ترجمه دانشنامه استنفورد ۲۴تایی شد/ «پرسش‌های اساسی فلسفه» آمد

به گزارش خبرنگار مهر، دانشنامه استنفورد برای علاقه‌مندانی که می‌خواهند برای اولین بار با فلسفه روبرو شوند، گزینه مناسبی است. این نکته نیز قابل توجه است که مجموعه مذکور، با اجازه گردانندگان دانشنامه فلسفه استنفورد (SEP) در ایران چاپ می‌شود.

بسیاری از افرادی که در کشورمان با فلسفه سر و کار دارند و همچنین در فضای مجازی رفت و آمد دارند، نام دانشنامه فلسفه استنفورد را شنیده‌اند. کتاب‌های این مجموعه که توسط نشر ققنوس منتشر شده‌اند، حاصل طرحی برای ترجمه و چاپ گزیده‌ای از مداخل این دانشنامه، با هدف گستردن دامنه تاثیر آن و آشنا کردن مخاطبان ایرانی با مقالات این دانشنامه هستند.

دانشنامه استنفورد با سرپرستی دکتر ادوارد ن. زالتا منتشر می‌شود و دبیر ترجمه مجموعه گزیده آن در نشر ققنوس نیز مسعود علیا است. اردیبهشت امسال مجلدات ۱۷ تا ۲۰ این دانشنامه توسط ققنوس به چاپ رسید و اینک جلدهای ۲۱ تا ۲۴ آن منتشر شده است.

«درآمد»، «پدیدارشناسی چیست؟»، «رشته پدیدارشناسی»، «از پدیدارها تا پدیدارشناسی»، «تاریخ و انواع پدیدارشناسی»، «پدیدارشناسی و هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، منطق و اخلاق»، «پدیدارشناسی و فلسفه ذهن»، «پدیدار شناسی در نظریه آگاهی معاصر»، «دوستی»، «زیبایی‌شناسی اگزیستانسیالیستی»، «آگاهی»، «هانا آرنت»، «هرمنوتیک»، «روشنگری»، «سعادت»، «بخت اخلاقی»، «بدن آگاهی»، «تاریخ هستی شناسی هنر»، «باروخ اسپینوزا»، «درون نگری»، «هگل»، «هنر مفهومی و دست ساخته»، «حکومت جهانی» و  «امانوئل لویناس» کتاب های اول تا ۲۰ این مجموعه هستند که پیش از این چاپ شده اند.

بیستمین عنوان دانشنامه استنفورد، «فلسفه علم آینشتاین» نوشته دان آ. هاوئرد است که سعید جعفری آن را ترجمه کرده است. آلبرت آینشتاین پرآوازه ترین فیزیکدان قرن بیستم است اما سهم او در فلسفه علم قرن بیستم، کمتر شناخته شده است، هرچند اهمیت آن کم از دستاوردهایش در فیزیک نبوده است. این کتاب در پی معرفی این دانشمند و نظریاتش است.

نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۰۴ به چاپ رسیده است. «فلسفه علم آینشتاین» به غیر از بخش یادداشت ها، کتابنامه و واژه نامه انگلیسی به فارسی، ۷ بخش دارد که به ترتیب عبارت اند از: مقدمه: آیا آینشتاین در معرفت شناسی «فرصت طلب» بود؟، تعیین ناقص گزینش نظریه بر اساس شواهد: طبیعت و نقش قراردادها در علم، سادگی و گزینش نظریه، تک معنایی در بازنمایی نظری طبیعت، واقع گرایی و تفکیک پذیری، تمایز میان نظریه های سازنده و نظریه های اصولی، نتیجه گیری: آلبرت آینشتاین: فیلسوف و فیزیکدان.

این کتاب با ۸۴ صفحه، شمارگان هزار و ۶۵۰ نسخه و قیمت ۵۰ هزار ریال منتشر شده است.

«پیشرفت» عنوان کتاب بیست و دوم این مجموعه است که به قلم مارگارت میک لَنگی نوشته شده و مژده ثامتی آن را ترجمه کرده است. حامیان فلسفی پیشرفت مدعی هستند که وضعیت بشر در طول تاریخ بهبود پیدا کرده است و در آینده نیز این روند ادامه خواهد داشت. آموزه های پیشرفت اولین بار در قرن هجدهم در اروپا ظهور کرد و مظهر خوش بینی اروپا در آن دوره است.

نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۱ به چاپ رسیده است. عناوین این کتاب به ترتیب عبارت اند از: مروری بر مسائل مفهومی، تفکر پیشاروشنگری، دیدگاه های روشنگری درباره پیشرفت، دیدگاه های راجع به پیشرفت در قرن نوزدهم، نقد آموزه پیشرفت، قرن بیستم و بعد از آن.

این کتاب با ۸۲ صفحه، شمارگان هزار و ۶۵۰ نسخه و قیمت ۵۰ هزار ریال به چاپ رسیده است.

