برهان حشمتی مدیر سیمای آذری شبکه جهانی سحر در گفتگو با خبرنگار مهر، در آستانه ۱۵ آبان‌ماه و شروع بیست و سومین سال فعالیت سیمای آذری شبکه جهانی سحر اظهار کرد: اشتراک زبانی و قومیتی و تاریخ مشترک در کنار هم، مذهب و شیعه بودن مردم جمهوری آذربایجان فرصت گرانبهایی است که می‌تواند زمینه‌های همگرایی میان ۲ کشور ایران و جمهوری آذربایجان را تقویت کرده و در این رهگذر، وجود رسانه‌ای که این پل ارتباطی را برقرار کند، نقش و تاثیر مغتنمی به جا می‌گذارد.
وی افزود: سیمای آذری شبکه جهانی سحر به علت اینکه ارایه‌کننده خوراکی فکری است که عمدتا از جانب شبکه‌های تلویزیونی جمهوری آذربایجان به مردم این جمهوری ارایه نمی‌شود، از این مزیت نسبی در محیط رسانه‌ای جمهوری آذربایجان برخوردار است که نخستین شبکه دارای محتوای شیعی است.
بی‌ملاحظه بودن رسانه‌های آذربایجان نسبت به شیعه بودن مردم
این مدیر رسانه‌ای تأکید کرد: باید توجه کرد که بخش اعظم جمعیت ۹ میلیون نفری جمهوری آذربایجان را شیعیان تشکیل می‌دهند و شبکه‌های تلویزیونی این جمهوری برخلاف گرایش روزافزون مردم به اسلام و تشیع، ارایه کننده معارف شیعی نیستند و بر عکس، به علت حاکم بودن خط مشی لائیک بر این شبکه‌ها معمولا برخلاف خواست و نیاز مردم حرکت می‌کنند. بی‌توجهی این شبکه‌ها به ملاحظات و مناسبات مذهبی، آزردگی شدیدی در میان اقشار دین‌دار مردم ایجاد کرده است و این اقشار همواره به دنبال آنند که نیاز خود به برنامه‌های دارای محتوای شیعی را از منابع دیگری جبران کنند که در این میان سیمای آذری شبکه جهانی سحر از منابع مهم محسوب می‌شود.
حشمتی این موضوع را در بعد اطلاع رسانی سیاسی تعمیم داد و اضافه کرد: از بعد اطلاع رسانی سیاسی، سیمای آذری شبکه جهانی سحر به تبعیت از کلیت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران همواره هم در خبر رسانی و هم در ارایه تحلیل‌های سیاسی و محتوایی سخنی متفاوت و مردم‌گرا از تحولات دارد که به خودی خود برای مخاطب تلویزیونی در جمهوری آذربایجان جذابیت دارد. زیرا مخاطب خواهد توانست خبر و تحلیلی را که نمی‌تواند از شبکه‌های تلویزیونی داخلی جمهوری آذربایجان کسب کند، از سیمای آذری شبکه جهانی سحر کسب کند.
وی ادامه داد: نگاهی دقیق و واقع‌گرایانه به افکار عمومی و نگرش‌های سیاسی موجود در جمهوری آذربایجان، تاثیرگذاری سیمای آذری در انتقال افکار سیاسی مورد نظر جمهوری اسلامی ایران به جمهوری آذربایجان را به خوبی نشان می‌دهد. به عنوان نمونه کاملا آشکار، زمانی که در اوایل شکل گیری گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا پس از انعقاد قرارداد آتش‌بس میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، به لحاظ ترکیب گروه مینسک (روسیه و آمریکا و فرانسه) با کنار گذاشته شدن ایران به عنوان همسایه جمهوری آذربایجان از روند مذاکرات این ۲ جمهوری، سیمای آذری ترکیب و فعالیت‌های این گروه را به طور عمقی و تحلیلی مورد انتقاد قرار می‌داد.
شبکه سحر مهم‌ترین ابزار ایران برای ارتباط با آذری‌ها
مدیر سیمای آذری شبکه سحر، یادآور شد: در آن زمان، جز از طرف فعالان حزب اسلام و برخی گروه‌های ایرانگرا آنها هم به طور خیلی ملایم هیچ همفکری با ایران در این زمینه وجود نداشت اما سال‌ها فعالیت فکری سیمای آذری شبکه جهانی سحر اکنون گروه مینسک را به یکی از غیرقابل اعتمادترین مراجع مرتبط با جمهوری آذربایجان تبدیل کرده است.
به گفته وی، همه اینها در شرایطی است که بخش آذری شبکه جهانی سحر هم اکنون با ۸ ساعت و ۳۰ دقیقه پخش برنامه‌های خبری اطلاع رسانی، سیاسی تحلیلی، معارف شیعی، فیلم و سریال، برنامه کودک و برنامه خانواده و مستندهای سیاسی و غیرسیاسی مهم‌ترین ابزار جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد ارتباط با مردم جمهوری آذربایجان است.
حشمتی تصریح کرد: جمعیت مخاطب آذری زبان شبکه سحر را ۹ میلیون نفر مردم این کشور و مهاجرین آذری از این کشور به روسیه و اوکراین و سایر جمهوری‌های شوروی سابق و نیز کشورهای اروپایی و نیز در میان مردم آذری زبان و حتی ترک زبانان ترکیه و نیز در میان ترکمن‌های عراق تشکیل می‌دهد.
