هر چند در انتخابات امروز بخشی از اعضای مجلس (خانه) نمایندگان و سنا انتخاب می شوند اما با این وجود انتخابات سنا در این برهه از اهمیت ویژه ای برخوردار است چون ممکن است پس از اعلام نتایج، سنا از کنترل دموکرات ها خارج شده و همچون مجلس نمایندگان در اختیار جمهوریخواهان قرار بگیرد.
اعضای سنا که مجلس بالادستی در کنگره محسوب می شود به مدت شش سال انتخاب می شوند، اما برای اینکه در هر دوره شش ساله، تمامی اعضا به یکباره تغییر نکنند، طبق قانون اساسی در اولین دوره شکل گیری سنا (۱۷۸۹) قرار شد هر دو سال، یک سوم کرسی های سنا در رای گیری شرکت داده شوند تا از تغییرات ناگهانی ناشی از دگرگونی جو عمومی و سرایت آن به عالی ترین مرجع قانونگذاری جلوگیری شود.
سه دوره انتخابات برای سه کلاس سنا
بنابراین انتخابات سنا به سه دوره قابل تقسیم است که هر شش سال یکبار تکرار می شود. در ادبیات سیاسی آمریکا به هریک از این دوره ها کلاس سنا (Senate Class) می گویند که در انتخابات پیش رو، کرسی های کلاس ۲ سنا مورد رای گیری قرار می گیرند. از جمله ویژگی های کلاس ۲ سنا وزن پایین جمعیتی رای دهندگان و موقعیت برتر نامزدهای جمهوریخواه است. با نگاهی به ۳۳ ایالتی که در آنها انتخابات یکی از کرسی های سنا مورد رای گیری قرار می گیرد، می توان به راحتی متوجه شد که تقریبا از ایالت های پرجمعیت در این دوره خبری نیست و در مجموع وزن جمعیتی نسبت به دو کلاس ۱ و ۳ سنا، بسیار پایین تر است.
کلاس ۱ سنا شامل ۳۳ ایالت دربرگیرنده ۷۵.۲ درصد جمعیت، کلاس ۲ سنا با ۳۳ ایالت با ۵۱.۸ درصد جمعیت و کلاس ۳ سنا با ۳۴ ایالت با ۷۲.۶ درصد جمعیت آمریکا است. ایالت های کالیفرنیا با جمعیت حدود ۴۰ میلیون، نیویورک و فلوریدا هر یک با ۲۰ میلیون، پنسیلوانیا و اوهایو از دیگر ایالت های پرجمعیت در این دوره شرکت ندارند. از دیگر سو، ایالت پرجمعیت تگزاس برای دهه هاست که کرسی های سناتوریش مدتهاست به نام جمهوریخواهان است و معمولا حزب دموکرات انرژی خود را روی چنین ایالت هایی که معروف به ایالت های قرمز است نگذاشته و تمرکز خود را معطوف به ایالت های خاکستری می کند.
نکته دیگر اینکه برخلاف خانه نمایندگان که سهمیه تعداد نماینده های هر ایالت بر حسب تعداد جمعیت آن تعیین می شود و بنابراین ایالت های پرجمعیت دارای نماینده بیشتر و طبیعتا قدرت بیشتر هستند اما در مجلس سنا فارغ از اندازه و جمعیت هر ایالت، دو نماینده برگزیده می شود که فلسفه نمایندگی آنها نیز نمایندگی از جانب ایالت خود است.
همانطور که یافته های مرکز سیاست دانشگاه ویرجینیا نشان می دهد، انتخابات کلاس ۲ سنا عموما به نفع جمهوریخواهان به پایان رسیده و این مساله با توجه به کرسی های مورد رای گیری چندان نتیجه غیرمنتظره ای نیست. بررسی های این مرکز نشان می دهد که در انتخابات پیش رو، احتمالا جمهوریخواهان خواهند توانست بین ۴ تا ۸ کرسی جدید را از آن خود کنند که برای کسب اکثریت نیز کفایت خواهد کرد.
هم اکنون از مجموع 100 کرسی سنا 55 کرسی در اختیار دموکرات هاست که اغلب کارشناسان اعتقاد دارند انتخابات امروز منجر به کاهش این تعداد نماینده برای دموکرات ها خواهد شد.
