به گزارش خبرنگار مهر عباس صالحی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح امروز دوشنبه ۲۷ بهمن در نشست خبری خود که به اتفاق مدیران مجموعه معاونت فرهنگی وزارت ارشاد در سالن سینمایی این وزارتخانه برگزار شد، در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران که مدعی وصول استعلام منفی بابت به کارگیری محمدرضا اسدزاده سردبیر خبرگزاری کتاب و نویسنده کتاب «من این نسل» شد این موضوع را تکذیب کرد و گفت: هیچگونه استعلامی که پاسخش منفی باشد به وزارت فرهنگ نرسیده است.
وی همچنین به سوال یک خبرنگار دیگر که معتقد بود کتاب مذکور بدتر از «آیات شیطانی» است و چگونه است که وزارت فرهنگ و ارشاد با نویسنده این کتاب «مماشات» می‌کند و دو روز بعد از اعلام رسانه‌ای نظر شجاعی صائین درخصوص تذکر او به معاون فرهنگی بابت به کارگیری اسدزاده در مجموعه یاد شده، مدیر اداره کتاب برکنار می‌شود؟ گفت: آقای شجاعی صائین هیچ تذکری درباره آقای اسدزاده به من نداده و این مطلبی که در روزنامه جوان در این خصوص منتشر شده، صحت ندارد.
ما به کتاب «من این نسل» مجوز نداده‌ایم
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: ما تا جایی که به استعلام‌ها مربوط بشود، مطابق پاسخ آنها و به طور قانونی عمل می کنیم. مسئله دیگر این است که کتاب مذکور در ایران منتشر نشده و در واقع اساسا ما به آن مجوز نداده‌ایم و لذا نظارت بر کتابی که ما خود به آن مجوز نداده ایم، در حیطه وظایف ما نیست با این حال این کتاب چنانچه قرار باشد در ایران منتشر شود، حتما مطابق قانون مورد بررسی قرار خواهد گرفت و پاسخ تقاضای انتشار آن، چه منفی باشد چه مثبت، داده خواهد شد.
همچنین معاون امور فرهنگی خطاب به خبرنگار این روزنامه گفت: این گونه نیست که تا روزنامه جوان مطلبی مبنی بر انتقاد آقای شجاعی از بنده یا مجموعه فرهنگی وزارت فرهنگ منتشر بکند، ایشان برکنار شوند. در این مسئله هم که شما می‌فرمایید این کتاب، بدتر از کتاب آیات شیطانی است من علی رغم اینکه به این نظر احترام می گذارم اما همانطور که گفتم مطابق قانون عمل خواهیم کرد و چنانچه تقاضا برای مجوز داشته باشد، بررسی خواهد شد.
ممیزی مسئله یک ما نیست
صالحی همچنین درباره مطالب ممیزی کتاب با بیان اینکه من بارها گفته ام که ممیزی مسئله اصلی به عنوان مسئله یک ما نیست اما جزو ۱۰ مسئله اصلی ما است گفت: برخی تصور می کنند تمام مشکلات حوزه کتاب و نشر ما به ممیزی بر می گردد و اگر مشکلات این حوزه حل شود، بازار کتاب گلستان می شود ولی اینها تقلیل گرایی در حوزه مسئله ها است.
وی ادامه داد: اما در عین حال ممیزی یکی از مسائل ده گانه حوزه نشر کتاب است چراکه به هر حال ما گاه شاهد تفاوت های سلیقه ای و نگاه های منحصر به فرد و گاهی نگاه های امنیتی به حوزه فرهنگ هستیم که اینها در حوزه نشر اثر می گذارد و خوب هم نیست. ما بیش از اینکه به بزرگان کشور و مثلا آقای رئیس جمهور پیشنهاد درخصوص ممیزی بدهیم، به کارهای قانونی خودمان فکر می کنیم که چه می شود کرد که بتوان قانون را به درستی اجرا کرد.
وی در ادامه با اشاره به تشکیل هیات نظارت و ضوابط نشر و کمیته تخصصی متشکل از نمایندگان این هیات ها و نیز اداره کتاب در ماه های گذشته تاکید کرد: از اردیبهشت ماه که این هیات ها تشکیل شدند تا الان مسیر خوبی طی شده با توجه به اینکه قبلا بررسان ما آشفته بودند که فرماندهی تصمیم گیری در کجا قرار دارد ولی الان مرجع قانونی تصمیم گیری و همچنین مفاهیم، مصادیق و شبهات مشخص شده اند.
توضیحاتی درباره پیشنهاد رئیس جمهور
صالحی درباره پیشنهاد رئیس جمهور برای تعیین دو یا سه هفته مشخص برای ممیزی کتاب و ارزیابی او از این پیشنهاد گفت: اصل این نکته که در حوزه قانون گذاری اگر تکثر قوانین نباشد، اصل پذیرفته ای است و برداشت من هم از صحبت های آقای رئیس جمهور این است که ایشان با همین نگاه بحث تقلیل اصول مربوط به ممیزی کتاب را مطرح کردند. در واقع این یک نوع نگاه حقوقی به مسائل است که وقتی می خواهیم قوانین را بنویسیم، آنها را خیلی ریز بنویسیم نه اینکه مفصل نوشته شوند طوری که راه های اجرای آن دشوار باشد.
وی تاکید کرد: با این حال چیزی که به آن عمل می شود دستورالعمل های قانونی است که همانطور که گفتم در ماه های اخیر و با همکاری هیات نظارت بر ضوابط نشر و اداره کتاب، تدوین شده اند. یک مورد آن بحث مشارکت در بین ناشران در امر بررسی کتاب بوده است به این ترتیب که با تایید هیات های نظارت بر ضوابط نشر کارگروه هایی در موسسات انتشاراتی داشتیم و نظر آنها در مورد یک کتاب، مورد تایید وزارت ارشاد باشد.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در عین حال گفت: این تفویض یک تفویض مطلق نیست و در واقع داوطلبانه است البته آن ابتدا که آقای جنتی این بحث را مطرح کرد هنوز زمینه های مشارکت در بین ناشران در امر بررسی کتاب فراهم نبود که با آیین نامه ای که در این خصوص تدوین شده این مسیر هموار شده است.
