به گزارش خبرنگار مهر، حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شنبه شب 17 آبان با حضور برنامه زنده رادیویی یک نگاه چند دیدگاه در شبکه رادیویی فرهنگ درباره بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها گفت: نمایشگاه امروز با حضور دکتر لاریجانی رئیس مجلس و آقای جنتی وزیر ارشاد و چهره های فرهنگی و رسانه ای کشور افتتاح شد. این نمایشگاه به نحوی می تواند معرف فضای رسانه ای کشور و نشاط آن باشد. بیش از 500 غرفه در نمایشگاه جمعا 15 هزار مترمربع در مصلی برپا شده است که در 15 بخش قرار دارند.
وی افزود: برای اولین بار امسال تقسیمات نمایشگاه موضوعی هستند. در کنار 9 بخش اصلی مانند فرهنگ و هنر یا دین اندیشه و ...، 3 بخش روزنامه ها، خبرگزاری های سیاسی و موسسات رسانه ای قرار دارند. سعی کردیم در بخش خصوصی کمک کنیم تا مجموعه ای رسانه ای تولید شود. در کنار این بخش ها، همچنان مانند سال های گذشته نشریات دانشجویی را داریم که درست است از هیئت نظارت مجوز نداشته و توزیع عمومی ندارند اما به نشاط دانشگاه ها کمک می کنند و کارشان مقدمه ای برای مجوز گرفتن و کار حرفه ای است. در کنار این ها، قسمت کسب و کار رسانه ای و مرتبط با فضای مطبوعات هم برپا شد تا در نهایت شاهد هم افزایی در این زمینه باشیم.
انتظامی در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره برگزار نشدن نمایشگاه مطبوعات در سال گذشته گفت: در این باره می خواهم به یک تفاوت رویکردی اشاره کنم. طی 19 دوره گذشته نمایشگاه، این رویداد به کمال رسیده و گسترش پیدا کرده است. نیاز بود تا یک تغییر رویکرد با توجه به رویکردهای دولت آقای روحانی انجام شود. یکی از این رویکردها، واگذاری امور به خود مردم بود. این شعار را چون مردم پسند است، همه سر می دهند. معنی این شعار این است که دولت تصدی های اداری خود را به مردم واسپاری کند و به مسائل سیاسی بپردازد. این تفاوت نظام جمهوری اسلامی با نظام های لیبرال است یعنی وجه حاکمیتی را دارد ولی وجوه دیگر را به صنوف می سپارد. بنابراین در این نمایشگاه سعی کردیم مقدمه چینی کنیم تا در دوره های بعدی، کار را کاملا به صنوف واگذار کنیم.
معاون مطبوعاتی ارشاد ادامه داد: در حال حاضر 4 تشکل مدیریتی مطبوعاتی داریم که به تازگی این رقم به 5 تشکل رسید و البته این تشکل ها هرچه جامع تر باشند، جذاب تر است نه این که مرتب افزوده شوند. این تشکل ها توسط شورای هماهنگی ساخته می شوند. به نظر ما بهتر است این شوراها دور یک میز جمع شوند. شورای سیاست گذاری نمایشگاه امسال با کمک این دوستان انجام شد. یکی از محاسن چنین رفتار و رویکردی این است که انسان به جای عقل کل دانستن خود و به بیراهه رفتن، طراحی کند. با کمک این دوستان بود که فعالیت های مربوط به نمایشگاه از جمله جانمایی بخش های الکترونیک و ... را انجام دادیم. این تمرین و مقدمه این است که نمایشگاه های تخصصی و اصلی مطبوعات به تنهایی توسط صنوف برپا شوند.
انتظامی در بخش دیگری از این برنامه گفت: نمایشگاه یک همایش و جشن عمومی رسانه هاست. این یک تصویر از عظمت و کارکرد آن هاست. طبیعتا در این فضا و این همایش، ارائه کارنامه و عملکرد دارند. با مخاطب به طور مستقیم روبرو می شوند و می توانند بازخورد بگیرند. نوعی هم اندیشی هم برای طرح و اولویت بندی مسائل صورت می گیرد چون در نمایشگاه برنامه های جانبی و نشست های مختلف برگزار می شود. چون رسانه ها در طول سال به مسائل زیادی می پردازند و نمایشگاه فرصت خوبی است تا موضوعات مهم و اصلی را بهتر بشناسند. البته نباید خیلی سرخوشانه منکر مسائل مطبوعات باشیم. بالاخره مشکل زیاد است اما در این فضا می توان به آن ها پرداخت.