نکات مهم انتخابات میان دورهای کنگره
همیشه انتخابات در آمریکا مهم بوده و در برخی مواقع حساسیت زمانی و بحث های پیرامونی بر اهمیت آن افزوده است. چهارم نوامبر امسال نیز انتخابات در حالی برگزار می شود که سرنوشت بسیاری از بحث ها به نتایج آن گره خورده است. برای نمونه لایحه مهاجرت که اولویت نخست دولت دوم اوباما به حساب می آید همچنان در گرو تصمیم اعضای خانه نمایندگان است. به عقیده کارشناسان اگر در دوره بعد از انتخابات تا شروع کنگره ۱۱۴ ام، یعنی از نوامبر تا اوایل ژانویه ۲۰۱۵ معروف به دوره اردک لنگ (Lame-duck session) توافق جامعی درباره مهاجرت صورت نگیرد، بعید است تا سال ۲۰۱۷ اتفاق مورد نظر دولت اوباما از سوی کنگره جدید در حمایت از این لایحه رخ دهد. همچنین مسائل خط لوله نفتی کی استون، لایحه جدید برای مقابله با خشونت های مسلحانه و محدودیت حمل سلاح، بودجه و مالیات، و غیره منتظر کنگره جدید خواهند بود.
در میان انبوه موارد داخلی اما یک موضوع خارجی وجود دارد که به دلیل اهمیت آن وارد بحث های مربوط به انتخابات میان دورهای شده است. این موضوع مهم موضوع مذاکرات هسته ای با ایران و مهلت تعیین شده تا تاریخ ۲۴ نوامبر برای رسیدن به توافق جامع هسته ای است.
از آنجا که سنا به عنوان مجلس بالا دستی فعلا در اختیار دموکرات هاست و سناتورهای دموکرات کم و بیش از نظرات اوباما پیروی می کنند، کاخ سفید در صدد است تا پیش از به سر آمدن مهلت تعیین شده و همچنین تا زمانی که ترکیب سنا همین ترکیب فعلی است توافق هسته ای با ایران را به سرانجا برساند. اینکه اوباما چرا می خواهد تا پیش از آغاز به کار سنای جدید توافق هسته ای را به سرانجام برساند دلایل متعددی دارد که خود نیازمند بحث جداگانه است اما در کوتاه سخن باید گفت که به سرانجام رساندن این توافق یک موفقیت بزرگ برای سیاست خارجی اوباما محسوب می شود و دموکرات ها می توانند از این موضوع استفاده های زیادی در انتخابات کنگره و ریاست جمهوری ۲۰۱۶ بکنند. علاوه بر آن جمهوریخواهان تا کنون چندبار اوباما را در تحقق شعارهای خود همچون طرح "اوباما کر" و یا قانون مهاجرت و همچنین بودجه (تعطیلی دولت آمریکا در مهرماه سال گذشته) ناکام گذاشته اند از همین رو توافق جامع هسته ای با ایران به نوعی یک پیروزی شخصی نیز برای اوباما محسوب می شود. بر همین اساس موضوع ایران نیز به نوعی در انتخابات ۴ نوامبر وارد شده است.
رقابت اصلی دموکرات ها و جمهوریخواهان در ۶ ایالت
کارولینای شمالی – کی هگن و تام تیلیس
انتخابات امروز پرخرج‌ترین رقابت این دور انتخابات در کارولینای شمالی است. در این ایالت سناتور دموکرات کی هگن در برابر تام تیلیس، رئیس مجلس نمایندگان کارولینای شمالی قرار می گیرد.
خانم هگن سال ۲۰۰۸ به سنا راه یافت. شاید اگر که بسیاری از رأی‌دهندگان به خاطر اوباما پای صندوق نیامده بودند، در این ایالات عمدتا محافظه‌کار انتخاب نمی‌شد. هگن از دموکرات‌های میانه‌روست که در بیشتر موارد از برنامه اوباما حمایت کرده، اما حالا می‌گوید آن برنامه‌ها تغییرات لازم دارند. تلاش او این است که با تأکید بر اختلاف نظرهایش با رئیس‌جمهور خود را از او دور نشان دهد.
آرکانزاس – مارک پرایر و تام کاتن
در این ایالت "مارک پرایر" سناتور دموکرات، باید از کرسی خود در برابر "تام کاتن" جمهوریخواه که تازه به کنگره راه یافته دفاع کند.
کاتن پیش از آن‌که سال ۲۰۰۲ به نمایندگی سنا انتخاب شود، نماینده مجلس ایالتی و دادستان کل آرکانزاس بود. او از دموکرات‌های میانه‌رو است که گاه با جمهوریخواه‌هان هم همراه شده، مثلا در مخالفت با طرح افزایش حداقل دستمزد سراسری. او به لایحه اصلاحی اوباما در زمینه بیمه درمانی رأی مثبت داده، اصلاحاتی که جمهوریخواهان با آن شدیدا مخالف‌اند.
