گروه بین الملل- عبدالحمید بیاتی: از ظهر روز گذشته و بعد از سرنگون شدن جنگنده سوخو ۲۴ روسیه توسط ترکیه، مسکو و آنکارا وارد یک جنگ لفظی بی سابقه شده اند، ترکیه نمانیده روسیه در آنکارا را احضار کرده و از آن سو مسکو نیز وابسته نظامی ترکیه در مسکو را فراخوانده و در این میان ترکها علاوه بر برگزاری نشست با کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با اعضای شورای امنیت نیز دیدار و آنها را در جریان واقعه گذاشته اند. لاوروف سفر خود به ترکیه را لغو و روس ها یک سیستم موشکی جدید در لاذقیه مستقر کرده اند.
اما این اتفاق درست زمانی افتاد که بواسطه سقوط هواپیمای مسافری روسیه در صحرای سینا و متعاقب آن حملات پاریس که هر دوی این موارد را داعش بر عهده گرفت روسیه و غرب زمینه ای مشترک به نام «مبارزه جدی تر با داعش» برای همکاری یافته بودند. روسیه و غزب که در دو سال گذشته بواسطه اوکراین رو در روی یکدیگر ایستاده و بطور مرتب همدیگر را تحریم کرده و برای هم خط و نشان می کشیدند از ماه گذشته بواسطه اقدامات داعش در حال نزدیک شدن به یکدیگر بودند و حتی «فرانسوا اولاند» رئیس جمهور فرانسه، برای ترغیب بیشتر روسیه جهت همکاری در مبارزه علیه داعش قصد دیدار با مقامات روس را داشت.
در این میان حتی رسانه ها با پرداختن به دیدار شب گذشته اولاند با «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا، عنوان داشتند که اولاند در این دیدار به اوباما فشار آورده تا زمینه های همکاری روسیه و غرب علیه داعش را فراهم کند.
نکته ای که حائز اهمیت است این نکته است که چرا ترکیه در چنین زمانی اقدام به هدف قرار دادن جنگنده روسیه کرده است؟ ترکیه مدعی است که این جنگنده وارد حریم هوایی آنها شده و بعد از آنکه ۱۰ بار به آن هشدار داده شده و این جنگنده اهمیتی به هشدارها نداده از سوی ترک ها هدف قرار گرفته است.
این وضعیت در حالی است که ترکیه پیش از این و بعد از آغاز حملات جنگنده های روسیه به گروه های تروریستی در سوریه، جنگنده های روسی را متهم به نقض حریم هوایی خود کرده بود.
ترکیه، یک تیر دو نشان
شکی در این نکته نیست که بعد از توافق ایران، روسیه، عراق و سوریه برای مبارزه مشترک علیه داعش، موقعیت گروه های تروریستی حاضر در سوریه که کشورهای منطقه به همراه کشورهای غربی هزینه های مالی و تسلیحاتی زیادی را برای آنها انجام داده بودند در موضع ضعف قرار گرفته اند و برگزاری دو دور نشست در وین درباره سوریه و مشخص شدن این نکته که «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه، حداقل برای چند سال در قدرت ماندگار است موجب شد تا ابتکار عمل در سوریه نه تنها از دست غرب بلکه از دستان ترکیه، عربستان و قطر که نقش زیادی در بحران سوریه دارند خارج شود.
روند مثبتی که در نتیجه نشست های وین ۱ و ۲ حاصل شده بود این امید را زنده کرده بود که بعد از گذشت چهارسال و نیم از بحران سوریه، این مشکل با حضور ایران و روسیه و کوتاه آمدن دشمنان سوریه حل و فصل شود اما این حل و فصل شدن موجب می شد تا اعراب و دیگر کشورهای منطقه که خواب های زیادی را برای سوریه بعد از اسد دیده بودند بکلی متضرر شوند از همین رو باید چاره ای اندیشیده می شد تا ضمن دور کردن روسیه از غرب، حل بحران سوریه را نیز به تعویق بیافتد تا شاید فرصت مناسب برای این کشورها جهت یافتن راهی جدید برای رسیدن به منافع شوم فراهم شود.
نباید در این نکته تردید کرد که واکنش احتمالی روس ها به اقدام روز گذشته ترکیه دست کم با واکنش اعضای ناتو که ترکیه نیز عضوی از آن است مواجه می شود و همین امر یعنی ایجاد شکاف دوباره در رابطه ترک خورده روسیه و غرب.
علاوه بر آن با سقوط این جنگنده، ترکیه هم اکنون مرکز رایزنی های بین المللی شده و بعید نیست که آنکارا در این رایزنی ها با یادآور شدن این نکته که اتحاد آنها در حال از دست دادن سوریه است موجب شود تا اتحاد ضد سوری غربی-عربی قید همکاری با ایران و روسیه را زده و اهداف گذشته خود در سوریه را اینبار از راهی جدید پیگیری کند.
نظر شما