جنبه‌های فرهنگی سفر اروپایی دولت/ فرانسه پا پیش نگذاشت

به گزارش خبرنگار مهر، مهدی فیروزان مدیرعامل موسسه فرهنگی «شهر کتاب» از نمایندگان حوزه نشر در تیم همراه رئیس جمهور در سفر اخیر به ایتالیا بود.

فیروزان درباره چگونگی حضور در این سفر به خبرنگار مهر، می‌گوید: من به دعوت اتاق بازرگانی به این سفر رفتم. شهر کتاب در دوران تحریم، فعالیت و تبادلات های مختلفی را در عرصه فرهنگ با ایتالیا داشت و این رابطه مثبت، این روزها هم ادامه پیدا کرده است.

وی افزود: اوایل دوران تحریم بود که بسیاری از سفرای کشورهای اروپایی را به یکی از جلسات فرهنگی‌مان در شهر کتاب دعوت کردم و به آن‌ها گفتم که همه درها را می‌توان بست اما در فرهنگ را نمی‌توان بست. در آن نشست به این نکته هم اشاره کردم که همه دشمنی‌ها از جهل نسبت به طرف مقابل شکل می‌گیرد و ضعف غرب این بوده که سعی نکرده جامعه ایرانی را بشناسد.

فیروزان ادامه داد: پیشنهاد ما هم این است که به شناختن یکدیگر بپردازیم. بخشی از این بحث‌ها، مربوط به حوزه دیپلماسی فرهنگی است. حوزه‌های دیگر نه، ولی در حوزه فرهنگ که به شهر کتاب مربوط می‌شد، شروع به کار کردیم و در این زمینه، ایتالیا پا پیش گذاشت و تعامل بسیار خوبی را شکل داد.

بعد از کشورهای اسلامی، بیشترین رابطه را با ایتالیا داریم

مدیرعامل شهر کتاب ادامه داد: در این مدت، بیشترین رابطه فرهنگی را بین کشورهای اروپایی، ایتالیا با ما داشت. یعنی بعد از کشورهای اسلامی، بیشترین رابطه را با ایتالیا داشته و داریم. برگزاری ۲۴ سخنرانی در شهرهای رم، بولونیا، ناپل و...، سفرهای فرهنگی بین دو کشور و جلسات نقد کتاب‌های ادبیات معاصر ایتالیا در ایران از جمله برنامه‌هایی بود که متصدی برگزاری‌شان شدیم. این مطالب، مربوط به بازه زمانی پیش از سفر اخیرم به ایتالیا بود. این سفر هم به این علت انجام شد که وقتی در اتاق بازرگانی می‌خواستند تیم فعالان اقتصادی را برای سفر طراحی کنند، به مقوله فرهنگ هم توجه نشان دادند و قرار شد من هم در این برنامه حضور داشته باشم.

فیروزان درباره فعالیت‌های خود در این سفر گفت: در حاشیه همایش‌هایی که در این سفر برگزار شدند، به دیدار نویسنده ها و یا بازدید از دانشگاه ها و موسساتی که پیش از این با ما همکاری داشتند رفتم. به عنوان مثال یکی از مراکزی که به دیدنش رفتم، یک فروشگاه در شهر رم است که ۴۰ سال است کتاب های ایرانی را عرضه می کند. صاحب این فروشگاه یک ایرانی است و طی این سال‌ها واقعا فروشگاهش را با چنگ و دندان حفظ کرده است. این فروشگاه که کنار دانشگاه رم است، نشست‌های نقد کتاب و شعرخوانی برگزار می کند و بعضا کتاب های به روز چاپ شده در ایران را عرضه می کند. در گفتگویی که با صاحب این فروشگاه داشتم، درباره تاسیس شعبه شهر کتاب هم صحبت شد.

این مدیر فرهنگی ادامه داد: در این سفر، بیشتر با ایرانی ها طرف بودم و درباره همایش های بین المللی که قصد برگزاری شان را داریم، مذاکره کردیم. علاوه بر این کارها، می توانم به خرید رایت چندین قصه ایتالیایی برای ترجمه و چاپ در ایران اشاره کنم. این کار هم توسط مرکز تبادل رایت شهر کتاب انجام شد. این تعامل با ایتالیایی ها، یک سال و نیم پیش شروع شد. البته به این مساله اشاره کنم که ۱۵ رایت هم به ناشران ایتالیایی فروختیم. در ایتالیا ناشر فعالی حضور دارند که به انتشار آثار ایرانی علاقه دارند؛ مانند انتشارات «سی و سه پل» که مدیر آن هم در یکی از برنامه شهرکتاب مرکزی شرکت کرد. به این مساله اشاره کنم که بیشترین سهم فعالیت و مشارکت ما در این سفر، یا با بخش های خصوصی ایتالیا بود یا با بخش های عمومی. ذکر این نکته هم مهم است که بخش های عمومی، به معنی بخش های دولتی نیستند. بلکه منظورم مراکزی مانند دانشگاه ها و موسسات آموزشی و فرهنگی است.

فرانسوی‌ها برای رابطه فرهنگی پا پیش نگذاشتند

مدیرعامل شهر کتاب درباره رابطه فرهنگی شهر کتاب با بازار نشر فرانسه هم گفت: من در سفر اخیر به فرانسه نرفتم و عمده کار روی ایتالیا متمرکز بود. گفتگو و دعوت از نویسنده ایتالیایی کتاب «زنان بزرگ خاندان شیعه» که پیشتر با دعوت شهر کتاب به ایران آمد و در جایزه کتاب سال پارسال هم برنده شد، یکی از این کارها بود.

وی ادامه داد: نمونه های زیادی از این دست وجود دارد اما به طور خلاصه اشاره کنم که از این دست مناسبات، بین ما و ایتالیایی ها، زیاد وجود دارد. اما در مورد فرانسه باید بگویم که پیش از این، یک مورد همکاری وجود داشته است. فرانسوی ها مانند باقی کشورهای اروپایی، با ما همکاری نکردند و خودشان در این زمینه پا پیش نگذاشتند.

فیروزان تأکید کرد: وقتی ایتالیا، به مدد سفارت و رایزن فرهنگی‌اش در ایران، فعالیت‌های زیادی می‌کند، این نتیجه حاصل می‌شود که ایتالیا مهمان ویژه سال آینده نمایشگاه کتاب تهران شود. در این زمینه می توانم به همکاری های خوب و سازنده مان با مراکز فرهنگی اسپانیا و پرتغال اشاره کنم. همان طور که پیش تر گفته ام، این کار، یک جاده دوطرفه است. یعنی اگر از ادبیات معاصر ایتالیا، در ایران ترجمه و چاپ می شود، متقابلا از ادبیات معاصر ایران نیز در ایتالیا، کتاب ترجمه و چاپ می شود.

وی در پایان گفت: اتریش و لهستان از جمله کشورهایی هستند که روابط فرهنگی خوبی را با ما شروع کردند. یکی از اساتید فلوت اتریش که مهمان سفارت اتریش در ایران بود، به دعوت شهر کتاب به برنامه های فرهنگی آمد و بعد از دو بار دعوت برای حضور در ایران، حالا خودش درخواست حضور در برنامه های فرهنگی را دارد. به نظرم حوزه فرهنگ، کمک زیادی به دیپلماسی عمومی می‌کند و اگر به آن توجه کنیم، کشورمان حرف های زیادی در این حوزه، برای طرح در سطح بین الملل دارد.