وی در پاسخ به این سوال که شما چقدر در جهت واسپاری مسئولیت ها در حوزه خودتان در دولت آقای روحانی سهیم هستید، گفت: آزادسازی ناگهانی بدون این که زمینه هایش فراهم شود، موجب اختلالات بزرگ می شود. ما به لحاظ فرهنگی، نظام دیوانی مان در هم تنیده شده و باز کردن این کلاف، کار یک شب نیست. آن چه ما به طور جدی در حوزه خودمان دنبال کردیم این بود که کارگروه های متکی بر صنوف داشته باشیم که هر کدام نمایندگان مشخص داشته باشند. سعی دیگرمان هم این بود که کسی هم که نماینده تشکل می شود، با یک فرایند دموکراتیک به این سمت برسد. بازنگری های ما به کمک این افراد بوده که به همان عقل کل ندانستن خودمان که به آن اشاره کردم، بر می گردد. و یا مثال دیگر، رویکردی که در نمایشگاه است و حتما این اراده در ارشاد است که نمایشگاه به سمت اداره توسط صنوف برود.
انتظامی درباره تقسیم بندی نمایشگاه امسال گفت: در نمایشگاه باید تقاطع منطقی و مناسب بین همه ذینفعان برقرار شود. وقتی مخاطب می آید و با سالن 15 هزار متری روبرو شود، می خواهد با توجه با وقت محدود خود رسانه مطلوبش را پیدا کند. اما مشخص است که از دیگر رسانه ها غافل می شود. حالا اگر همه رسانه های حوزه کودک و نوجوان در کنار هم باشند یا دیگر گروه ها، در بخش خودشان باشند، کار مخاطب راحت تر می شود. انجمن ها و تشکل های مطبوعاتی هم چون یکی از پایه های توسعه مطبوعاتی هستند، با وجود تعداد محدودشان، غرفه مخصوص دارند. روابط عمومی ها هم مانند سال های گذشته حضور دارند اما امسال متمرکز شدند. جنس روابط عمومی و رسانه ها بسیار به هم شبیه و نزدیک به هم هستند. شرکت های خدمات رسان به رسانه ها هم در نمایشگاه حضور دارند.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در پاسخ به این سوال که آیا نمایشگاه مورد نظر، در آموزش روزنامه نگاری و مطبوعات برای رسانه ها اثر دارد، گفت: طبیعتا. به خاطر این که در این چند روز رسانه ها فرصت دارند به خودشان بپردازند و یک بار دیگر خودشان را نگاه کنند. طبیعتا کمبودهای احتمالی و نقاط ضعف را بررسی می کنند. ما در زمینه رسانه نیازمند اموزش مداوم هستیم. دلیلش هم تغییرات مداوم اجتماعی است که باعث می شود روزنامه ها ملزم شوند به تکنیک ها و مهارت های روز مجهز شوند. در این نمایشگاه چنین زمینه ای به وجود می آید. اما باید آموزش ها را توسعه داد. یکی از وظایف معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد، توسعه این آموزش هاست.
وی درباره میزان تعاملش با روزنامه نگاران گفت: خوشبختانه چون از این جنس بودم و از اول آموخته و آمیخته این حوزه بودم، در عین حال دوستان رسانه ای محبت دارند و من را از جنس خودشان می دانند. معاونت مطبوعاتی فقط نماینده مدیران مسئول و رئیس ها نیست، بلکه معاون مطبوعاتی کارکنان رسانه هاست و این جایگاه در حکم حلال مسائل مشکلات رسانه هاست نه جایگاه ابلاغ سیاست های دولت به آن ها. بنابراین خودم را از ارتباط با دوستان مطبوعاتی بی نیاز نمی دانم تا مسائلی از جمله آموزش و امنیت شغلی و حرفه ای و بیمه آن ها را دنبال کنم. در ماده 46 قانون مطبوعات اشاره شده که وظیفه بیمه به عهده صاحبان امتیاز است. یعنی فضا باید به سمتی برود که اگر صاحبان امتیاز همکارانشان را بیمه کردند، نهادی از بالا آن ها را تشویق می کند.
