اندیشمند مبدع اسیر اصطلاحات نیست

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم پاسداشت مقام رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم و چهره ماندگار فلسفه و مراسم رونمایی از کتاب «گاه خرد» عصر روز گذشته در سالن همایش های کتابخانه ملی با حضور چهره های برجسته برگزار شد.

محمدرضا بهشتی، استادیار گروه فلسفه دانشگاه تهران و مدیر گروه فلسفه فرهنگستان هنر به عنوان اولین سخنران این مراسم گفت: «گاه خرد» پرسش های کتبی عده ای از پرسشگران و پاسخ های دکتر داوری اردکانی به آنهاست. من هم در این کتاب سه پرسش از استاد کرده ام. پاسخ های ایشان در سراسر کتاب ناشی از دغدغه فلسفی نسبت به مسائل جامعه است و آهنگی دغدغه مند دارد.پرسش ها همگی ناظر به تحولات فکری، فرهنگی و اجتماعی در جهان معاصر و جامعه کنونی است.

وی افزود: این کتاب نشان می دهد که یک اندیشمند چگونه از سر دردمندی و دغدغه مندی به موضوعات می نگرد.فلسفه از زندگی آغاز می شود و به زندگی هم برمی گردد. فلسفه ای که از زندگی آغاز نشود جان و طراوت خودش را از دست می دهد.

استادیار گروه فلسفه دانشگاه تهران ادامه داد: در سرآغازهای فلسفه در یونان آنچه که اندیشمندان بزرگ را به تکاپوی عظیم واداشت تنزل ارزش ها بود. در آن زمان ارزش ها همه یکسان شده بودند و انسان معیار همه چیز شد. در چنین شرایطی دیگر بد و خوب و درست و نادرست از هم قابل تشخیص نیست.تقسیم بندی پرسش های تاریخ اندیشه باستان عبارتست از؛ پرسش از کجایی، پرسش از کِی ای، پرسش از چیستی و پرسش از چرایی.هم افلاطون هم ارسطو سرآغاز فلسفه را حیرت دانستند بنابراین فلسفه تا وقتی فلسفه است که با تحیر و پرسش همراه است. فلسفه یک تلاش است، تلاشی برای از آنِ خود ساختن. اما به محض اینکه فکر کند که به پاسخ های نهایی رسیده دیگر فلسفه نیست.

بهشتی اضافه کرد: افلاطون سه نقد بر سوفیست ها کرد؛ اولین نقد او براین بود که آنها می گفتند حقیقت آن چیزی است که به تملک در می آید. دوم اینکه آنها معتقد بودند حقیقت چیزی است که می توانیم آن را در اختیار دیگران قراردهیم و سوم هم اینکه می گفتند حقیقت چیزی است که می توانیم در ازای آن مالی طلب کنیم. این درحالیست که حقیقت به ملکیت کسی درنمی آید و خب وقتی در اختیار کسی نیست دستمزدی هم نمی شود گرفت. فیلسوف جستجوگر است و لحن پیامبرانه و پیشگویانه ندارد. اگر بخواهد به این سمت برود دیگر فیلسوف نیست. فیلسوف ملتزم به اندیشه و دائم در حال طرح پرسش های نوست.

مدیر گروه فلسفه فرهنگستان هنر تصریح کرد: اندیشمند مبدع اندیشه نظام مند ندارد و از او نمی توان توقع اصطلاحات شسته و رفته داشت. اندیشمند مبدع اسیر اصطلاحات نیست چون اگر اینگونه باشد از فلسفه دور می شود. آنچه که من در دکتر داوری یافتم تلاش ایشان برای اندیشه جستجوگرایانه است. او سوالات خود را دغدغه مند می پرسد و دغدغه مند هم دنبال پاسخ است. به عقیده من ایشان شمه ای از راهیابی حقیقت را پیش چشم ما آورده است.