به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام حسین میرمعزی عضو شورای عالی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت در دومین روز از همایش الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت مقاله خود را با عنوان «الگوی پایه پیشرفت اسلامی ـ ایرانی و نظام سنت‌های الهی» ارائه داد.
وی با اشاره به عناصر الگوی پایه اسلامی ـ ایرانیِ پیشرفت گفت: در الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، بخش ایرانیت قاعدتاً در ارتباط با تطبیق نظریه اسلام در شرایط ایران است. در دل نظریه اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، اسلام نهفته است که باید در شرایط ایران منطبق شود. حال سؤال این است که الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت چه اجزایی دارد؟ در این خصوص دو عنصر دیده شده که یکی ناظر به مبانی و دیگری مربوط به آرمان‌هاست. مبانی به ۹ قسمت تقسیم می‌شود که مبانی معرفت‌شناختی تا مبانی دین‌شناختی را شامل می‌شود. اینها مبانی نظری هستند. بحث دوم، نظام آرمان‌هاست یعنی جهات فرامکانی و فرازمانی را به ما نشان می‌دهند. سؤال این است که آیا در اسلام در ارتباط با پیشرفت، غیر از این دو عنصر یاد شده، مطلب دیگری بیان نشده است؟
میرمعزی افزود: نظر بنده این است که یکی از عناصری که باید در الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت دیده شود، بحث نظام سنت‌های الهی است. نظام سنت‌های الهی باید به عنوان یکی از عناصر اصلی الگوی پایه مطرح باشد که الان الگوی پایه فاقد آن است. نظام سنت‌های الهی، مجموعه‌ای از سنت‌هاست که در ارتباط با هم، هماهنگ و سازگار، هدفی را دنبال می‌کنند. منظور از سنت هم قوانین علمی است که خداوند در این جهان هستی حاکم کرده است. بخشی از قوانین علمی، تکوینی است.
عضو شورای عالی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت ادامه داد: آنچه در الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت برای ما مهم است،سنت‌هایی است که در قالب یک فرمول مثلاً اگر (الف)، آن‌گاه (ب)، بیان می‌شود. که در آن (الف) عبارت است از رفتار انسان یا جامعه انسانی و (ب) عبارت است از اثری که این رفتار در جامعه دارد؛ این را می‌توان به عنوان سنن مشروط نام نهاد که قانونی است مشروط بر فعل انسان. مثلاً قرآن می‌فرماید «لَئِنْ شَکرْتُمْ لَاَزیدَنَّکمْ» یعنی اگر شکر کنید، نعمت خدا زیاد می‌شود. فعل انسان شکر کردن است و جزای آن، اثری است که خدا بر این فعل مترتب می‌کند. مثلاً در آیه دیگری داریم «وَمَن یَتَّقِ اللَّـهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَ‌جًا» یعنی اگر کسی تقوا پیشه کند، خدا در بن‌بست‌ها برای او راه خروج ایجاد می‌کند؛ این یک سنت الهی است که وجود دارد. نقش این قانون‌ها این است که شما اگر بدانید یا ندانید، آن قانون عمل خود را می‌کند. مثلاً اگر بخواهید یا نخواهید، آتش خاصیت سوزاندن دارد. سنت‌های الهی هم به همین ترتیب است. فرق آن، این است که اگر ندانیم این سنت‌ها وجود دارد، یک خطای معرفتی رخ می‌دهد.
عضو هیأت علمی و گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در پایان گفت: اگر الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، بدون توجه به این قوانین تدوین شود، شما به پیشرفت نمی‌رسید و این الگوی پیشرفت، غلط است. الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، نقشه راه حرکت جامعه از وضعیت موجود به سمت آن وضعیت مطلوب است. الگوی پیشرفت یعنی نقشه راه چنین حرکتی. اگر نقشه راه را طوری بچینید که نسبت به سنت‌ها مغفول باشید، در این الگو به خطا می‌روید. قرآن می‌فرماید: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ» یعنی اگر اهل بلاد، ایمان و تقوا داشته باشند، ما برکات خود را نازل می‌کنیم. یعنی شرط نزول برکات معنوی و مادی، ایمان و تقواست که این دو، شاخصه اصلی نقشه راه الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت خواهد بود. هر افقی که می‌خواهیم ترسیم کنیم، نباید با ایمان و تقوا منافات داشته باشد. راهبردهای توسعه، راهبردهایی هستند که موجب توسعه به ظاهر مادی می‌شوند. ولی ایمان و تقوا را در جامعه تضعیف می‌کنند. این الگوی توسعه چون مبتنی بر فرهنگ و فلسفه فرد است، برای ایمان و تقوا اهمیتی قائل نیست. خلاصه حرف بنده ارائه این ایده بود که الگوی پایه باید مبتنی بر نظام سنت‌ها باشد که الان این بحث مغفول است.
نظر شما