عنوان بیست و سوم، «نیکولاس کوزایی» است. این کتاب اثر کلاید لی میلر است و به قلم سید محمدعلی شامخی ترجمه شده است. مهم ترین متفکر آلمانی قرن پانزدهم، نیکولاس کوزایی (نیکولاوس کوسانوس) است که در عین حال از متولیان و اصلاحگران کلیسا و یکی از کاردینال ها بوده است. تلاش مادام العمر او، در جهت اصلاح کلیسای جهانی و کلیسای رم و وحدت بخشیدن به آن ها بود؛ چه آن هنگام که در مقام متخصص شریعت مسیحی در شورای بازل خدمت می کرد و چه بعدها که از طرف پاپ به قسطنطنیه و سپس به اسقف نشین ها و کلیساهای آلمان فرستاده شد، چه آن هنگام که خود اسقف بریکسن شد و چه آن هنگام که مشاور شورای پاپی بود.

نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۳ چاپ شده است. سرگذشت، اندیشه نیکولاس، نوافلاطون گرایی خاص نیکولاس و سهم نیکولاس در اندیشه های سیاسی، عناوین ۴ فصل این کتاب هستند.

این کتاب با ۹۶ صفحه، شمارگان هزار و ۶۵۰ نسخه و قیمت ۶۰ هزار ریال منتشر شده است.

بیست و چهارمین و آخرین عنوانی که ققنوس از ترجمه دانشنامه استفورد چاپ کرده، «فلسفه شوخی» نوشته جان ماریال با ترجمه غلام رضا اصفهانی است. اگرچه نزد بیشتر مردم، شوخی ارزشمند است، فیلسوفان کمتر درباره این موضوع صحبت کرده‌اند و آن چه گفته‌اند، عمدتا انتقادی است.

سه نظریه سنتی خنده و شوخی در این کتاب مورد بررسی قرار می گیرد. این کار در کنار این نظریه که شوخی از بازی پرخاشگری ساختگی در میمون ها سر برآورده است، انجام می شود. فهم شوخی به منزله بازی به مخالفت با اعتراضات سنتی به آن کمک می کند و برخی فواید آن را آشکار می کند، از جمله فوایدی که میان شوخی و خود فلسفه مشترک است.

نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۲ به چاپ رسیده است و عناوین فصول ۶ گانه آن عبارت است از: ناخوشنامی شوخی، نظریه خودبرتر بینی، نظریه رهاسازی، نظریه ناسازگاری، شوخی به مثابه بازی خنده در حکم پیغام بازی، کمدی.

این کتاب با ۸۴ صفحه، شمارگان هزار و ۶۵۰ نسخه و ۵۰ هزار ریال به چاپ رسیده است.

اما در کنار این ۴ عنوان، ناشر مذکور، یک کتاب فلسفی دیگر را به تازگی منتشر کرده است. این کتاب «پرسش های اساسی فلسفه» نام دارد که عنوان فرعی آن، «واقعا چه می دانیم؟» است. این کتاب در سال ۲۰۱۲ به چاپ رسید و چکیده قلم نویسنده ای از بستر و موقعیتی متفاوت است. مباحث و پرسش های فلسفی که به اعتباری، انگیزه عطف نظر به آن ها در نهاد انسان ها نهفته است، با توجه به اعصار تاریخی و سنت های دینی و اجتماعی و سیاسی گوناگون، اشکال و صورت های متغییری به خود می گیرند، و به تبع آن، پاسخ های متفاوتی نیز به آن ها داده می شود.

به این ترتیب، مباحث مطرح شده در این کتاب، با نیازها و معضلاتی گره خورده که ممکن است پاسخ هایی غیر از پاسخ های سایر اندیشمندان را اقتضا کنند. بنابراین صرف بیان این دیدگاه ها، به قول نویسنده کتاب، به معنای صحه گذاشتن بر آن نظریات نیست. بلکه وسیله ای برای آگاه شدن از آن ها و شاید موضع گرفتن و تامل در آن هاست.

این کتاب ۲۰ پرسش اساسی را مطرح  می کند که ۲۰ فصل آن را تشکیل می دهند. نویسنده می گوید ۲۰ پرسشی که در این جا انتخاب کرده ام، از جمله پرسش هایی هستند که اغلب به ذهن مردان، زنان و کودکان متفکر خطور می کنند. این پرسش ها به نظر می رسد به طور طبیعی و از طریق تفکر ایجاد می شوند. ما پاسخ ها را جستجو می کنیم. ولی فلسفه خلاف دیگر رشته های تحصیلی به جای پاسخ دادن، پرسش برمی انگیزد.

عناوین ۲۰ فصل این کتاب به این ترتیب است: آیا انسان روحی در دستگاه است؟، ماهیت انسان چیست؟، آیا انسان آزاد است؟، چه می دانیم؟، آیا انسان حیوانی عاقل است؟، چطور می توانیم به خودمان دروغ بگوییم؟، آیا چیزی به نام جامعه وجود دارد؟، آیا انسان ها قادر به درک یکدیگر هستند؟، آیا دستگاه ها می توانند فکر کنند؟، چرا خوب باشیم؟، آیا همه چیز نسبی است؟، آیا زمان در حرکت است؟، چرا همه چیز جاری است؟، چرا به جای این که هیچ چیز نباشد چیزی هست؟، فضا از چه پر شده است؟، زیبایی چیست؟، آیا به خدا نیاز داریم؟، غایت زندگی چیست؟، حقوق من کدام اند؟، آیا باید از مرگ ترسید؟

این کتاب با ۲۷۱ صفحه، شمارگان هزار و ۶۵۰ نسخه و قیمت ۱۴۰ هزار ریال منتشر شده است.