خبرگزاری مهر- گروه استانها: محدوده شهر تاریخی بلقیس که در واقع اسفراین کهن محسوب می‌شود قدمتی حدود چهار هزار سال دارد، در این منطقه در طول قرن‌ها همواره مردمی زیسته و تمدن آفریده‌اند و سپس با هجوم و تجاوز اقوام مختلف تخریب شده و بار دیگر از درون خاکسترهای جنگ و نفرت جوانه شهری جدید سربرآورده است.
بیشتر آنچه که اکنون در این شهر تاریخی باقی مانده، آثار و بقایایی است که به دوره صفوی نسبت می‌دهند، اما شواهد و یافته‌های جدید تاریخی حاکی از آن است که دیرینگی شهر تاریخی بلقیس در شهرستان اسفراین به قرن دوم اسلامی می‌رسد.
مهم‌ترین اثر باقی مانده در شهر تاریخی بلقیس که در حال حاضر در سه کیلومتری جنوب غربی اسفراین فعلی واقع شده است که به آن نارین قلعه نیز می‌گویند، اولین دوره استقرار در ارگ به بعد از حمله مغول به این شهر برمی‌گردد و بعد از این زمان دوبار در ارگ فعالیت‌های مرمتی و ساخت و ساز در پیکره آن دیده می‌شود.
خرابه‌های شهر بلقیس از اعصار مختلف شامل مجموعه آثار، بقایای ارگ و خندق، بخش‌هایی از حصار گردا گرد شهر و بقایای مقبره شیخ آذری و... تشکیل می‌شود؛ این اثر درسال ۱۳۸۰ به شماره ۴۴۹۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است
ارگ آخرین بار توسط افغان‌ها به تصرف درآمد و به طور کامل تخریب شد، اما گفته می شود خانواده‌هایی به طور مستقل تا اواخر قاجار در این مکان زندگی می‌کرده‌اند.
در هر صورت خرابه‌های شهر بلقیس اسفراین از اعصار مختلف شامل مجموعه آثار، بقایای ارگ و خندق، بخش‌هایی از حصار گرداگرد شهر و بقایای مقبره شیخ آذری و... تشکیل می‌شود و این اثر درسال ۱۳۸۰ به شماره ۴۴۹۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
اسفراین کهن (شهر بلقیس) پس از اینکه در دوره صفوی رونق گرفت در سال ۱۷۳۱ میلادی توسط افغان‌ها تخریب شد و ساکنان آن شهر جدیدی را در نزدیکی شهر بلقیس ایجاد کردند.
اسفراین به علت واقع شدن در شاهراه ورودی اقوام مهاجر به ایران از جمله قوم مغول، ازبک‌ها، افغان‌ها و در طول قرون اسلامی بارها مورد تجاوز و تخریب این اقوام قرار گرفته و دوباره با کوشش مردم سخت کوش این دیار سر از خاک برافراشته و شکوفایی خود را بازیافته است.
می‌گویند ارگ بلقیس اسفراین پس از ارگ بم دومین بنای گلی ایران است که بر اساس اصول معماری ساسانی ساخته شده و مهم‌ترین مصالح به کار رفته در آن خشت و گل است.
این کهن‌دژ که اصلی‌ترین قسمت باقیمانده از شهر تاریخی بلقیس محسوب می‌شود دارای ۲۹ برج بوده که ارتفاع هر کدام از آن‌ها حدود ۱۱ متر است و این ۲۹ برج از هر سو با خندق احاطه شده‌اند.
طی کاوش سال ۸۶ در شهر بلقیس سفال‌هایی شبیه سفال‌های نیشابور قدیم کشف شد که به سفال‌های مرو و سمرقند شباهت زیادی داشت و احتمال وجود تمدن در قرون دوم هجری را در این منطقه قوت می‌داد.
فضای داخلی قلعه با حفاری‌های قاچاق به کلی مضطرب شده و فقط از این ارگ بزرگ که زمانی دارای سه طبقه فضای معماری بوده تنها یک پوسته گلی باقی مانده است.
این بنای تاریخی در آبان ماه سال ۹۱ بود اقدامات ثبت جهانی آن انجام شد، این شهر که یکی از عظیم‌ترین بناهای خشتی ایران محسوب می شود، در سه کیلومتری اسفراین واقع شده است
در محدوده حصار شهر آثاری از قبیل بقعه شیخ‌آذری شاعر قرن نهم در زمان شاهرخ تیموری مشاهده می‌شود و همچنین راسته بازار در بخش میانی شهر و باروی شهر نیز از دیگر قسمت‌های این شهر محسوب می‌شوند.
محل معروف این شهر تپه منار است که با توجه به نوشته‌های مورخین، جغرافی نویسان و نیز کاوش‌های باستان‌شناختی احتمالا محل مسجد و دارالاماره اسفراین در دوره بعد از مغول بوده که بخش‌هایی از آن مورد کاوش قرار گرفته است.
همچنین بنای کاروانسرای تیموری در بخش غربی شهر و مجموعه‌ای از یخدان‌ها متعلق به دوره صفویه که هر دو این‌ها در حاشیه روستای جوشقان قرار دارند را می‌توان از بناهای این شهر تاریخی محسوب کرد.
این بنای تاریخی در آبان ماه سال ۹۱ بود اقدامات ثبت جهانی آن انجام شد، این شهر که یکی از عظیم‌ترین بناهای خشتی ایران محسوب می شود، در سه کیلومتری اسفراین واقع شده است.
شهر تاریخی بلقیس قدمتی چهارهزار ساله دارد که می‌تواند به منزله ارگ بم در خراسان‌شمالی باشد.
این شهر که روزگاری در حاشیه جاده ابریشم قرار داشته است، جزو عظیم‌ترین میراث‌های خشتی ایران پس از ارگ بم به حساب می آید؛ بخش اعظمی از دیوار ارگ تاریخی بلقیس تا کنون از سوی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری مرمت شده و سایت موزه‌ها نیز در این محوطه تاریخی ایجاد شده است.
نظر شما