به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری نمایشگاه «آهنگ آفتاب (کویر ایران، کانون تمدن)» ظهر امروز ۷ شهریور با حضور سید محمد بهشتی رئیس پژوهشکده میراث فرهنگی، محمدرضا اصلانی پژوهشگر و کارگردان سینما، مجید ملانوروزی سرپرست موزه هنرهای معاصر، اکبر عالمی منتقد و پژوهشگر، غلامرضا نامی مدیر هنری نمایشگاه و محمد رضا جوادی عکاسی که قرار است عکس هایش در این نمایشگاه به نمایش در بیاید در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد؛ نشستی که تمامی سخنرانان به بیان کانسپت این نمایشگاه و اهمیت کویر در فرهنگ ایرانی که موضوع عکاس در این نمایشگاه است پرداختند.
در ابتدای نشست ملانوروزی درباره این نمایشگاه که قرار است ساعت ۱۷ روز سه‌شنبه ۹ شهریور ماه در موزه هنرهای معاصر افتتاح شود، گفت: برنامه ریزی برای برپایی این نمایشگاه از دو سال قبل صورت گرفت. در آن سال برنامه ریزی ما به گونه ای بود که نمایشگاهی از عکس های آقای جوادی برپا کنیم که به عناصر اصلی آب، باد، خاک، آتش می پردازد و به نوعی فرهنگ ایرانی را به نمایش می‌گذارد. آن نمایشگاه قرار بود به اسم «گردونه مهر» برپا شود اما با توجه به اینکه چندی قبل «کویر لوت» به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید و من درباره این آثار حضور ذهن داشتم تصمیم گرفتیم بخش کویر این عکس ها را به عنوان کانسپتی جداگانه به نمایش بگذاریم.
وی با اشاره به اینکه در کنار این عکس ها بخشی از گنجینه موزه هنرهای معاصر که مربوط به آثار نقاشان ایرانی است که با موضوع خاک اثر خلق کرده اند به نمایش در خواهد آمد، بیان کرد: این نمایشگاه در واقع در این راستا بر پا می‌شود که هنرمندانمان را به زیرساخت های ملی خود که موضوع تمدنی است متوجه کنیم. در واقع این یک نمایشگاه عکس نیست بلکه یک کانسپت فرهنگی است و ساحت جغرافیا را وارد عرصه هنر می کند و بخشی از پیکره فرهنگی ما را به نمایش می گذارد. در حال حاضر دو کشور خواستار برپایی این نمایشگاه هستند که یکی از آنها سوییس است.
در ادامه اکبر عالمی با بیان اینکه این نمایشگاه در میان تمامی نمایشگاه هایی که تا کنون دیده شده، نمایشگاهی است که در ذهنتان حک خواهد شد، گفت: من کلماتم را حراج نمی کنم ولی به شما این نوید را می دهم که شاهد یک نمایشگاه منحصر خواهید بود. این نمایشگاه به شما احساس غرور می دهد که به سرزمین مادری تان بیشتر بیندیشید.
وی با بیان اینکه بیشتر این عکس ها به تابلوی نقاشی شبیه است، ادامه داد: این عکسها در ساحت اندیشه و زیبایی شناسی کار بزرگی انجام می دهد و من از همه خواهش می کنم به دیدن این نمایشگاه بیایند.
محمد بهشتی سخنران بعدی نشست بود که بیش از همه به بیان جایگاه کویر در ساختار فرهنگی سرزمینمان پرداخت و به صورت شفاهی استیتمنتی از این نمایشگاه ارائه کرد. او بیان کرد: ما از کهن ترین متنی که در اختیار داریم که مربوط به دوره اردشیر بابکان است تا متونی که تا پایان دوره اول قاجار داریم جملگی در این موضوع مشترک هستند که ایران را بهترین سرزمین جهان و سرزمینی در اعتدال نامیده اند. این در حالی است که شاید ما تنها فرهنگی در جهان باشیم که جهان آن برابر با کل جهان است و از روی خودشیفتگی این سخنان به زبان نیامده است. مثلا جهان فرهنگ چین به خودش محدود می شود اما فرهنگ ایرانی همه جهان را دیده و از خود عبور داده است.
وی ادامه داد: اما متاسفانه از نیمه دوم حکومت قاجار ذهن ما تغییر کرد و احساس شد که ایران بدترین سرزمین جهان است. حتی یکی از جاهایی که مرتب برایش غصه می خوریم همین کویر لوت است. چند بار تا به حال به این نقطه از سرزمینمان حمله شده است که بیاییم یک حوض وسط آن بزنیم و این غلط در سرزمینمان را اصلاح کنیم. در حالیکه بسیاری نمی دانند باعث یکپارچگی این سرزمین همین کویر است. هر قومی که به اینجا حمله کرده از این کویر عبور کرده و به آنطرف کویر که رسیده ایرانی شده و فارسی را خوب حرف زده است.