مدیر سیمای آذری ادامه داد: ارتباط و تعامل فکری با مردم جمهوری آذربایجان به عنوان سومین کشور شیعه و یکی از همسایه‌های مهم ایران از اهمیت فراوانی برای جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. ضرورت وجودی واسطه رسانه‌ای فعال میان ایران و جمهوری آذربایجان به خاطر اشتراکات تاریخی و فرهنگی و مذهبی فراوان با ایران و ملاحظات پیچیده امنیتی و سیاسی نیز به همین لحاظ موضوعی بدیهی است.
وی افزود: به همین خاطر است که در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، صدا و سیمای جمهوری اسلامی در سال ۱۳۷۱ با ایجاد سیمای آذری برون مرزی در کنار سیمای عربی برون مرزی که قبلا افتتاح شده بود، این ۲ بخش را پیش‌قراول فعالیت‌های تلویزیونی برون مرزی خود قرار داد.
ایجاد زمینه برای همگرایی میان ۲ کشور
الزامات حضور «شبکه سحر آذری» در فضای رسانه‌های جهان دیگر نکته‌ای بود که مدیر سیمای آذری شبکه سحر به آن اشاره کرد و گفت: من این بحث را از ۲ زاویه؛ یکی فرصت‌ها و دیگری تهدیدها بررسی می‌کنم. فرصت‌های رسانه ملی و نظام در این رابطه را می‌توان در عواملی چون اشتراک زبانی و قومیتی و تاریخ مشترک در کنار هم مذهب و شیعه بودن مردم جمهوری آذربایجان جست که فرصت گرانبهایی است که می‌تواند زمینه‌های همگرایی میان ۲ کشور ایران و جمهوری آذربایجان را تقویت کرده و در این رهگذر، وجود رسانه‌ای که این پل ارتباطی را برقرار کند، نقش و تاثیر مغتنمی به جا می‌گذارد.
حشمتی اضافه کرد: از دیگر سو ضمن مواردی که قبلا در ابتدای صحبت به آنها اشاره کردم، تاثیرگذاری غیر قابل انکار شبکه سحر در نحوه موضع‌گیری و باورهای سیاسی و اجتماعی مردم جمهوری آذربایجان، نکته اساسی دیگری است که نباید از نظر دور داشت. حالا شبکه سحر در میان مخاطبان خود در جمهوری آذربایجان به نوعی مرجع آگاهی‌رسانی درباره خط قرمزهای اساسی جهان اسلام تبدیل شده و در مقاطع گوناگون، عنوان مرجعیت این رسانه در فشردن زنگ خطر عبور از خطوط قرمز یاد شده را بر عهده داشته و اکنون وجهه‌ای فراتر از مباحث منطقه‌ای کسب کرده است.
مدیر سیمای آذری سحر همچنین مواردی چون نقش و تاثیرگذاری محسوس و ملموس سیمای آذری شبکه جهانی سحر در مقاطع مختلفی همچون مخالفت‌های عمومی با ممنوعیت پخش اذان از مساجد جمهوری آذربایجان، محکومیت اهانت به دین مبین اسلام در نشریه صنعت چاپ باکو که نهایتا منجر به دستگیری عاملان اهانت شد، مخالفت‌های عمومی با بخشنامه ممنوعیت حجاب در مدارس که نهایتا به نوعی انعطاف پذیری مدارس در اجرای این بخشنامه شده است و مخالفت‌های عمومی با برگزاری رژه همجنس بازان در باکو را که نهایتا منجر به لغو این رژه شد، از جمله مقاطعی نام برد که این تاثیر به خوبی عیان شده است.
به گفته این مدیر رسانه‌ای اکنون می‌توان به جرات گفت که ادبیات سیاسی رسانه‌های جمهوری آذربایجان از مشی واژگانی و نحوه موضع گیری و برخورد ایدئولوژیک با تحولات جهان در برنامه‌های شبکه سحر متاثر است و این رسانه توانسته در این حوزه نیز توفیقاتی چشمگیر کسب کند. تاثیرگذاری و قابلیت خط دهی سیمای آذری شبکه جهانی سحر درباره برخی تحولات و اخبار را در صورت رصد دقیق سایت‌های اینترنتی جمهوری آذربایجان نیز می‌توان مشاهده کرد. به عنوان مثال، در حالی که بعد از شروع بحران سوریه بسیاری از سایت‌های اینترنتی جمهوری آذربایجان در اخبار خود از گروه‌های تروریستی ضدسوری به عنوان مجاهدان نام می‌بردند، بر اثر روشنگری‌های سیمای آذری شبکه جهانی سحر درباره نادرست بودن کاربرد نام مجاهد برای گروه‌های وهابی، اکنون کاربرد این کلمه برای گروه‌های وهابی به حداقل و شاید هم به صفر رسیده است.
سیمای آذری شبکه جهانی سحر از روز پنجشنبه ۱۵ آبان‌ماه بیست و سومین سال فعالیت خود را آغاز می‌کند.
