«وسوسه های غربت» درباره هویت‌های چندبعدی است

به گزارش خبرنگار مهر، نشست نقد رمان «وسوسه‌های غربت» نوشته ایلیا ترویانف عصر دیروز سه شنبه ۸ اردیبهشت با حضور مریم موید پور مترجم این اثر، بلقیس سلیمانی و امیرحسین خورشیدفر در موسسه فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

بلقیس سلیمانی در ابتدای این نشست گفت: این رمان، یکی از سه گانه ایلیا ترویانف است. هر سه کتاب درباره یک شخصیت به نام ریچارد برتون نوشته شده‌اند که زندگی‌اش را بین هندی‌ها می‌گذراند. این شخصیت، یعنی ریچارد برتون از نظر شخصیتی، شبیه به انسان ویژه یا همان ابرمردی است که نیچه درباره‌اش گفته است.  

وی افزود: ایلیا ترویانف در شهر صوفیای بلغارستان متولد شد اما چند سال بعد مجبور شد با خانواده اش به آلمان مهاجرت کند. خانم مویدپور مترجم کتاب این نویسنده هم امروز وارد ایران شده اند و خود ترویانف نیز چند روز دیگر به ایران خواهد آمد.

در ادامه مریم مویدپور گفت: ترویانف در سن ۷ سالگی با پدر و مادرش به آلمان فرار کرد چون کمونیست‌های بلغارستان در تعقیب شان بودند. این خانواده در آلمان، پناهندگی سیاسی گرفت. پدر ترویانف مهندس و کارمند شرکت زیمنس بوده است. ترویانف از بچگی، چند زبانه بوده است. یعنی شرایط طوری شد که با چند زبان آشنا شد و آن ها را فرا گرفت. او در جوانی به هند رفت و چندسالی را در این کشور گذراند.

این مترجم گفت: وقتی ترویانف به آلمان برگشت، ۲ بنگاه نشر برپا کرد. او سال ۱۹۹۸ یا همان ۱۳۷۷ ما، به بمبئی رفت و بعد از آن هم به کیپ تاون رفت. در حال حاضر هم ساکن وین است ولی از نویسنده‌های پرسفر است و خیلی از شهرهای جهان را دیده است. در حال حاضر یکی از مطرح‌ترین نویسنده‌های آلمان است. او جزو نسل جوان نویسندگان آلمان است و جوایز ادبی زیادی را از آن خود کرده است.

مویدپور گفت: آثار ترویانف، به ۳۰ زبان ترجمه شده و کتاب «وسوسه‌های غربت» اولین ترجمه از او، به فارسی است. جزو معدود نویسندگانی است که هم رمان می‌نویسد، هم کتاب‌های علمی. او درباره موضوعات روز جهان، مقاله می‌نویسد. یعنی نویسنده‌ای است که هر دو سیستم نوشتن را می‌شناسد و به هر دو مسلط است. حالا در رمان «وسوسه‌های غربت» تا حدودی با بیوگرافی ترویانف روبرو هستیم.

وی درباره ترجمه سه گانه ترویانف گفت: جلد اول را من ترجمه کردم، جلد دوم را آقای حسینی‌زاد و برای جلد سوم هم هنوز معلوم نیست چه کسی کار را به عهده بگیرد. این اثر ترویانف در آلمان ۵۰۰ هزار جلد فروته است. ریچارد فرانسیس برتون یک شخصیت واقعی بوده و ترویانف، ۷ سال از زندگی اش را واقعا به مسیری رفت که برتون رفته بود. شاید باور نکنید ولی برتون ۲۸ زبان بوده و واقعا به آن ها تسلط داشته است.  

مترجم کتاب «وسوسه‌های غربت» با اشاره به نام این کتاب گفت: ترجمه لغوی عنوان اصلی این رمان، «گردآورنده دنیاها» است و این مشکلی بود که ۳ سال ذهن من را به خود مشغول کرده بود. همیشه از اطرافیان می پرسیدم چه اسمی برای کتاب انتخاب کنم؟ کار به جایی رسید که با خود ترویانف مشورت کردم. به هر حال او خودش مترجم و با این مشکلات آشناست. بنابراین گفت اسم ترجمه کتاب را بگذار «وسوسه های غربت»! به هر حال این اثر، بیوگرافی شخصیتی به نام ریچارد فرانسیس برتون نیست بلکه یک رمان کاملا تخیلی است که اساسش را از زندگی برتون گرفته است. رویدادهای رمان، تصورات خود ترویانف هستند.

مویدپور در بخش دیگری از سخنانش گفت: «وسوسه‌های غربت» رمانی درباره گرایش‌های چندفرهنگی و هویت‌های چند بعدی است. این جمله‌ای است که خود ترویانف درباره اثرش گفته است. ساختار روایت این اثر، دائما در حال تغییر است. ترویانف مدت‌ها در محله‌های حلبی آباد و بیغوله در هند زندگی کرده و خواننده با خواندن این رمانش، احساس می‌کند در یکی از همان خانه‌های تنگ و تاریک است. رمان با مرگ ریچارد برتون آغاز می‌شود و جمله آخرش این است که «این نیز بگذرد». شخصیت برتون به شدت تحت تاثیر زبان فارسی بوده و گلستان سعدی را به انگلیسی ترجمه کرده بوده است. ترویانف هم که شیفته برتون است، خوشحال است که رمانش به زبان فارسی، زبان مورد علاقه اش بازگردانی شده است.

وی در پایان درباره داستان «وسوسه‌های غربت» گفت: شخصیت زنی که برتون در داستان، عاشقش می شود، مرموز است. او به نوعی شبیه شهرزاد قصه گوی هزار و یک شب است و برتون را با سرزمین اسرارآمیز هند آشنا می کند. رمان «وسوسه‌های غربت» یک اثر چندصدایی است و ترویانف می‌گوید چند سال طول کشید تا جمله اول این رمان را پیدا کرد.