خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- شقایق لامع زاده: ناتو در سال های اخیر با چالش‌های امنیتی روبه افزایشی روبرو بوده است. این ائتلاف از زمان پایان جنگ سرد تلاش‌های دفاعی قابل ملاحظه‌ای داشته و در همین راستا به تقویت حضور خود در اروپای شرقی از یک طرف و برنامه‌ریزی برای افزایش این حضور از طرف دیگر پرداخت. قرار است در نشست ناتو در ورشو در ماه ژوئن تصمیم‌هایی در همین راستا گرفته شود. این نشست گامی مهم در فرآیند انطباق ناتو با بافت ژئواستراتژیک جدید خواهد بود.
پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در سال ۱۹۴۹ میلادی پس از جنگ جهانی دوم با هدف دفاع جمعی در واشنگتن تاسیس و راه اندازی شد، نخستین مقر آن در فرانسه بود، اما پس از آن كه ژنرال دوگل سال ۱۹۶۶ در اعتراض به سيطره آمريكا بر اين سازمان از فرماندهي نظامي ناتو خارج شد به مقر کنونی آن یعنی بروكسل منتقل شد. اين نهاد در حال حاضر ۲۸ كشور از آمريكای شمالی و اروپا را در خود جای داده است. اعضای ناتو عبارتند از: اسپانيا، استونی، اسلوواکی، اسلوونی، انگليس، ايتاليا، ايسلند، آلمان، آمريكا، بلژيک، بلغارستان، پرتغال، تركيه، جمهوری چک، آلبانی ، دانمارک، رومانی، فرانسه، كانادا، لتونی، لوكزامبورگ، لهستان، ليتوانی، مجارستان، نروژ، هلند و يونان.
هدف از تاسیس چنین نهادی بر اساس ماده ۹ پيمان آتلانتيک شمالی ایجاد يک ساختار متمركز متشكل از نهادهای نظامی و مدنی تبیین شده بود.
یکی از اهداف تاسیس ناتو مقابله با تهديدات نظامی شوروی سابق و پيمان ورشو اعلام شده بود به همین منظور نیز برای اين سازمان يک سيستم كامل فرماندهی نظامی برای جنگ های احتمالی در نظر گرفته شد. این سیستم فرماندهی از رؤسای ستادهای ارتش كشورهای عضو و سه سرفرماندهی شامل فرماندهی اروپايی، فرماندهی اقيانوس اطلس و فرماندهی انگليس است.
ناتو از زمان تاسیس تا کنون در هر بازه زمانی بسته به موقعیت و رویدادهای جامعه بین المللی اهدافی را در نظر گرفته و با توافق اعضا آنها را اجرایی کرده است. در حال حاضر ناتو داعیه مقابله با تروریسم را دارد و در این راستا علاوه بر برگزاری نشست های مختلف، برنامه هایی نیز ارائه داده است. اعضای این نهاد در یکی از آخرین نشست های خود با گسترش ماموریت نیروی دریایی برای مقابله با قاچاقچیان انسان که مهاجران خارجی را از شمال آفریقا و خاورمیانه به کشورهای اروپایی قاچاق می کنند، موافقت کردند.
صاحبنظران سیاسی در همین رابطه معتقدند که این اقدام ناتو می تواند یک گام به سوی کمک به برقراری ثبات در لیبی باشد. افزایش گشت های ساحلی ناتو در منطقه تاثیر زیادی بر مقابله با افزایش حضور داعش در لیبی خواهد داشت. البته لازم به ذکر است که این اقدام ناتو نیاز به تصویب شورای امنیت سازمان ملل دارد.
این در حالی است که «ینس استولتنبرگ» دبیر کل ناتو در این باره گفته است: ما موافقت کردیم که ناتو می تواند اقدامات بیشتری در دریای مدیترانه انجام دهد. حال چرایی اهمیت مدیترانه برای ناتو بیش از هر چیز دیگری به چشم می خورد. از سوی دیگر روسیه همواره یکی از دغدغه های مهم ناتو بشمار می آید. هر چند در ظاهر ناتو ادعایی برای مقابله با روسیه ندارد، اما پیشبرد برنامه هایش چیز دیگری را نشان می دهد.
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی قصد دارد به عنوان اقدامی نظارتی در مرزهای جنوبی حوزه خود به بهانه خطری که از شمال آفریقا و از سوی گروه های افراطی مانند داعش، اروپا را تهدید می کند به استقرار پهپادهای خود در منطقه مدیترانه بپردازد.
ناتو و متحدانش حوزه دریای مدیترانه را برای نمایش قدرت خود، همزمان با تهدیدات ناشی از حضور نظامی روسیه از منطقه بالتیک به سوریه، انتخاب کرده اند. در همین راستا هواپیماهای ناتو به مناسبت مراسم آغاز رزمایش در پایگاه هوایی واقع در جنوب ایتالیا که در آن سران سیاسی و فرماندهان نظامی ناتو حضور داشتند، پرواز کردند. تجدید فعالیت نظامی روسیه به عنوان موضع اصلی نگرانی باعث شد ناتو این رزمایش را با نمایش بزرگترین سطح از تجهیزات نوینش آغاز کند.
دبیرکل ناتو معتقد است که بی ثباتی و خطراتی که از سمت جنوب می آید، بسیار نزدیک به مرزهای کشورهای همپیمان ناتو است و به همین دلیل، متحدان باید خود را با آن انطباق دهند و یک سری اقدامات را که چند سال پیش، هیچ کس تصورش را نداشت، انجام دهند.
اقدامات ناتو شامل استقرار یک یگان متشکل از چندین پهباد در پایگاه «سیگونلا» واقع در سیسیل ایتالیا است، زیرا نظارت برای حفظ کشورهای متحد جنوبی، اقدامی کلیدی است. خطراتی از سمت کشورهای جنوب، اروپا را تهدید می کند، اما بیشتر مهاجرانی که از این مسیر استفاده می کنند از سوی افغانستان، عراق، سوریه، خاورمیانه و شمال آفریقا گسیل می شوند.
دبیر کل ناتو در اعلام موضعی درباره واکنش مسکو به استقرار تجهیزات دفاع موشکی جدید ناتو در رومانی گفت: ما به دنبال رویارویی با روسیه نبوده و به هیچ وجه علاقمند نیستیم تا یک جنگ سرد جدید و یک مسابقه تسلیحاتی جدید آغاز شود. کاری که ما انجام می‌دهیم دفاعی بوده و کاملا متناسب و مطابق با چیزی است که روسیه در اوکراین مرتکب شد، باید از تشدید درگیری اجتناب کرد.
این مقام ارشد ناتو معتقد است که ائتلاف ناتو یک رویکرد دوگانه در قبال روسیه دارد که همزمان قدرتمند و قابل پیش بینی است. در همین راستا نیز ناتو درصدد گفتگو با روسیه بوده و خواهان برگزاری یک نشست سیاسی است.
با توجه به اوضاع سوریه و افزایش چشمگیر پناهجویان و آوارگان از این کشور و همچنین عراق، ناتو و اتحادیه اروپا به عنوان دو ارگان بین المللی با شدیدترین بحران پس از جنگ جهانی دوم روبرو شده اند. آمارها نشان می دهد تنها در سال گذشته میلادی بالغ بر یک میلیون پناهجو وارد مرزهای اروپایی شده اند و همین امر پیمان شنگن را زیر سوال برده است.
نظر شما