ضعف دیپلماسی برای گرفتن حقابه تالاب هامون از افغانستان

دکتر پرویز گرشاسبی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان این مطلب افزود: متاسفانه دیپلماسی برای رایزنی حقابه تالاب هامون در کشور ما بسیار ضعیف است و از آنجایی که آب ورودی به این تالاب ناگهانی و بدون برنامه ریزی است تمام میزان ورودی در اثر بادهای 120 روزه و تبخیر و تعرق بالا با سرعت هدر می رود.

به گفته وی، ورود به بستر تالاب هامون و برنامه ریزی برای آن به این راحتی ها نیست چرا که این تالاب برخی سالها با پرآبی و برخی سالها با خشکسالی مفرط مواجه می شود لذا بایستی برای برنامه ریزی جهت مهار ریزگردها و بیابان زدایی در کف تالاب هامون از یک آب ورودی تضمین شده به این تالاب اطمینان داشت.

معاون سازمان جنگلها تصریح کرد: برای احیای تالاب هامون چاره ای به جز نهایی کردن حقابه این تالاب از سوی کشور افغانستان با رایزنی های دیپلماتیک و از طریق وزارت خارجه وجود ندارد.

گرشاسبی اظهار داشت: بالاخره بعد از 30 سال بایستی مسئولان کشور ما و کشور افغانستان برای ورود 28 متر مکعب در ثانیه آب به این تالاب و یا سالانه حدود 7 میلیارد متر مکعب به یک نقطه مشترک برسند و اگر چنین امکانی وجود ندارد حداقل میزان حقابه کمتر اما تضمین شده ای تعیین شود.

وی افزود: در این صورت می توان برای بستر دریاچه که منشاء گردو غبار است برنامه ریزی گرد و با محدود کردن بستر آن عملیات بیابان زدایی را در این عرصه انجام داد.

به گفته گرشاسبی، در حال حاضر مشکل هامون نبودن منابع مالی نیست بلکه نبود عرصه  است چرا که سازمان جنگلها حدود 40 هزار هکتار از عرصه های خارج از بستر دریاچه را بیان زدایی و به طور کامل تثبیت کرده است.

معاون سازمان جنگلها تاکید کرد اما وقتی می خواهیم برای بستر دریاچه که منشاء اصلی گرد و غبار است عملیات بیابان زدایی انجام دهیم هم با مشکلات حقوقی و سازمان محیط زیست بر می خوریم و هم از منابع آب در سالهای آینده اطمینان نداریم وگرنه بیابان زدایی هامون کار سختی نیست.

وی یادآور شد: به راحتی می توان با استفاده از گونه های تاغ، گز و آتریپلکس جلوی برخاستن ریزگردها از بستر تالاب را گرفت اما این در صورتی است که مطمئن باشیم که یک سیلاب ناگهانی و بدون کنترل سال بعد آنها را غرقاب نخواهد کرد و یا خشکسالی متوالی موجب خشک شدن آنها نخواهد شد.

وی با بیان اینکه وزارت امورخارجه قول داده که با جدیت بر روی تامین حقابه این دریاچه رایزنی کند اظهار داشت: در کارگروه منارید (انسجام سازمانی در یک مدیریت یکپارچه منابع طبیعی) هم که حدود یک ماه پیش برگزار شد این مسئله و توقعات از وزارت خارجه مطرح شد.

معاون سازمان جنگلها خاطرنشان کرد: همچنین هماهنگی هایی با دفتر عمران سازمان ملل انجام شده تا با مسولان وزارت نیرو، محیط زیست و منابع طبیعی کشور افغانستان رایزنی کنند و با تشکیل ورک شاپ های چند روزه این مسئولان را در خصوص خطراتی که در پی مرگ هامون برای کشورمان بوجود می آید آگاه کنند.

به گفته وی همانطور که صدمه ناشی از ریزگردهایی که منشاءشان بین النهرین است در کشور ما به اندازه کشورهای آن منطقه است آسیب های ناشی از گردو غبار حاصل از خشک شدن دریاچه هامون نیز در کشور افغانستان کمتر از کشور ما نخواهد بود.

وی افزود: البته منشاء گردو غبار در سیستان و بلوچستان علاوه بر بستر دریاچه هامون مسب رودخانه در شمال شرق دریاچه است که باید برای بیابان زدایی آن نیز باید برنامه ریزی های لازم انجام شود.