ممکن شمرد بلکه آن را مشغله بشر دانست.
مولف کتاب «فلسفه هستی سیال»، با توصیف و تحلیل آرای انقلابی برگسن، نگریستن به جهان و انسان از زاویه‌ای دیگر را پیشنهاد می‌کند و این نگرش نوین، ما را از فضای غفلت‌زای برخاسته از تمدن مادی‌گرای عصر جدید بار دیگر به ساحتی معنوی و عارفانه می‌برد که بی‌واسطه به سرچشمه هستی متصل است. آرا و افکار هانری برگسن را می‌توان زمینه‌ساز اندیشه‌های سنت‌گرایانه متفکرانی چون رنه گنون، فریتهوف شوان، سید حسین نصر و مارتین لینگز دانست که جملگی مسلمان بوده و از منتقدان تمدن کمیت‌گرا و تقدس‌زدای غرب بعد از دوران نوزایی به شمار می‌آیند.
این کتاب 6 فصل دارد که عناوین آن‌ها به ترتیب عبارت است از: حرکت و زمان و فضا در عصر جدید، پیش‌زمینه‌ای برای ورود به فلسفه برگسن، مبانی فلسفه برگسن، زمان فضایی و دیرند، حرکت در فلسفه برگسن، بهره‌های نظریه دیرند.
در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:
تاثیر سخن بر امور روانی را می‌توان با این جمله برگسن خلاصه کرد: «کلمه با جوانب کاملا معین، کلمه خالی از لطف، که مخزن جهات ثابت و مشترک و در نتیجه غیر شخصی تاثرات بشریت است، تاثرات ظریف و ناپایدار نفس فردی و عمیق ما را می‌پوشاند».
تحلیل پدیده «احساس»، نقش کلمه را در منجمد کردن تاثرات ناپایدار و سیلانی نفس به خوبی نشان می‌دهد. تاثر عشق یا اندوه شدید را در روح ملاحظه کنید که سراسر آن را فرا می‌گیرد؛ عناصر مختلف بی‌شماری درهم ذوب می‌شوند اما همین که بخواهیم این عشق یا اندوه را بیان کنیم، دیگر آن عشق و اندوه با آن حیات، دگرگونی، سیلان و ذوبان حالات در هم وجود ندارد. اکنون می‌توان بر آن یک نام گذاشت. اکنون به‌جای آن احساس عشق یا اندوه، حالاتی منجمد، لخت و مجاور هم و جدا از هم می‌گذریم تا با کلمات قابل بیان باشند. قبلا عشق و اندوه در دیرند بود؛ اما اکنون در فضا تصویر شده است؛ قبلا خود عشق بود، اکنون تصویر آن، نام آن، سایه و نماد آن است.
این کتاب با 268 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 12 هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما