به گزارش خبرنگار مهر، به اعتقاد کارشناسان منابع طبیعی پروژه بین‌المللی ترسیب کربن یکی از موفق‌ترین طرح های بیابان زدایی کشور به شمار می رود، طرحی که از حدود یک دهه پیش با همكاری برنامه عمران سازمان ملل متحد(UNDP) با هدف احیای اراضی مرتعی تخریب یافته در مناطق خشك به صورت اقتصادی انجام می شود و در آن با ترسیب كربن یا ذخیره سازی كربن آلی در بافت گیاهان و خاك، مراتع تخریب یافته در راستای تأمین منافع مردم محلی و در مرتبه ای بالاتر منافع کلی زمین تقویت می شوند.
پروژه ترسیب کربن در مناطق بیابانی در صورت اجرای درست نتایجی از قبیل کند شدن روند بیابانزایی، کاهش اثرات مخرب زیست محیطی، کاهش گازهای گلخانه‌ای و افزایش میزان بهره برداری از زمین های مناطق خشک شده را در پی خواهد داشت.
همچنین این طرح به دلیل آن که بر پایه استفاده از توان جوامع محلی و توانمندسازی آنها صورت می گیرد، منجر به توسعه اقتصادی و اجتماعی اهالی منطقه نیز خواهد شد.
سال ۹۲ بود که اجرای طرح بین المللی ترسیب کربن در بیابان های خراسان شمالی مصوب شد و اجرای آن از سال ۹۳ با مشاركت برنامه توسعه سازمان ملل متحد و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری كشور در شهرستان اسفراین خراسان شمالی آغاز شد.
۱۸۳ هزار هکتار از خراسان شمالی بیابان است
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی در گفتگو با خبرنگار مهر، می گوید: گستره حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری استان دو میلیون و ۳۳ هزار و ۳۶ هکتار است که از این وسعت یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مرتع، بیش از ۱۸۳ هزار هکتار بیابان و ۴۳۴ هزار و ۵۵۰ هکتار جنگل است.
رضا باغبان می افزاید: به طور كلی ۹ درصد از سطح استان جزو اقلیم بیابانی تعریف می شود که از كل مساحت بیابان های استان، ۱۱۲ هزار هكتار در شهرستان جاجرم، ۳۹ هزار هكتار در اسفراین و ۳۱ هزار هكتار نیز در شهرستان گرمه قرار دارد.
پروژه ترسیب کربن در مناطق بیابانی در صورت اجرای درست نتایجی از قبیل کند شدن روند بیابانزایی، کاهش اثرات مخرب زیست محیطی، کاهش گازهای گلخانه‌ای و افزایش میزان بهره برداری از زمین های مناطق خشک شده را در پی خواهد داشت.به گفته وی طرح ترسیب کربن در بیابان های خراسان شمالی از سال ۹۳ در شهرستان اسفراین در ۲۸ روستا با جمعیت بیش از شش هزار نفر با محوریت توسعه روستایی در سطح ۱۲۶ هزار هکتار با مشارکت مردم محلی آغاز شده است.
اجرای پروژه بین المللی ترسیب کربن
احمد یزدانی، مدیر اجرایی پروژه بین المللی ترسیب کربن در خراسان شمالی در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به لزوم اجرای پروژه های بیابان زدایی در استان، می گوید: به طور کلی تخریب سرزمین و بیابانزایی به صورت فرسایش بادی و آبی، شور شدن خاک ها، تهی شدن آبخوان ها از آب، کاهش حاصلخیزی و آلودگی خاک ها و در نهایت زوال پوشش گیاهی بروز می کند.
وی با بیان این که پروژه بین المللی ترسیب کربن در راستای بیابان زدایی پایدار و توسعه اقتصادی و اجتماعی متوازن اهالی منطقه بیابانی گورپان اسفراین در حال انجام است، می افزاید: محدودهانتخاب شده پروژه بین المللی ترسيب كربن که با همکاری استانداری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری و برنامه عمران سازمان ملل (UNDP) در حال اجرا است در منطقه مياندشت اسفراين قرار گرفته و تمامی ویژگی های منطقه ای بیابانی با مشکلات اقتصادی و اجتماعی خاص خود را دارد.
یزدانی با اشاره به این که مساحت طرح مزبور ۱۲۶ هزار هكتار بوده که در این وسعت ۲۸ آبادی و منطقه سکونتگاهی وجود دارد، اظهار می کند: روستاهاي هدف در پروژه بین المللی ترسیب کربن در فاز اول شش روستای گورپان، چهل دختران، گراتي، كلاته سنجر، قاسم خان و ابري تپه هستند.
وی با بیان این که در فاز دوم این پروژه شش روستای هدف شامل روستاهای سنجبینی، کلاته ممیش، گمای اسحاق، گزرابی، قهرمان آباد و مهدی آباد می شوند ادامه داد: همچنین در فاز سوم آن نیز شش روستای دولت آباد، عباس آباد، ولی آباد، حسین آباد، قاسم آباد و خیرآباد به عنوان روستاهای هدف تعیین شده اند.
یزدانی با اشاره به وضعيت منابع آبي منطقه اظهار می کند: محدوده طرح در سه دشت اسفراين، صفي آباد و جوين واقع شده كه همگي دشت ممنوعه بحراني بوده و تعداد سامان هاي مرتعي محدوده طرح نیز ۳۳ سامان است.
از رؤیای بیابان زدایی تا واقعیت
وی با اشاره به اقدامات انجام شده در این پروژه تاکنون، با بیان این که بخشی از این اقدامات شامل فعالیت های احیایی پروژه هستند، می افزاید: در این بخش اقداماتی نظیر اجرای پروژه حفر تشتک و چاله(مدیریت هرزآب) در مراتع بیابانی منطقه به مساحت ۱۵۰ هکتار جهت کشت گیاهان مرتعی در پاییز سال ۹۳ توسط گروه های توسعه روستایی و نیز تولید نهال گلدانی به میزان ۳۰ هزار اصله و انعقاد قرارداد تهیه طرح مطالعاتی پروژه به مساحت ۱۲۶ هزار هکتار با شرکت مشاور طراحان البرز سبز صورت گرفته که اکنون پیشرفت فیزیکی بیش از ۷۰ درصد دارد.
گستره حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری استان دو میلیون و ۳۳ هزار و ۳۶ هکتار است که از این وسعت یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مرتع، بیش از ۱۸۳ هزار هکتار بیابان و ۴۳۴ هزار و ۵۵۰ هکتار جنگل است.یزدانی اضافه می کند: همچنین اجرای پروژه نهالکاری منطقه میاندشت دو به وسعت ۱۲۰ هکتار توسط گروه های توسعه روستایی و پروژه مراقبت و آبیاری توسط این گروه ها به وسعت ۹۰ هکتار از دیگر اقدامات احیایی در منطقه محسوب می شوند که اکنون در حال اجرا هستند.
وی در ادامه با اشاره به این که بخش دیگری از اقدامات انجام شده در قالب پروژه بین المللی ترسیب کربن، برگزاری کارگاه های آموزشی و ترویجی است، اظهار می کند: در این زمینه نیز فعالیت هایی از قبیل برگزاری پنج هزار و ۵۰۰ نفر- ساعت کارگاه آموزشی و ترویجی در خصوص پروژه در منطقه و تشکیل ۳۲ گروه توسعه روستایی در روستاهای هدف و تشکیل شش صندوق خرد اعتباری در منطقه صورت گرفته که این صندوق ها با ۵۲۶ نفر عضو و پس انداز ۶۰۰ میلیون ریالی و پرداخت ۲۶ فقره وام اشتغالزایی هر یک به مبلغ یک میلیون تومان در روستاهای هدف در حال فعالیت هستند.
یزدانی می گوید: همچنین برگزاری کلاس های آموزشی مشاغل فنی و حرفه ای شامل پرورش قارچ، کاشت پسته، تابلوفرش، خیاطی در روستاهای هدف که در مجموع هزار و ۵۶۸ نفر- ساعت کلاس آموزشی در این زمینه برگزار شده از دیگر فعالیت های صورت گرفته در قالب اجرای پروژه ترسیب کربن محسوب می شود.
به گفته وی تعامل با نهادها و ارگان هاي دولتي متعدد در خصوص همکاری در پروژه و مستندسازی پروژه از جمله تهیه بروشورهای ترویجی، دیوارنویسی در منطقه، تهیه تابلو، برپایی نمایشگاه توانمندی های اهالی روستاهای هدف و درج اخبار در وب سایت دفتر پروژه و... و. از دیگر اقدامات انجام شده در راستای اجرای این پروژه بین المللی در استان محسوب می شوند.
مدیر امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی در مورداعتبارات کل هزینه شده در پروژه مزبور، با بیان این که بخشی از این اعتبارات ملی و بخشی نیز استانی بوده است، اظهار می کند: در سال ۹۳ و دو ماهه پایانی سال ۹۲ در مجموع از هزار و ۹۰۰ میلیون ریال اعتبار ملی مصوب، هزار و ۷۵۰ میلیون ریال اعتبار تخصیص یافت.
وی ادامه می دهد: همچنین در این مدت از چهار هزار میلیون ریال اعتبار استانی مصوب نیز دو هزار و ۹۱۸ میلیون ریال جذب و هزینه شد.
نظر شما