کاتن دانش آموخته حقوق دانشگاه هاروارد است که پیش از این در افغانستان و عراق هم خدمت کرده. او یکی از محافظه‌کارترین نمایندگان مجلس است.
کلرادو – مارک یودال و کوری گاردنر
رقابت انتخاباتی در کلرادو مثل همیشه بازتابی از اختلافات جغرافیایی و فرهنگی در این ایالت است. این بار کوری گاردنر، نماینده جمهوریخواه، است که می‌خواهد کرسی مارک یودال، سناتور دموکراتیک، را بگیرد.
گاردنر نماینده بخش شرقی و عمدتا غیرشهری کلرادو است، در حالی‌که یودال که تازه به سنا راه یافته نماینده بخش لیبرال است.
جورجیا – میشل نان و دیوید پردو
میشل نان، رئیس یک سازمان غیرانتفاعی است و دیوید پردو یک مهندس که پیشتر مدیرعامل فروشگاه‌های زنجیره‌ای دالر جنرال هم بوده. رقابت این دو بر سر کرسی سناتور جمهوریخواه "سکسبی چمبلیس" است که اعلام بازنشستگی کرده است.
خانم نان پیش از این مدیرعامل یک خیریه بوده. او دختر سناتور کهنه‌کار سم نان است و اگر در این رقابت پیروز شود، اولین سناتور دموکرات ایالت جورجیا از سال ۲۰۰۰ به این سو خواهد بود. برنامه‌های انتخاباتی او کاهش هدفمند بودجه، اصلاح قوانین مهاجرت، و منع مادام العمر نمایندگان کنگره از فعالیت در لابی هاست.
آیوا – جانی ارنست و بروس بریلی
رقابت انتخاباتی در آیوا هم نتیجه بازنشستگی سناتور کهنه‌کار این ایالات یعنی تام هارکین از حزب دموکرات است. نامزد این حزب برای جانشینی هارکین بروس بریلی از نمایندگان مجلس است. رقیب او جانی ارنست نماینده جمهوریخواه سنای ایالتی آیوا است.
خانم ارنست از سال ۲۰۱۱ در سنای ایالتی بوده و در ارتش آمریکا هم خدمت کرد. او با حداقل دستمزد سراسری مخالف است، از یک قانون ضد سقط که جنین را یک شخص با حقوق انسانی می‌داند حمایت کرده، و خواهان لغو تغییراتی‌ست که اوباما در نظام بیمه درمانی آمریکا ایجاد کرده.
بریلی وکیل است. او از سال ۲۰۰۷ نماینده بخش شمال شرقی ایالت آیوا در کنگره ایالات متحده بود. نظرسنجی‌های اولیه حاکی از این بود که او رقابت برای کرسی سنا را می‌برد.
کانزاس – گرگ اورمن و پت رابرتز
از ۱۹۳۲ تا کنون هیچ دموکراتی از ایالت کانزاس به سنا نرفته است. و این بار هم نخواهد رفت. اما ممکن است یک نامزد مستقل به نام "گرگ اورمن" کرسی سناتور جمهوریخواه "پت رابرتز" را تصاحب کند.
نامزد حزب دموکرات از رقابت انصراف داده و میدان را به اورمن واگذار کرده که تصور می‌رود شانس بیشتری برای گرفتن کرسی رابرتز داشته باشد.
رابرتز از سال ۱۹۹۶ نماینده سنا بوده و در این مدت هرگز رقیب جدی مثل این بار نداشته است. تحلیل‌گران او را یکی از محافظه‌ترین نمایندگان سنا می‌دانند، که البته در کانزاس به هیچ وجه نکته منفی نیست – ایالتی که همواره در خط مقدم مبارزه با سقط جنین بوده، فرماندارش از محافظه‌کارترین فرماندارهای ایالات متحده است، و از پنجاه سال پیش به این سو به هیچ سیاستمدار دموکراتی رأی نداده است.
اورمن، رابرتز را متهم کرده که تعلق خاطری به ایالت کانزاس و مردمش ندارد، به ویژه با اشاره به یک گزارش نیویورک تایمز که نوشته بود رابرتز در کانزاس خانه ندارد و ارتباط چندانی هم با این ایالت نداشته است.
اورمن نگفته اگر انتخاب شود با کدام حزب همراهی خواهد کرد و به نظر می‌رسد به صف هر گروه که اکثریت داشته باشد، می‌پیوندد.
