عملكرد احساسی «تيلاپيا» را خفه كرد/ ناديده گرفتن علم در آبزی پروری

به گزارش خبرنگار مهر، تیلاپیا یک ماهی به قول محققان همه چیزخوار و گرمابی است و به دلیل رشد سریع از آبزیانی به شمار می رود که پرورش آن مقرون به صرفه است.

مزه بسیار خوب این ماهی سبب شد تا تیلاپیا خیلی سریع جای خود را در سفره های مردم ایران باز کند و ایران را طی سالهای اخیر به یکی از قدرترین واردکنندگان ماهی تیلاپیا تبدیل کند.

پس از اینکه تلاش در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی در کشور آغاز شد، محققان شیلات، راهکارهای پرورش این ماهی را مورد ارزیابی قرار دادند و در نهایت، شهرستان بافق به عنوان مرکز تحقیقات ماهی تیلاپیا معرفی و فعالیت های قابل توجهی در این مرکز آغاز شد تا جایی که سال گذشته پرورش تیلاپیا از فاز تحقیقاتی خارج و نخستین استخر پرورش تیلاپیا در این شهرستان افتتاح شد.

پرورش تیلاپیا جایگزین خوب طرحهای کشاورزی در مناطق کویری و کم آب ایران

تیلاپیا از آنجا که باید در شرایطی دور از آبهای آزاد پرورش داده شود، مناطق کویری ایران که هیچ راهی به آبهای آزاد و حتی رودخانه ها ندارند و منابع آبی آنها نیز اغلب شور است، بهترین مکان برای پرورش این ماهی بود و پرورش تیلاپیا می توانست در مناطق کویری ایران که امکان کشاورزی در آن هر سال محدودتر از قبل می شود، جایگزین بسیار خوبی برای کشاورزی باشد.

پرورش تیلاپیا کم کم در حال گسترش بود که دستور محیط زیست برای نه تنها توقف پرورش بلکه توقف تحقیقات در مورد پرورش این ماهی نیز صادر شد و اکنون تیلاپیا به رغم کارهای پژوهشی ارزشمندی که برای پرورش آن شده، به انزوا رفته است.

مدیر طرح معرفی تیلاپیا به صنعت تکثیر آبزیان کشور در این مورد در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: محیط زیست برخی نگرانی هایی در مورد پرورش تیلاپیا دارد و مطرح می کند که اگر این ماهی تولید شود، امکان دارد به مناطقی راه پیدا کند که در این مناطق، محیط زیست را با خطر مواجه کند.

استدلال محیط زیست در مورد ماهی تیلاپیا استدلال صحیحی نیست و برخی اقدامات و طرز فکرها تعجب برانگیز است و در کمال ناباوری، تمام راههای علمی در این مسیر نادیده گرفته شده است فرهاد رجبی پور افزود: بافق شهرستانی است که تحقیقات در حوزه پرورش و تکثیر تیلاپیا در آن آغاز شد و نخستین استخر پرورش ماهی تیلاپیا نیز در این منطقه آغاز به کار کرد اما به رغم اینکه بافق به آبهای آزاد راه ندارد و کارهای علمی بسیاری نیز برای قطع همه راه های آسیب زایی برای محیط زیست در پرورش این ماهی انجام شد، با برخوردی احساسی و عجولانه، ادامه کار متوقف شد.

معاون مرکز تحقیقات ماهیان آبشور بافق تصریح کرد: استدلال محیط زیست در مورد ماهی تیلاپیا استدلال صحیحی نیست و برخی اقدامات و طرز فکرها تعجب برانگیز است و در کمال ناباوری، تمام راههای علمی در این مسیر نادیده گرفته شده و یک سویه و تک بعدی به این موضوع نگاه شده و برخی رسانه ها نیز به آن پرداخته و برنامه های متعددی در زمینه آسیب های زیست محیطی تیلاپیا برای آبهای ایران ساخته اند.

وی خاطرنشان کرد: این اقدامات در شرایطی اتفاق افتاد که اکنون به جز چند کشور قطبی جهان، ۱۳۵ کشور جهان در حال پرورش تیلاپیا هستند و اکنون رسانه هایی که تکلیفشان با ایران روشن است، برای محیط زیست ما دلسوزی های غیرمستدل می کنند.

رجبی پور با بیان اینکه برای تک تک نگرانی های محیط زیست، راه های علمی داریم و تحقیق و پژوهش در این زمینه انجام شده است، عنوان کرد: در کنار راه های علمی، وقتی سالانه شش هزار تن فیله ماهی تیلاپیا به کشور وارد می شود که امسال این رقم به ۱۲ هزار تن خواهد رسید، توقف پرورش آن مخالف با سیاستهای اقتصادی است.

45 میلیون بچه ماهی در کنار مرزهای ایران پرورش داده و پس از صید به ایران صادر می شود

وی عنوان کرد: وقتی ۴۵ میلیون بچه ماهی در کنار مرزهای ایران پرورش داده می شود و ۱۸ هزار تن ماهی تیلاپیا صید می شود و آنگاه به ایران فرستاده می شود در شرایطی که در ایران بدون هیچ خطری می توان به پرورش این ماهی اقدام کرد، توجیهی پذیرفته نیست.

رجبی پور تاکید کرد: ایران می توانست ظرف مدت کوتاهی بدون کوچکترین آسیب زیست محیطی به جای اینکه بزرگترین وارد کننده ماهی تیلاپیا باشد، تولیدکننده و حتی صادر کننده این ماهی باشد.

