ضربات سهمگين نيروهاي ايراني به ارتش عراق

رژيم عراق در پي شرايط حادي كه بر او عارض شده بود و بدليل ضعفهاي موجود تحت لواي صلح طلبي دست به عقب نشيني از بقيه نقاط مرزي زد و در نقاطي موضع گرفت كه توسط موانع طبيعي محافظت مي شد تا بدين نحو كمبود نيروي خود را جبران نمايد. ضعف هاي اساسي عراق در اين مقطع عبارت بودند از:
1 - عدم برنامه ريزي براي جنگ دراز مدت در داخل خاك ايران.
2 - شكست روحي ناشي از عدم موفقيت در استراتژي پيروزي برق آسا.
3 - ناتواني در مقابل جنگهاي نامنظم.
4 - عدم دستيابي به خطوط دفاعي منظم و قابل اتكاء.
5 - دادن جناح و فاصله زياد بين خط مقدم و عقبه.
6 - دست نيافتن به هدفهاي مورد نظر.
7 - فقدان انگيزه در سربازان عراقي.
بعد از بيت المقدس بدليل تحليل رفتن توان يگانهاي خودي وقفه اي كوتاه در انجام عمليات بعدي ايجاد شد و عراق نيز سراسيمه اقدام به ايجاد موانع و خطوط متعدد دفاعي در جنوب نمود تا بدين وسيله شهر استراتژيك بصره را از خطر متعدد سقوط مصون دارد. براي اين منظور كارشناسان نظامي غربي و اسرائيلي نيز عراق را ياري دادند. جمهوري اسلامي ايران پس از حل شبهات شرعي و سياسي در خصوص ورود به خاك عراق عمليات رمضان را به منظور تصرف بخشي از خاك عراق انجام داد. از جمله دلايل اصلي پيشروي به داخل خاك عبارت بودند از:
1 - خارج ساختن شهرهاي آبادان و خرمشهر از برد توپخانه عراق و فراهم كردن زمينه بازگشت مردم به اين شهرها.
2 - جلوگيري از استمرار استراتژي هجومي عراق در دريا و هوا.
3 - وادار ساختن مجامع بين المللي به قضاوت عادلانه و حل و فصل وضعيت موجود.
4 - تنبيه متجاوز.
عمليات رمضان و چند عمليات متعاقب آن مانند والفجر مقدماتي، نتايج مورد نظر را بدنبال نداشت و جنگ وارد مرحله جديدي شد كه طي دو سال بعد نيز ادامه يافت.
2/1/61 عمليات فتح المبين در جبهه جنوب و در منطقه غرب شوش و دزفول و غرب رودخانه كرخه صورت گرفت. در اين عمليات نيروهاي خودي با 3 تيپ زرهي، 20 تيپ پياده و 10 گردان توپخانه در مقابل 7 تيپ زرهي، 6 تيپ مكانيزه، 15 تيپ پيادة دشمن وارد عمل شدند كه در نتيجه قريب 2400 كيلومتر مربع از خاك جمهوري اسلامي شامل مراكزي چون سايت و رادار فكه، جاده دزفول- دهلران و … آزاد شد و شهرهاي شوش، دزفول، انديمشك و پايگاه هاي شكاري دزفول از زيرديد و تير دشمن خارج گرديد. در اين عمليات 15000 نفر از نيروهاي عراق به اسارت درآمدند و 361 دستگاه تانك و نفربر، 18 فروند هواپيما، 300 دستگاه خودرو، 50 قبضه توپ و 30 دستگاه تجهيزات مهندسي دشمن منهدم شد. همچنين 320 دستگاه تانك و نفربر، 500 دستگاه خودرو، 165 قبضه توپخانه و 50 دستگاه تجهيزات مهندسي آنان به غنيمت نيروهاي خودي درآمد.
10/2/61 عمليات بيت المقدس در جنوب اهواز و شمال خرمشهر توسط سپاه و ارتش انجام شد. عمليات بيت المقدس در جنوب اهواز و شمال خرمشهر توسط سپاه و ارتش انجام شد. در اين عمليات 25 تيپ پياده، 7 تيپ زرهي و 11 گردان توپخانه خودي در مقابل 8 لشگر سازماني و نزديك به 20 تيپ مستقل و حدود 539 قبضه انواع توپ دشمن وارد عمل شدند كه در نتيجة آن 5400 كيلومتر مربع از اراضي جمهوري اسلامي از جمله شهرهاي خرمشهر، هويزه و پادگان حميد آزاد شد. در عمليات بيت المقدس 19000 نفر از نيروهاي دشمن اسير و 16000 نفر كشته و يا زخمي شدند و تلفات سنگيني به تجهيزات و ادوات آنها وارد آمد، از جمله 150 دستگاه تانك و نفربر، 20 فروند هواپيما، 200 دستگاه خودرو و 30 قبضه توپخانه دشمن منهدم گرديد و 50 دستگاه تانك و نفربر، 300 دستگاه خودرو و 30 قبضه توپ توسط نيروهاي اسلام به غنيمت گرفته شد.
23/4/61 عمليات رمضان در منطقه عمومي شرق و بصره و در داخل خاك عراق انجام شد. در اين عمليات 6 لشكر پياده، 2 لشگر زرهي و 2 تيپ مستقل خودي در مقابل 3 لشكر زرهي، 1 لشكر مكانيزه، 1 لشكر پياده و چندين تيپ زرهي، پياده و مكانيزه دشمن وارد عمل شدندو هرف عمليات رمضان تعقيب متجاوز، دور ساختن دشمن از شهرهاي حساس و استراتژيك خرمشهر و آبادان و همچنين انهدام واحدهاي باقيمانده ارتش عراق بود. در اين عمليات 1315 نفر از نيروهاي دشمن اسير و 7400 نفر كشته و يا زخمي شدند و 1097 دستگاه تانك و نفربر، چند صد دستگاه خودروي نظامي و مهندسي، 5 فروند هواپيماي دشمن منهدم شد و 100 دستگاه تانك و نفربر و دهها دستگاه خودروي نظامي و مهندسي به غنيمت نيروهاي خودي درآمد.
15/5/61 _ عمليات ثارالله در منطقه قصر شيرين توسط سپاه.
26/6/61 _ عمليات حسين ابن علي توسط سپاه در ميمك.
9/7/61 _ عمليات مسلم ابن عقيل توسط ارتش و سپاه در محور سومار.
10/8/61 _ عمليات محرم در منطقه حمرين توسط ارتش و سپاه.
17/11/61 _ عمليات والفجر مقدماتي در جبهه جنوب و در محور فكه و چزابه توسط سپاه و ارتش انجام شد اين عمليات كه با قصد نفوذ در داخل خاك عراق طراحي شد دومين تجربة نيروهاي خودي در ورود به داخل خاك دشمن بود. ارتش عراق كه ضربات سهمگيني از نيروهاي خودي در عمليات بيت المقدس، فتح المبين و …خورده بود با شيوة رزم و نحوه تهاجم نيروهاي خودي آشنا شده و با اتخاذ شيوه هاي پدافندي پيچيده قصد داشت مانع از ادامه موفقيت نيروهاي خودي گردد. در عمليات والفجر مقدماتي كه زمينه ساز حركتهاي محدود ديگري شد يگانهاي خودي موفق شدند ضمن انهدام بخشي از قواي دشمن قسمتهايي از خطوط مرزي را در شمال چزابه تأمين نمايند.