به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری بررسی کتاب گویا، ظهر امروز شنبه ۱۹ اردیبهشت با حضور ژاله صادقیان و سعید بیابانکی در غرفه انتشارات سوره مهر در بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.
صادقیان در ابتدای این برنامه گفت: همان طور که خیلی از ثروت ها را من ندارم، بسیاری از آدم ها هم ثروت های دیگر را ندارند. اما این که چطور از ثروت های خدادادی مان بهره ببریم، مهم است. در زمینه تولید کتاب گویا، تا جایی که شنیده و دیده ام، روی آدم های ثروتمند این حوزه، چندان تاکید نمی شود. شاید خیلی سال است که فکر می کنیم هرکس که می تواند بلند کتاب بخواند، می تواند صدایش را ضبط کرده و کتاب صوتی تولید کند. با عرض معذرت از تمام کسانی که کار صدا می‌کنند ولی شغل اصلی شان، صدا نیست، باید بگویم این موضوع هم مانند موضوعات دیگر، سر جای خودش نیست.
وی افزود: باید بسیاری از نویسنده‌ها بنویسند و من گوینده نوشته ها را بخوانم چون، من بلدم چگونه مخاطب را جذب کنم و او پای گیرنده نگه دارم. شاید نویسنده ای بتواند برای ۵ دقیقه صحبت کردن، کتاب خواندن یا شیرین زبانی، مخاطب را جذب کند اما نمی تواند او را پای دستگاه گیرنده نگه دارد. شما به عنوان گوینده باید بتوانید قاپ کسی را که دارد می شنود، بدزدید. من چنین ضعفی را، یعنی ندزدیده شدن قاپ مخاطب را، در مورد کتاب های گویا دیده‌ام. از طرفی، مردم به طور عادی از یک توانمندی گویایی برخوردار هستند و می توانند بخوانند. اما قبول دارید که اگر آن ها، کتابخوانی را شیرین تر بشنوند، ماجرا شیرین تر خواهد بود؟
لزوما همه شاعرها و نویسندگان صدای خوبی ندارند
در ادامه بیابانکی گفت: با توجه به صحبت‌های خانم صادقیان، خداوند کسی است که ثروت ها را بین مردم تقسیم کرده است؛ صدا را به خانم صادقیان داده و شعر گفتن را به فردی دیگر. چندی پیش پیشنهادی به من شد تا یکی از مجموعه شعرهایم در قالب خط بریل، برای نابینایان منتشر شود. بعد از این بود که متوجه شدم می‌توانم جامعه مخاطبان جدیدی داشته باشم. داشتن مخاطب جدید امری مهم است و این که یک شاعر بتواند در حوزه شنیداری هم شعرهایش را به گوش مردم برساند اما لزوما همه شاعرها و نویسندگان صدای خوبی ندارند. از طرف دیگر، شعر هم گاهی حماسی است، گاهی عاشقانه و... بنابراین آن کسی که شعر را می خواند باید آن را بشناسد.
شاعر مجموعه «نامه های کوفی» ادامه داد: من در جوانی بسیاری از شعرهای شاملو را با صدای خودش شنیدم و حفظ کردم. در آن روزگار که ادوات و ابزار ضبط و پخش صدا بسیار کم و غیرقابل دسترسی بود، مساله دشوار بود اما امروز همه برای ضبط و هم پخش صدا امکانات و تسهیلات زیادی فراهم شده است. بنابراین پیشنهاد می کنم در زندگی شهری مان که زمان زیادی در آن اتلاف می شود، شعر گوش کنیم و حفظ کنیم. زمان هایی مانند حضورمان در مترو یا اتوبوس، فرصت بسیار مناسبی برای شنیدن کتاب صوتی یا گویا اعم از کتاب شعر یا داستان است.