اختلاف نظر جدی بین بنده و شجاعی صائین وجود نداشت
وی در خصوص تغییر مدیر اداره کتاب و زحمات و خدمات علی شجاعی صائین در مدت ۱۰ ماه مسئولیتش در این منصب گفت: من همان ابتدا و همین الان نگاهم به حضور افراد در مجموعه، نگاه صلاحیت گرا بوده است و همان زمان هم آقای شجاعی صائین با همین نگاه انتخاب شد. البته افرادی موافق نبودند و با این مسئله که از منابع انسانی کشور در دولت های قبل، در دولت جدید استفاده شود و معتقد به نوعی پاکسازی کامل بودند. چیزی که بعد از اصلاحات به وجود آمد. اما من یک آدم فرهنگی هستم، نه چپ هستم و نه راست و این جبهه گیری ها را نمی فهمم. چیزی که فکر می کنم این است که افراد در کلان موضوع باید در جهت حفظ ارزش های نظام، انقلاب و چارچوب سیاست های رسمی فعالیت کنند و تا الان هم از این اصول، عدول نکرده ام.
صالحی با اشاره به توضیحات رئیس هیات نظارت بر ضوابط نشر پس از تغییر مدیر اداره کتاب و نیز اظهارات وزیر فرهنگ در این خصوص تاکید کرد: این مسئله کاملا درست است که هیچ اختلاف نظر جدی در حوزه مییزی کتاب بین بنده و مجموعه اداره کتاب و آقای شجاعی صائین وجود نداشت ایشان هم در این مدت زحمات زیادی کشید و حرکت اداره کتاب در این مدت رو به جلو بود که البته این پیشرفت مدیون عوامل مختلفی است که یکی از آنها زحمات آقای شجاعی است.
التهاب آفرینی به نفع صنعت نشر نیست
معاون فرهنگی وزارت ارشاد سپس با مخاطب قرار دادن رسانه ها گفت: حرف من این است که حوزه اقتصاد نشر و کتاب در شرایط سختی قرار دارد و التهاب آفرینی در این حوزه به نفع صنعت نشر نیست. من خودم مدیر حاشیه نیستم و نباید برای این نظام و انقلاب حاشیه درست کنیم و جامعه را گرفتار التهاب کنیم. چرا ما باید حساسیت ها را بالا ببریم و راه های عقلانی برای مشکلات را سخت کنیم.
وی در توضیح تکمیلی علت تغییر مدیر اداره کتاب بدون اشاره صریح به آن و با بیان عبارت «پیش می آید دیگر»، گفت: ایشان (شجاعی صائین) نه مشکل مالی داشتند و نه در این طرف هم اتفاق خاصی افتاده بود. بالاخره پیش می آید دیگر و بهتر است که انقدر با این مسئله ور نرویم. البته من در این مدت هیچ گلایه ای را به هیچ رسانه ای منتقل نکرده ام و چیزی هم از رسانه و خبرنگار نخواستم چون احساس من این بوده که این تمناها نوعی خودسانسوری برای رسانه ها به وجود می آورد اما در این قبیل به نظر می آید که بهتر است گرفتار حاشیه نشویم و حاشیه ها را افزایش ندهیم.
صالحی همچنین در پاسخ به این پرسش که معاونت فرهنگی وزارت ارشاد برای ایمن نگه داشتن کتاب های ارائه شده از سوی ناشران به اداره کتاب جهت صدور مجوز چه برنامه ای دارد؟ گفت: تلاش ما این است که هم ناشران و هم مولفان، ارشاد را امین خودشان بدانند. ممکن است کتابی بیاید که حتی بعد از بررسی، غیر مجاز اعلام شود اما آیا باید در مورد فردی که با یک شخصیت حقیقی یا حقوقی فرآیندی را طی کرده اینگونه رفتار شود که او احساس ناایمن بودن بکند؟ آیا ما اخلاقا و حقوقا اجازه داریم تا به این امانت (کتاب ارائه شده برای مجوز) سرکشی کنیم و یا در مورد نویسنده و ناشر کتاب قضاوت بی سبب بکنیم.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: برداشت ما این است که ما در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد این مسیر را به مقدار قابل توجهی طی کرده ایم و موانع را کم کرده ایم اما هنوز از بین نبرده ایم و هنوز فرصت های دسترسی برای کسانی که محرم حقوقی نیستند، به کتاب ها وجود دارد و این خوب نیست. گاهی این اتفاقات شبیه یک شمشیر دولبه است یعنی فردا اگر کتاب خود ما و یا شما قبل از اعلام نظر نهایی به بیرون درز کند، ما چکار خواهیم کرد.
صالحی با تاکید بر لزوم ایستادگی در برابر آنچه او عدم رعایت امانت در مورد کتاب هایی که به وزارت ارشاد می آیند تا مجوز بگیرند گفت: این کار غیراخلاقی و غیرحقوقی است و باید در برابرش ایستاد بخشی از کار به مجموعه حراست وزارت ارشاد برمی گردد بخشی از آن به حوزه های وزارتی برمی گردد و بخشی هم به خود معاونت فرهنگی به هر حال هنوز هم کسانی هستند که این رعایت امانت را نمی کنند و امیدوارم دوستان ما در اداره کتاب به این موضوع توجه بیشتری کنند.
نظر شما