به گزارش خبرنگار مهر، هم‌اندیشی بررسی آراء و اندیشه‌های ابوریحان بیرونی با حضور علما، استادان، فرهیختگان و دوستداران علم و دانش روز سه‌شنبه ۱۳ شهریورماه ۹۷ در تالار اجتماعات شهید مطهری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
در این مراسم «حسن تاجبخش» استاد دانشگاه تهران و عضو پیوسته فرهنگستان علوم با بیان اینکه ابوریحان بیرونی بسیار وسیع النظر و جهان شمول بوده است، اظهار کرد: ابوریحان بیرونی از پیشگامان طب تجربی محسوب می‌شود و کتابی به نام «صیدنه بالطب» یعنی داروشناسی در طب دارد که یک نسخه از آن باقی مانده است. «غضنفر تبریزی» این نسخه را نوشته و او همان کسی است که فهرست کتابهای رازی را نوشته و نام کتابهای ابوریحان بیرونی را به آن اضافه کرده است. حال چرا ابوریحان کتاب های رازی را ذکر کرده است چون کتابهایی هستند که دروغ و ساختگی هستند و همچنین ابوریحان بیرونی از نظر فلسفی به رازی بیشتر تمایل داشته است تا ارسطو. در کتاب «صیدنه» از ۲۵۰ مدرک از افراد ذکر شده اما قانون ابن سینا ذکر نشده با اینکه قانون ابن سینا ۲۰ سال پیش از صیدنه نوشته شده است.
وی افزود: ابوریحان بیرونی در کتاب صیدنه، یک هزار و صد و سیزده دارو ذکر می‌کند که گیاهی، حیوانی و معدنی و ترکیبی هستند. در مقایسه صیدنه با کتب مختلف دریافتم عمق مطلبش بسیار بیشتر از دیگر کتاب‌هاست و از بهترین کتابهای داروشناسی است که در این زمینه نوشته شده است. متاسفانه امروز این ویژگی صیدنه تا حدی فراموش شده است.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم در ادامه با اشاره به نظر ابوریحان بیرونی در خصوص غذاها و دارو ها گفت: هر چه ما می‌خوریم یا واردبدن ما می شود یا غذا است و یا زهر. غذا در درجه اول قرار می‌گیرد و به بدن نزدیک است و وقتی وارد بدن می شود با فعل و انفعالات آن خود را می‌یابد. برای اینکه آنچه از دست داده است را بوسیله غذا بیابد ولی در مقابل آن زهرها هستند که در چهارمین درجه هستند و وقتی وارد بدن شوند یا موجب بیماری می شوند و اگر توانی باشد در برابر آنها مقاومت می کند. داروها بین این دو قرار گرفته اند، از غذاها زیان‌آورتر و نسبت به زهرها مصلح تر هستند. ابوریحان داروها را به دو دسته تقسیم می‌کند یکی داروهای غذایی که به غذاها نزدیک هستند و زیان آوری آنها کمتر است و دیگری داروهای سمی که به زهر نزدیک هستند. غذا نان وگندم و گوشت بره و از میوه ها انجیر و انگور است و بقیه غذاها باید با چیز دیگری خورده شوند تا زیان‌آوری‌اش گرفته شود. ابوریحان معتقد است تا می‌توانید با داروهای غذایی بیماری را درمان کنید و یا حداقل ترکیبات را در آن بکار ببرید.
امسال هزارمین سال درگذشت ابوریجان بیرونی است
در ادامه این مراسم، «محمد باقری» عضو هیأت علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران به ایراد سخنانی درباره ابوریحان بیرونی پرداخت و در این خصوص گفت: اگر در تاریخ دچار گسستگی علمی نشده بودیم و آن پیوستگی که بین عرفان و ادبیات همچون گفته‌های حافظ و خیام و مولانا حاکم است در علم هم وجود داشت، اکنون ابوریحان بیرونی و رازی همان قدر محبوب دل‌ها بودند.
وی تاکید کرد: رازی و بیرونی نه تنها دانشمندان بزرگی بودند بلکه شخصیت‌های برجسته ای بودند. آنها متفکران آزاداندیشی بودند که از تکفیر اطرافیان هراسی نداشتند. آنها جانشان را به دست گرفته و از دربار حاکمان به این سو و آن سو می‌رفتند نه به خاطر حرف‌های دیگران بلکه به خاطر تنگ نظری‌هایی که وجود داشت و نمی توانستند، پژوهشگران و دانشمندان حقیقی را تحمل کنند.
این استاد دانشگاه یادآور شد: نکته مهم بزرگداشت ابوریحان بیرونی امسال این است که امسال هزارمین سال درگذشت ابوریجان بیرونی است. او در سال ۴۴۰ هجری قمری در گذشته که امسال در سال ۱۴۴۰ هستیم یعنی هزار سال قمری از فوت او گذشته است. نزدیکترین روز مناسب به این روز را باید بزرگداشتی در حد بین‌المللی برای ابوریحان بیرونی برگزار کرد و آثار او همچون کتاب التفهیم و صیدنه و ترجمه‌های خارجی آنها را در اختیار همگان قرار دهیم تا فرصت تورق آثار و آشنایی در چه بیشتر با این دانشمند برجسته جهان اسلام فراهم شود.
نظر شما