خبرگزاری مهر – گروه بین الملل: «باراک اوباما» رئیس جمهوری آمریکا در حالی در اواخر هفته گذشته برای شرکت در نشست شورای همکاری خلیج فارس عازم منطقه شد که لایحه اخیر جمهوریخواهان کنگره برای به رسمیت شناختن نقش عربستان در حوادث ۱۱ سپتامبر، سایه تنش های حاکم بر روابط ریاض – واشنگتن را بیش از پیش سنگین کرده بود.
در عین حال، تهدید اوباما به وتوی لایحه پیشنهادی جمهوریخواهان شاید نشانه ای بود از تلاش وی برای بهبود رابطه با اعرابی که از او به دلیل حمایت از توافق هسته ای ایران دل خوشی ندارند.
از سوی دیگر، آنگونه که از نتیجه نشست اوباما و شورای همکاری خلیج فارس بر می آید، کشورهایی که به بهانه مخاطرات توافق هسته ای از آمریکا طلب سلاح و تضمین های امنیتی بیشتر می کنند، یک گام به اهداف خود نزدیکتر شده و سناریوی ایران هراسی را با چاشنی ایجاد گشت دریایی مشترک علیه ایران پر رنگ و لعاب تر کرده اند.
در همین رابطه خبرگزاری مهر گفتگویی داشته است با پروفسور «شیرین هانتر» استاد پژوهشگر در دانشگاه «جورج تاون» آمریکا. وی علاوه بر تخصص در حوزه مسائل ایران، در حوزه اسلام سیاسی نیز صاحبنظر است.
«باراک اوباما» رئیس جمهوری آمریکا می گوید اگر مجلس نمایندگان لایحه دخالت عربستان در حوادث ۱۱ سپتامبر را تصویب کند، آن را وتو خواهد کرد. چرا جمهوریخواهان مجلس نمایندگان آمریکا به دنبال تصویب این لایحه هستند و در مقابل چرا اوباما قصد وتو کردن آن را دارد؟
لایحه مورد بحث درباره انتشار ۲۸ صفحه از گزارشی است که توسط «کمیته تحقیق یازدهم سپتامبر» تهیه شده و در آن به بررسی و تحقیق در خصوص عاملان این حادثه پرداخته است. این گزارش تاکنون منتشر نشده است.
مخالفان این لایحه عقیده دارند که این صفحات منتشره ممکن است حاوی شواهدی دال بر رابطه احتمالی مقامات سعودی با عاملان این حادثه [تروریستی] باشد. در صورت وجود چنین شواهدی، روابط آمریکا- عربستان در معرض یک آسیب جدی قرار دارد؛ روابطی که در حال حاضر نیز به دلیل توافق هسته ای [غرب] با ایران تا حدودی دستخوش تلاطم شده است.
سعودیها تهدید کرده اند که ممکن است دارایی های خود در آمریکا را به فروش برسانند که این خود می تواند برای [اقتصاد] آمریکا زیان آور باشد. به همین منظور، اوباما تلاش می کند که اعضای مجلس نمایندگان آمریکا را از تصویب این لایحه بازدارد.
*بعضی ها استدلال می کنند که از اهمیت راهبردی عربستان سعودی برای آمریکا کاسته شده است. آیا شما با این استدلال موافق هستید؟
از چشم انداز انرژی و مسائل امنیتی، عربستان سعودی همچنان برای آمریکا از ارزش و اهمیت برخوردار است. با اینحال، برخی از اقدامات عربستان سعودی به ویژه گسترش ایدئولوژی افراطی وهابیت که سبب تشجیع و ترغیب گروههایی همچون طالبان، داعش، بوکوحرام و غیره شده است در کنار برخی از اقدامات منطقه ای این کشور، آمریکا را با چالشهایی در حوزه سیاستگذاری مواجه کرده است.
به نظر می رسد که ایالات متحده آمریکا منافع و مضرات اتحاد خود با عربستان سعودی را بار دیگر مورد ارزیابی قرار می دهد. بهبود روابط ایران و آمریکا از اهمیت [راهبردی] عربستان سعودی [برای آمریکا] بیشتر کاسته خواهد شد. این یکی از دلایل خشم عربهای سعودی از توافق هسته ای [غرب با] ایران است.
*در نشست اخیر اوباما و شورای همکاری خلیج فارس برای تشکیل یک نیروی گشت دریایی مشترک علیه ایران توافق شد. حال با توجه به اینکه شورای همکاری خلیج فارس سعی به قانع کردن آمریکا برای ایجاد پیمانی نظامی در سطح ناتو دارد، آیا می توان ایجاد نیروی گشت دریایی مشترک با آمریکا را یک دستاورد بزرگ برای کشورهای عرب خلیج فارس به شمار آورد؟
اظهارات در خصوص تشکیل یک گشت دریایی مشترک در خلیج فارس تا حد زیادی با این هدف صورت می گیرد که به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس این اطمینان داده شود که آمریکا و در کل غرب، آنها را بی دفاع رها نمی کنند.
اما بسیار غیرمحتمل است که هرگونه آرایش و ترتیبات [نظامی] مشابه ناتو با مشارکت کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس ایجاد شود. قدرتهای غربی یا از آن باب، چین و روسیه تمایل ندارند که یک کشور منطقه ای مانند ایران بر خلیج فارس مسلط شود.
اینکه رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد اعراب و ایران تفاوتهای خود را حل و فصل خواهند کرد؛ بدین معناست که دستکم اوباما نمی خواهد ایران را از ترتیبات منطقه ای کنار بگذارد. حال به ایران بستگی دارد که زمینه ای بوجود آورد که در هرگونه ترتیبات منطقه ای که ممکن است در آینده بسط و توسعه یابد، شرکت داده شود.
نظر شما