انتظامی درباره انتخاب شعار نمایشگاه «آزادی مسئولانه» امسال گفت: در شورای سیاست گذاری چند شعار مطرح شد. اولا شعار یک مساله تبلیغاتی نیست بلکه باید رویکرد را نشان بدهد. وظیفه حاکمیت و دولت، تامین آزادی برای رسانه هاست. در قانون مطبوعات، فصل حقوق مطبوعات مقدم بر حدود مطبوعات است که نشان دهنده اهمیت آزادی مطبوعات است. در عین حال باید برای همه افکار و سلایق، ظرفیت رسانه ای ایجاد کند نه این که بگوید چون من این گونه می پسندم، رویکرد دیگر اجازه فعالیت ندارد. متقابلا رسانه ها هم مسئول هستند و می دانند که منظور از آزادی رسانه، آزادی بی حد و حصر نیست. رسانه هم این مسائل را رعایت کرده و حقوق شهروندی و ملی را رعایت می کند و در چارچوب قوانین کار می کند. اتقاقا در رسانه های غربی این مساله به خوبی فهمیده و رعایت می شود. یعنی با وجود این که به آزادی، زیاد اشاره می شود اما در موارد قانون و مسائل امنیتی به شدت رعایت می شود. همکاران رسانه ای هم باید این باور و مسئولیت پذیری را نشان بدهند.
وی درباره گزارش های پخش شده در این برنامه درباره جانمایی الکترونیک غرفه ها در نمایشگاه گفت: جانمایی الکترونیک یکی از مواردی است که در این دوره نمایشگاه انجام شده و تا جایی که سراغ دارم تا به حال در کشور انجام نشده است. کار را تسهیل و تسریع می کنم و هم احترام است. هم از این حس تبعیض که گاهی افراد می کنند، جلوگیری می کند.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد ادامه داد: چارچوب های این شعار، خود قانون است که به اندازه کافی روشن است. در قانون مطبوعات 12 آیتم آمده که می گوید این ها ممنوع است و بقیه آزاد است. این موارد با توجه به اقتضائات روز بازنگری می شود. نکته مهم دیگر، میثاق نامه های اخلاقی هستند. این ها باید مکتوب و تدوین بشود تا کار از این حالت کلی گویی بیرون بیاید. بسیاری از ما کار غیر اخلاقی می کنیم و بلافاصله دعوت به اخلاق می کنیم. این جرح رسانه ای که معمول شده و باعث شده رسانه ها نقش کیسه شن گروه های سیاسی را بازی کنند، درست نیست. در این زمینه باید از تجربه های موفق کشورهای دیگر استفاده کنیم. باید با صراحت آیین نامه های اخلاقی را تدوین کنیم. مثلا درج تصویر کودکان بدون اجازه والدین شان یا رابطه یک خبرنگار با حوزه کاری اش باید چگونه باشد، آیا می تواند هدیه قبول کند؟ آیا روزنامه نگاری بحران در شرایط بحرانی اجرا می شود و ... من روزنامه نگار هم باید مورد سوال باشم که آیا چارچوب هایم را رعایت کرده ام یا نه. یعنی باید یک سازمان صنفی و تشکل گروهی وجود داشته باشد که رسانه ها و خبرنگارها را رصد کند.
انتظامی در پایان این برنامه، در پاسخ به این سوال که آیا روزنامه نگاری مکتوب از بین رفته و روزنامه نگاری مجازی جای آن را خواهد گرفت، گفت: هم بله هم خیر. در حوزه آی سی تی، قدرت پیش بینی بیش از 10 سال حتی توسط کارشناسان آن حوزه وجود ندارد. این فناوری باعث شده اصلا الگوی رسانه ای تغییر کند. در حال حاضر بیش از 10 سال است که مصرف کاغذ در کشورهای توسعه یافته آمریکای شمالی کاهش پیدا کرده است. این به معنی استفاده شان از رسانه نیست بلکه این مصرف کاغذ جایش را به چیز دیگری داده است. از طرف دیگر فناوری اطلاعات و فناوری مخابرات در حال ادغام شدن و تصویر کردن یک دنیای دیگر هستند. می بینیم که جوانان دنیا روزانه چند ساعت از وقت خود را با تلفن همراهشان می گذرانند. این اتفاقات کم کم به سمتی می رود که رسانه های کاغذی را به مرور کم کنیم ولی فکر نمی کنم تا حدود 8 سال دیگر بتوانیم این موضوع را در کشورمان اعلام کنیم. اما در حالت نهایی هم رسانه کاغذی از بین نخواهد رفت. یعنی همان حالتی که برای رادیو بعد از آمدن تلویزیون پیش آمد.
