۴ آبان ۱۳۸۴، ۹:۱۶

در گفت و گو با مهر

سيد عبدالحميد ضيايي : بايد واقعه عاشورا را از انحصار بعد " كلامي " بيرون آورد

سيد عبدالحميد ضيايي : بايد واقعه عاشورا را از انحصار بعد " كلامي " بيرون آورد

خبرگزاري مهر - گروه فرهنگ و ادب : دكتر سيد عبدالحميد ضيايي - نويسنده كتاب "جامعه شناسي عاشورا " گفت : عاشورا از وقايع شگفت و پديده هاي مهم تاريخ بشريت است كه مي توان از زواياي مختلف به آن نگاه كرد .

اين نويسنده و پژوهشگر، درگفت وگوبا خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ضمن بيان مطلب فوق افزود: عاشورا پديده اي هرمونيتيكال و چند بعدي است اما متاسفانه در جامعه ما به بعد كلامي و فقهي عاشورا توجه شده است و ساير ابعاد آن مورد غفلت واقع شده است. كه مهمترين اين ابعاد جنبه هاي انساني ، عرفاني و معرفت شناختي آن است.

اين  دانش آموخته دكتراي فلسفه از دانشگاه سوربن فرانسه افزود :  يكي از اهداف من در تاليف اين كتاب اين بود كه مي خواستم كمي  از سوررئاليستي و فرا تاريخي يا غير تاريخي كردن تاريخ عاشورا كاسته و به  زواياي مبهم و راز آلود عاشورا توجه شود . به نظر من اگر قرار است واقعه عاشورا سرمشق و الگوي آزادگان جهان باشد بايد بكوشيم كه انحصار بعد كلامي آن را بشكنيم و از قهرمانان عاشورا چهره اي بشري و انساني ارائه دهيم والا با متافيزيكي نشان دادن اين حادثه و محدود كردن عاشورا به يك واقعه خصوصي كه صرفا بر اساس مشيت الهي انجام گرفته و بايد صورت مي پذيرفت نمي تواند الگوي مناسبي براي جامعه انساني باشد .

دكتر سيد عبدالحميد ضيايي در ادامه افزود : معرفي قهرمانان عاشورا به مثابه كساني بايد نشان داد  كه از تبار آدميان بوده و با گوشت و خون خود رنجهاي بشري را كشيده اند و در نبردي نابرابر شهيد شده اند . به نظر مي رسد عبرت آموزي هاي عاشورا فقط با توجه به ديد گاه انساني به عاشورا امكان پذير است.

وي ادامه داد : رويكرد عقلاني و معرفت شناسانه به واقعه عاشورا همچنين مي تواند از بروز و شيوع خرافات و تحريفات جلوگيري كند . اگر شما " جامعه شناسي گفتمان شيعي"  را ملاحظه كنيد مي بينيد كه غايب ترين و كم رنگ ترين مولفه آن عنصر عقلانيت انتقادي  است . من در كتاب جامعه شناسي تحريفات عاشوراسعي كرده ام كه يك بار ديگر در تداوم پژو هش هاي شهيد مطهري و دكتر شريعتي تحريفات عاشورا را از ديدگاه جامعه شناسي و با رويكردي فلسفي بررسي و به تحرير دقيق محل نزاع بپردازم .

ضيايي درپاسخ به اينكه دلايل و استنادات شما در اين كتاب تا چه حد قابل قبول بوده است گفت : همه تلاش من اين بوده كه از تحميل راي خود به احاديث و تفاسير و همچنين اثتنبات شخصي دوري كنم منابع مورد استفاده اين پژوهش از نظر متخصصان علومي مثل علم رجال و علم درايه محرز بوده و من هم  با رويكردي معرفت شناختي -جامعه شناختي به تبيين نظريه خود در اين باب پرداخته ام .

اين پژوهشگر در پاسخ به اين سوال كه اگر قرار است به كتابي مانند " روضه الشهدا"  پرداخته شود بايد  بيش از اينها آن را براي مخاطب تحليل كرد، به خبر نگار مهر گفت : اين كاملا صحيح است به نظر من براي شناخت تحريفات بايد به سرچشمه ها مراجعه كنيم. روضه الشهدا را مي توان يكي ازاصلي ترين راههاي ورود خرافات به فرهنگ عاشورا دانست مولف اين كتاب فردي مجهول المذهب بوده و با متدي غير علمي و كشكول وار به ثبت و ضبط وقايع مجعول و غير واقعي در باب عاشورا پرداخته است .

نويسنده كتاب " در غياب خداوند " ادامه داد  : توجه صرف به بعد عاطفي و تلاش در تحريك عواطف به پشتوانه نقل حوادث رمانتيك و سوزناك غير واقعي از مشخصات عمده كتاب روضه الشهدا  است حتي به تعبير شهيد مطهري وجه تسميه واژه " روضه خواني " به اين كتاب بر مي گردد به شكلي كه خواندن از روي كتاب روضه الشهدا را روضه خواني مي گفتند به نظر مي رسد كه براي پيرايش رخساره تشيع از غبار افراط و غالي گري  بهتر است نقد اين كتاب و  چند منبع نامعتبر ديگر مثل " اسرار الشهاده " دربندي و ... با جديت بيشتري انجام بگيرد . 

دكتر ضيايي در پايان گفت وگو با مهر ،  درباره اين كه  آيا امكان دارد به اين مسايل به شكل گسترده تر و جامع تر پرداخت ، گفت : البته تلاش هاي خوبي در كشورهاي  عربي شده  اما در كشور ما بنا به دلايلي خيلي محلي براي روشنگري در اين مقوله نبوده است الان مهمترين شعرعاشورايي شعري از مثنوي " عمان ساماني " است به نام " گنجينه الاسرار " ولي در جامعه ما خبري از آن نيست بر عكس ترجيح  بند محتشم است كه پر از سوز و گداز است و فقط روي بعد عاطفي تاكيد كرده است . واقعيت اين است كه مظلوميت امام حسين تنها به اين دليل نيست كه تشنه كشته شد به خاطر اين است كه دشمنانش با او آن گونه رفتار كردند و برخي از دوستانش هم امروز چنين برخورد هايي با واقعه عاشورا مي كنند .

کد خبر 245378

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha