به گزارش خبرگزاری مهر مطلبی از کتاب حکمت نظری و عملی در نهج البلاغه اثر آیت الله جوادی آملی در پی می آید.
در ادعیه روزانه، انسانی از علمی كه نفع و سودی برای او ندارد به خداوند متعال پناه می برد(اللّهم انّی أعوذ بك مِن عِلم لا ینفع).امروزه نیز فراگیری علم نافع در اولویت انسان های بصیر و آگاه است تا بدین سبب بتوانند قله های ترقی و پیشرفت را پشت سر نهاده و به کمال برسند.
در بنان حکیم متأله آیت الله جوادی آملی، اهمیت جوشش درونی داشتن جهت نافع بودن دانش مورد تأکید قرار گرفته که در قالبی خاص و مرتبط از نظر می گذرانیم:
از بیانانت بلند امیرمؤمنان، كه به رسول اكرم (ص) نیز نسبت داده شد آن است كه می فرماید: «العلُم ینادی بالعمل» :آهنگ، ندا و دعوت علم این است كه طبق آن عمل بشود. گاهی می فرماید: عالمی كه از علمش بهره نمی برد شبیه جاهل، و جاهلی كه در راه فراگیری و عمل كردن است شبیه عالم است.
انسان در اثر نداشتن چراغ علم، به مقصد نمی رسد، انحراف و بیراهه رفتن كه كار وجودی نیست، همان نابودی علم می شود جهل؛ علم بدون عمل جهل است گرچه انسان بتواند كتاب بنویسد، تدریس كند یا مبتكر باشد اگر چنین وصفی به انسان نور ندهد علم نیست: «جهل از آن علم به بود صد بار».
علی (ع) بیانی در علم مطبوع و علم مسموع دارد كه در این قسمت مؤثر است می فرماید: «العلم علمانِ: مطبوعٌ ومَسموعٌ، ولا ینفع المسموع إذا لم یكنِ المطبوع» : دانش دو قسمت است بخشی از بیرون می آید و بخشی از درون می جوشد تا انسان از درون، عالم نباشد علم بیرونی نافع نیست، مكتب رفتن و در محضر استاد نشستن، كتاب خواندن وسخن آموختن تا زمانی كه علم در جان انسان شكوفا نباشد و نور نتابد، سودی ندارد بلكه حجابی است بر حجاب.
تا هنگامی كه از فطرت و درون، دانشی نجوشد و پرتو هوشیاری نتابد علم بیرونی در سیر انسان به جهان سرمد سودی ندارد. او باید بداند كه موجود سرمدی است و این حجاب، مانع از دید جهان سرمد و فراهم كردن توشه آن است، او «مستأكل بالعلم» است و با یادگرفتن افتخار می كند اگر یاد گرفتن فخر آور شد حجاب است وجهل نه علم. تا جوشش از درون نباشد كوشش بیرونی سودی ندارد.
اگر انسان فهمید كه سرمدی است و عالم شد و علمش را پیاده كرد از كرامت نفس بر خوردار خواهد شد وجانش كریم می شود، این كرامت در سایه آگاهی و عمل به آن علم است.
نظر شما