مداحی و طلبگی شغل نیست/ بدعت‌گذاری گناه نابخشودنی است

به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله سیدهاشم حسینی بوشهری در همایش «طلایه داران نور و رحمت» که شامگاه شنبه در دفتر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برگزار شد، با بیان روایتی از امام صادق(ع) در مقام مرثیه سرایان و مداحان اهل بیت(ع) اظهار داشت: برگزاری چنین همایش‌هایی بسیار ارزشمند و در خور تأثیر است چون کار شاعران و مداحان ما بر چند نکته کلیدی استوار است که اگر این گونه عمل کنند، هم پایه‌های دینی مردم تقویت می‌شود، هم پیوند مردم با آل الله بیشتر می‌شود و هم آگاهی مردم را افزایش می‌دهد.

وی در مورد سخنان استاد مجاهدی که از خطر شعرهای بی محتوا ابراز نگرانی کرده بود، گفت: هر کدام از ما اگر نقد و ارزیابی نشویم دچار این مشکل می‌شویم که فکر می‌کنیم هر چه می‌گوییم درست است. ائمه اطهار(ع) به ما فرمودند خودمان را قبل از اینکه دیگران تذکر دهند ارزیابی کنیم، پس هر مرثیه خوان و مداح اهل بیت قبل از اینکه دیگران چیزی بگویند، باید خودشان را مورد ارزیابی قرار دهند.

نقدها منصفانه باشد

این عضو خبرگان رهبری بر لزوم نقد منصفانه در عرصه شعر تأکید کرد و افزود: شعر در لغت به معنای  دانستن دقیق است و در اصطلاح به سخنی می‌گویند که به صورت موزون بیان شود، پس شاعر کسی است که خوب می‌داند و با ذوق سلیم و باورهای اعتقادی که دارد می‌تواند حماسه سازی کند.

آیت‌الله حسینی بوشهری تصریح کرد: ذوق شعر سرودن یک استعداد خدادادی است که شاعران باید قدر این نعمت بزرگ را بدانند. گاهی تأثیرگذاری یک بیت شعر به اندازه کتاب قطور و چند سخنرانی طولانی است.

وی با بیان اینکه گاهی یک بیت شعر، انسان را میخکوب می‌کند، خطاب به شاعران آئینی افزود: شما با خواندن یک مصرع شعر اخلاقی، جمعیت را به حرکت در می‌آورید، در حالی که ممکن است با هزار صفحه کتاب، این حرکت به وجود نیاید.

امام جمعه قم با تفسر آیات آخر سوره شعرا، اظهار داشت: کار شما عبادی است، بنابراین دارای ارزش و اعتبار است.

وی گفت: در منابع تاریخی غدیر دچار تحریف و سانسور شدید شده است ولی آنچه که قامت غدیر را برافراشته نگه داشته، شعر شاعران است. در مورد عاشورا هم شعرهای خوبی سروده شده و شما اگر ذوق و قریحه شعر دارید در صراط مستقیم حرکت کنید.

لزوم آموزش مداحی

آیت‌الله حسینی بوشهری در بخش دوم سخنان خود به اهمیت مداحی و مداحان اهل بیت پرداخت و گفت: مداحی یک هنر مذهبی کم نظیر است و شما با دل‌ها و احساسات مردم ارتباط دارید.

وی ادامه داد: خوشبختانه از برکات تشیع این است که مناسبت‌های مختلفی در اختیار ماست، گویا عنایت بوده که به برکت سخنواران، گویندگان، مداحان و شاعران آئینی، این پرچم برافراشته نگه داشته شود.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور در بیان ویژگی‌های هنر مداحی گفت: مداحان از عنصر صدا و شعر استفاده می‌کند، کار اجرا را دارند و با مخاطب هم سروکار دارند.

آیت‌الله حسینی بوشهری بر لزوم آموزش مداحان تأکید کرد و افزود: احساس می‌کنم هم ما طلبه‌ها و نسل جدید کمتر تمرین منبر می‌کنند و هم شما مداحان کمتر آموزش مداحی می‌بینید. بنابراین گاهی با حفظ چند قطعه شعر پشت منبر قرار می‌گیریم که این جفا به مداحی و مخاطبان است.

وی در توصیه ای به مداحان اهل بیت(ع) تأکید کرد که در اجرا، باید شعرهای خوب و مقتل‌های مستند را انتخاب کنند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تصریح کرد: همان طور که کار روحانیت شغل نیست و مسئولیت است، کار مداحان و شاعران هم همین‌گونه است.

توجه به خواندن اشعار اخلاقی، پرهیز از غلو، رعایت کردن شرایط زمان و مکان و شناخت توطئه‌های دشمنان، داشتن خلوص، صداقت و مناعت طبع از دیگر توصیه‌های آیت‌الله حسینی بوشهری به مداحان بود.

وی در مورد قراردادهایی که مداحان، سخنوران و هیئات مذهبی مطرح می‌کنند، افزود: اگر قراردادهای ما بازاری شد به همان اندازه تنزل می‌کنیم ولی اگر با حسین ابن علی(ع) قرارداد بستیم همیشه در اوج هستیم.

آیت الله حسینی بوشهری ادامه داد: مداح یک الگو برای جامعه و مخاطب است بنابراین ظاهر، سبک زندگی و رفت و آمد یک مداح باید متفاوت از دیگران باشد.

امام جمعه قم توجه به جایگاه والای مداحی را مهم دانست و خطاب به مداحان گفت: وقت شناس باشید، نسبت به پیشکسوتان رعایت ادب را داشته باشید، بر اساس تعهد دینی مداحی کنید و نسبت به نماز حساس باشید.

بدعت گذاری گناه نابخشودنی است

آیت‌الله حسینی بوشهری تأکید کرد: به اسم نوآوری و جذب مخاطب، بدعت گذاری نکنید که این گناه نابخشودنی است. چیزی که در دین نیست را وارد دین نکنید.

وی با بیان اینکه مداحان نباید از مسئله شفاعت استفاده کنند، افزود: برخی از منبری‌ها طوری صحبت می‌کنند که گویا خدای متعال فقط یک بهشت دارد و برای اعمال بد، جزایی در کار نیست. نه آن گونه مردم را بترسانید که ناامید شوند و نه زیاد امیدوار کنید که دچار غفلت شوند.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور در توصیه دیگری به مداحان تأکید کردکه سیمای معصومان را آن‌گونه که هست بپردازند.

وی ادامه داد: ائمه ما کار مردم را گره‌گشای می‌کردند و شجاعت و زهد و ویژگی‌های بشری داشتند ولی امروز گاهی می‌بینیم که برخی‌ها نه به بعد ملکی ائمه اشاره می‌کنند و نه به بعد ملکوتی. به قمر بنی هاشم که می‌رسند از چشم و ابرو سخن می‌گویند، قشنگی چشم و ابرو چه تأثیری بر مردم دارد. بنابراین از مداحان انتظار می‌رود در کنار شور دینی، شعور مردم را بالا ببرند.