بهشتی در ادامه بیان کرد: وقتی ما وجود کویر را غلط می شماریم یعنی اهل سرزمینمان نیستیم. این موضوع باعث خسارت به خودمان و سرزمینمان می شود. اگر می خواهیم سعادتمند شویم باید اهل سرزمینمان شویم و این نسیان را فراموش کنیم. افرادی مثل آقای جوادی کمک می کنند در این مسیر قدم برداریم. او با انس و الفتی که با کویر برقرار کرده فرصت داده تا چهره واقعی کویر نشان داده شود. او عکس را به مقامی رسانده که در عکاسی شاعری کرده و شعر کویر را سروده است.
بهشتی با بیان اینکه محمدرضا جوادی عکس هایی دارد که تا به حال کسی آنها را ندیده در ادامه ابراز امیدواری کرد این عکس ها به مرور دیده شوند.
محمدرضا اصلانی سخنران بعدی مراسم بود که او نیز به بیان وجوه دیگری از اهمیت کویر در عرصه فرهنگ ما پرداخت و گفت: کویر بیابان نیست. در بیابان همه چیز گم می شود اما در کویر خیال زاده می شود. کویر اخلاقی را به ما یاد می دهد که چگونه خودمان را کشف کنیم. با امکانات خودمان چگونه جهانی را بسازیم. حتی کویر مرکزی ما نماد دریاست. شن های کویر تجسم قطره های آب دریا هستند.
وی ادامه داد: ما با کویر یاد گرفتیم با طبیعت نجنگیم. با طبیعت، طبیعت را بسازیم. شهرهای اصلی ما برآمده از طبیعت هستند. شهرهای کاشان، اصفهان، یزد، شوشتر و دزفول اینگونه شهرهایی هستند. تشنگی خواستن را به ما آموخت. ضمن اینکه کویر نماد غیبت هم هست. غیبتی که آگاهی به همراه دارد. این عکس ها که شما به زودی در نمایشگاه می بینید صرفا عکس نیستند بلکه نماد و معنا دارند و عماس صرفا چیزی را در کویر جستجو نکرده بلکه پیدا کرده است. در این روزگار که ما بسیار شبه هنر در پیرامونمان مشاهده می کنیم این آثار اصیل است و به ما بخشی از فرهنگمان را یادآوری می کند.
غلامرضا نامی، دبیر هنری این نمایشگاه نیز درباره این نمایشگاه گفت: هنرمندان زیادی هستند که کویر را ثبت کرده اند اما بیشتر خشونت کویر را نشانمان دادند در حالیکه در این عکس ها از لطافت کویر سخن گفته می شود. این عکس ها دارای کمپوزیسیون های قوی است و نادیدنی ها را دیدنی کرده است. متاسفانه جوان ترها این روزها کمتر به این عناصر طبیعی در آثارشان فکر می کنند در حالیکه قدمای ما در آثار هنری بیشتر به این مهم توجه داشته اند.
وی ادامه داد: در این نمایشگاه حدود ۷۰ عکس از محمدرضا جوادی به نمایش در می آید و آثاری از گنجینه موزه متعلق به هنرمندانی چون مارکو گریگوریان، پرویز کلانتری، احمدرضا دریابیگی، سهراب سپهری، رضا نامی، ابراهیم جعفری و... به نمایش در می آید.
محمدرضا جوادی عکاس نیز در این نشست گفت: پروژه کویر، جوان ترین پروژه ماست که در آن آثاری از ۱۳۶۳ تا ۱۳۹۲ عکاسی شده است. چهار دهه است که ما در یک موسسه درباره فرهنگ ایران پژوهش می کنیم و حدود ۱۰۰ نفر هستیم که حدود ۴۰ پروژه را انجام دادیم و این بخش کوچکی از پروژه کویر ماست. من در آمریکا معماری خواندم و یک روز که در کتابخانه آثار ایران شناسان را بررسی می کردم، دیدم همه آنها غربی هستند و همانجا نیت کردم تمام وقتم را وقف شناخت ایران کنم.
نمایشگاه آثار عکس محمدرضا جوادی با عنوان «آهنگ آفتاب (کویر ایران،کانون تمدن)» و همچنین نمایش منتخبی از آثار گنجینه ، روز سه شنبه ۹ شهریور ماه درموزه هنرهای معاصر تهران افتتاح می شود.
نظر شما