وی با بیان اینکه تیلاپیا دومین ماهی پرورشی دنیا و نخستین گزینه پرورش دهندگان ماهی در سراسر دنیا است، عنوان کرد: اکنون همه همسایه های شرق و غرب و جنوب ایران در حال پرورش این ماهی هستند و ما نیز تا زمان از دست نرفته، باید کار پرورش تیلاپیا را از سر بگیریم.

رجبی پور عنوان کرد: ما در شرایطی کار پرورش ماهی تیلاپیا را انجام دادیم که بافق و دیگر مناطق کویری ایران به آبهای آزاد راه ندارد و با تکنیک های علمی نظیر تک جنس کردن ماهی، عقیم کردن و دیگر روش های کنترل شده، خطرات پرورش تیلاپیا را به شدت کاهش داده ایم.

در مورد تیلاپیا دو راهکار داریم یکی اینکه پول نفت را بدهیم و ماهی وارد کنیم و دیگر اینکه خودمان تولیدکننده تیلاپیا از روشهای علمی و بی خطر برای محیط زیست باشیموی تصریح کرد: بهتر است به جای برخی تصمیم گیری های عجولانه و نادرست، از راه های علمی به نتیجه برسیم و با برخی اقدامات، طرح های ارزشمند در اقتصاد را سر نبریم.

رجبی پور خاطرنشان کرد: ما در مورد تیلاپیا دو راهکار داریم یکی اینکه پول نفت را بدهیم و ماهی وارد کنیم و دیگر اینکه خودمان تولیدکننده تیلاپیا از روشهای علمی و بی خطر برای محیط زیست باشیم.

وی ادامه داد: بر اساس مطالعات انجام شده، سال ۲۰۵۰ سالی است که فائو اعلام کرده دیگر ماهی در دریاها نخواهد بود و بر این اساس سازمان خوار و بار جهانی، پرورش تیلاپیا و گربه ماهی را به همه کشورها توصیه کرده و در شرایطی که ما به لحاظ شرعی امکان پرورش گربه ماهی را نداریم، نباید از پرورش تیلاپیا دست برداریم.

مدیر طرح معرفی تیلاپیا به صنعت تکثیر آبزیان کشور ادامه داد: تیلاپیا می تواند در شرایط تعریف شده و در استخرها پرورش پیدا کند و خطراتی که محیط زیست از آن یاد می کند در شرایطی است که بخواهیم تیلاپیا را در دریاچه، رودخانه و سد پرورش دهیم.

رجبی پور با اشاره به وپژگی های پرورش ماهی تیلاپیا عنوان کرد: میزان برداشت تیلاپیا ۲۰ تن در هر هکتار است در حالی که بقیه ماهی ها میزان برداشتشان دو تا سه تن در هکتار است ضمن اینکه تیلاپیا از نظر غذایی نیز ارزش بسیار بالا و امگا ۳ قابل قبولی دارد.

شرایط پرورش ماهی تیلاپیا مطالعه شده و قابل دفاع است

وی تصریح کرد: به هر ترتیب، شرایط پرورش ماهی تیلاپیا مطالعه شده و مقاله و گزارش و مستندات برای بی خطر بودن پرورش این ماهی وجود دارد و پرورش آن قابل دفاع است.

رجبی پور با اظهار تاسف از اینکه حواسمان به اقدامات برخی رسانه های معاند نیست، بیان کرد: در آنسوی مرزها رسانه هایی که چشم دیدن پیشرفت های ایران را ندارند، برای محیط زیست ما دلسوزی های بی ربط می کنند و با توقف طرح پرورش تیلاپیا هم آوایی می کنند و دلسوزی های غیرعلمی و بیجای آنها، مسئولان محیط زیست را بیشتر تحت تاثیر قرار داده در حالی که با بررسی راهکارهای علمی، می توان به نتایج خوبی رسید.

در شرایطی که به کشور چین و صادرکنندگان چینی اعتماد می شود و بچه ماهی تیلاپیا با کشتی از روی آبهای آزاد به نزدیکی مرزهای ایران می آید، محیط زیست به پژوهشگران و پرورش دهندگان داخلی اعتماد نمی کنداما نماینده مردم بافق در مجلس نیز چندی پیش در جلسه شورای اداری یزد که با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی برگزار شد، نسبت به توقف پرورش و تحقیقات در مورد ماهی تیلاپیا واکنش نشان داد.

دخیل عباس زارع زاده عنوان کرد: در شرایطی که به کشور چین و صادرکنندگان چینی اعتماد می شود و بچه ماهی تیلاپیا با کشتی از روی آبهای آزاد به نزدیکی مرزهای ایران می آید، محیط زیست به پژوهشگران و پرورش دهندگان داخلی اعتماد نمی کند و چوب لای چرخ توسعه اقتصادی در مناطق کویری ایران می می گذارد.

به نظر می رسد بررسی روش های تحقیق شده علمی در موسسات تحقیقاتی توسط محیط زیست بتواند بسیاری از نگرانی های این سازمان را برطرف کند زیرا به طور قطع توقف یک طرح بزرگ اقتصادی و تولیدی در شرایط فعلی کشور ما، تنها راه مقابله با خطرات زیست محیطی نیست.

-------------------

گزارش: نیره شفیعی پور