به گزارش خبرنگار مهر، احد فرامرز قراملکی استاد دانشگاه تهران در همایش «روششناسی مطالعات میانرشتهای قرآن کریم» که امروز به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، سخنرانی خود را با عنوان «نقش ارتباط تراکنشی در اثربخشی مطالعات بینرشتهای قرآنی» آغاز کرد و گفت: ما میتوانیم جایگاه میانرشتهای را در دو مقام آنگونه که باید و آنگونه که هست، بررسی کنیم که میتواند سه نتیجه داشته باشد؛ یکی اینکه بگوییم همان جای هستیم که باید باشیم، گاهی هم بگوییم شکافی و فاصلهای وجود دارد و ما فاصله ای بین این دو مقام داریم و گاهی ممکن است توجه به بعضی بدفهمیها و تفسیرهای عجیب غریب از واژه بین رشته ای نشان بدهد که ما اساسا آنگونه که هستیم پشت به هدف هستیم. لازمه اثربخشی این است که این دوجایگاه را در نظر بگیریم.
وی در ادامه با این پرسش که موانع توسعه مطالعات بین رشتهای در کشور ما چیست؟ گفت: میتوان از سه نوع مانع ادراکی، تکنیکی و فنی و رفتاری یاد کرد. نمونهای موانع ادراکی این است که هنوز چالش بر سر مفهوم مطالعات بینرشتهای قرآنی وجود دارد. من می خواهم این مانع ادراکی را از سطح تصور و تعریف فراتر ببرم. یکی از موانع جدی مطالعات بینرشتهای Image ما نسبت به خدا، قرآن و ... است.
وی در ادامه گفت: به نظر من مفهوم ارتباط، واحد سازه آفرین مطالعات بینرشتهای است. یعنی یک مولفه است و نه یک امر جنبی و بسته. از طرفی خودش، یک سازه میانرشتهای است؛ یعنی یک سازه روانشناسی، جامعهشناسی و... صِرف نیست. دانشمندان گونههای ارتباط را از هم جدا میکنند. این گونهها عبارت از کُنش، همکُنش و تراکنش هستند. ارتباط کُنشی یک فرآیند یکطرفه است، معمولا سنت آموزش ما اینگونه است یعنی یکطرفه است.
قراملکی در پایان گفت: اما بالاتر از همه رابطه من با قرآن یا برعکس، رابطه قرآن با من، کدام یک از این ارتباط است؟ خدایی که با من سخن گفته است، ارتباطش کنشی، هم کنشی یا تراکنشی بوده است؟ قبلاً در مقالهای گفتهام که خدای قرآن، خدای گفتگوست، اما آیا این گفتگو گسسته است؟ یا نه قرآن ماهیتی دارد که من می توانم یک رابطه تراکنشی را بین خودم و این پیام ایجاد کنم. آنموقع معنا بدست آوردن نیست بلکه چیز دیگری به دست می آید. من می گویم از جنس آفرینش است و این آفرینش دو ضلع دارد. یک ضلعش تقرب به حقیقت و یک ضلع دیگرش تحول وجودی کسی است که در این رابطه تراکنشی می افتد.
فایل صوتی این سخنرانی را در بالا می توانید بشنوید.
نظر شما