آیا ملاک صدای خوب، رادیو و تلویزیون مملکت است؟
صادقیان در بخش دیگری از این برنامه گفت: آیا ملاک صدای خوب، رادیو و تلویزیون مملکت است؟ من می گویم خیر. چون خیلی ها در رادیو و تلویزیون رد شدند ولی کارشان عالی است. اما در حوزه رادیو و صدا، ایده آل این است که کسی که پشت میکروفن قرار می گیرد، باید از همه اطرافیانش و همه چند میلیونی که مخاطبش هستند، در گویندگی بهتر باشد. حالا پا را آن طرف تر بگذاریم، در جامعه هنری، کسانی در زمینه گویندگی موفق ترند که تئاتر کار کرده اند و حضورشان در عرضه هنر به خاطر زیبایی و چشم و ابرو نبوده است. چرا؟ چون آن ها فن بیان می دانند. اگر به انیمیشن های هالیوودی توجه کنید، می بینید که برای نقش گویی شخصیت های خر، موش و انواع حیوانات و دیگر شخصیت های کارتونی، از بهترین بازیگران استفاده می کنند. چون آن بازیگرها، به اصطلاح ما خاک صحنه شان را خورده اند و تجربه اندوخته اند.
این گوینده رادیو در ادامه گفت: بارها به من به عنوان یک گوینده، پیشنهاد کار بازیگری شده است اما نمی پذیرم و می گویم من یک کار بلدم و آن گویندگی است. اما نمی دانم چرا دیگران این حرف را نمی زنند و هر کاری که به آن ها پیشنهاد شود، انجام می دهند. البته در به وجود آمدن چنین شرایطی، مردم هم بی تاثیر نیستند. وقتی کسی با دیدن عکس یک بازیگر روی یک محصول، آن را می خرد، در حالی که نمی داند داخل بسته چیست و اثر خوب است یا بد، چنین وضعیتی به وجود می آید. به نظر من، هم تولیدکننده، هم مصرف کننده و هم کسی که باید مبسر این کلاس باشد، مقصر هستند.
بیابانکی نیز بعد از این سخنان صادقیان گفت: در شعرخوانی یک مساله مهم به نام رعایت عروض مهم است. البته این مساله درباره اشعار کلاسیک و دارای وزن صدق می کند. پیش تر به این مقوله، وزن شعر می گفتند و امروز آن را عروض می نماند. عروض یک علم پیچیده و سخت است که شاعران هنگام تولد، به طور خدادادی از آن بهره مند هستند. یکی از اساتید من در اصفهان به نام مرحوم خواسته، پیرمردی بی سواد بود ولی این علم را با خود داشت و اشعار زیبایی داشت. یک بار به آقای ضابطیان تهیه کننده برنامه تلویزیونی رادیو هفت گفتم، یکی از امتیازات این برنامه حضور چهره ها در آن است اما می توانم یادداشتی از ۱۰ نکته اشتباه که یکی از چهره ها در شعرخوانی اش داشت، به شما بدهم. به ایشان گفتم چرا به هر کسی اعتماد می کنید که شعر بخواند؟
هنوز صدای قصه خوانی سرشار در گوشم است
این شاعر گفت: بنابراین آموختن دانش عروض، لازمه شعرخوانی است. این که طرف بتواند شعر را زیبا بخواند، مساله دیگر است. خیلی از شاعرانی که شعر می گویند، می توانند شعر را درست بخوانند، اما آیا می توانند زیبا و دلنشین هم بخوانند؟ هنوز صدای آقای محمدرضا سرشار یا، رضا رهگذر در گوش من است که در سال های دور، برنامه قصه ظهر جمعه را اجرا می کرد. آقای سرشار هم نویسنده خوبی بود هم قصه گویی خوب. اما امروزه متاسفانه شعر و داستان، در تلویزیون تبدیل به برنامه های تفننی شده است؛ یعنی شده شعرسازی یا شعربازی و جای درست خواندن شعر و قصه در رسانه ملی خالی است.
صادقیان نیز در پایان این برنامه گفت: برای تولید کتاب گویا، به جای صدای معیار، به دنبال اجرای معیار باشیم. ما گوینده ها امانت دار مولف هستیم. یعنی راوی داستان یا شعری هستیم که تولید کرده است.
نظر شما