ناراحتی اروپا از ترامپ می‌تواند اوضاع را تغییر بدهد

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- عبدالحمید بیاتی: بدعهدی های اروپا در قبال ایران در خصوص تامین منافع ایران از برجام با خروج آمریکا از این توافق موجب واکنش شدید ایران شده است.

اتحادیه اروپا قرار بود تا قبل از آغاز سال ۲۰۱۹ ساز و کار مالی ویژه خود برای تداوم روابط تجاری با ایران را اجرایی کند اما تا این لحظه این اقدام انجام نشده است. در همین رابطه «بهرام قاسمی» سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به بد قولی طرف اروپایی گفت: اگر چه هنوز امیدواریم اروپا به تعهدات خود عمل کند، تهران گزینه‌های دیگری را بدون آنکه بر روی آنها تبلیغ کند با کشورهای مختلف از جمله چین، روسیه، هند و ترکیه دنبال کرده است. ایران الزاماً از یک کانال و ساز وکار پیروی نکرده و اقدام های مختلفی انجام داده و خوشبختانه ما در شرایط مطلوبی قرار داریم. 

وی ادامه داد: امیدواریم اروپا به رغم اینکه نتوانسته در موعد مقرر بسته خود یا همان کانال ویژه مالی را رسماً اعلام نماید، بتواند همچنان در این مسیر حرکت و به تعهدات خود عمل کند.  مقامات ایران در حوزه های سیاست و اقتصاد اهل گفت وگو و مذاکره است اما به هیچ فرمول مشخصی دل نبسته و سرنوشت کشور را با تجربه چهل ساله انقلاب به این مسائل گره نمی زند.

قاسمی گفت: احساس ما این است که اروپا در شرایط کنونی در قبال آمریکا و فشارهای آن تا حد زیادی ناتوان است و توانایی لازم برای دفاع از هویت اروپایی، مؤسسات مالی و اقتصادی خود را ندارد. 

این اظهارات قاسمی با واکنش هایی همراه بود اما با این وجود اقدام خاصی از سوی اتحادیه اروپا برای جدی تر شدن مشاهده نشد. در همین رابطه و برای تحلیل بهتر موضوع با پروفسور «دانیل سرور» به گفتگو نشستیم که در ادامه آمده است.

پروفسور سرور مشاور اسبق کاخ سفید بود. وی از معروف ترین کارشناسان حاضر در مبحث مدیریت جنگ و از کارشناسان ارشد موسسه «روابط دو سوی آتلانتیک» و از اساتید دانشگاه «جان هاپکینز» است که سابقه فعالیت گسترده در مورد جنگ های عراق، افغانستان و بالکان را دارد و از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ به عنوان نماینده ویژه آمریکا در امر میانجیگری میان مسلمانان و کُروات های یوگسلاوی سابق فعالیت کرده است.

*با توجه به مخالفت آمریکا با مکانیسم مالی اروپا با ایران(SPV) و فشار واشنگتن بر کشورهای اروپایی برای خودداری از اجرای کانال مالی با ایران آیا امکان اجرایی شدن SPV میان ایران و اروپا وجود دارد؟

واقعا نمی دانم چه اتفاقی می افتد. به دلیل افزایش فشارها بر ایران نمی توان به اروپا برای حفظ برجام امید داشت؛ هر چند آنها می خواهند برجام را حفظ کنند. تجربیات گذشته می گویند که اروپا تسلیم آمریکا می شود اما اختلافات و ناراحتی آنها از «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا، و آنچه که وی انجام می دهد ممکن است موجب تغییر اوضاع شود.

ولی در هر صورت شرکت های بزرگ اروپایی از ترس از دست دادن بازار آمریکا ریسک نخواهند کرد.

*بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران، اخیرا اعلام کرده که کشورهای اروپایی به دلیل فشارهای آمریکا قادر به اجرای SPV نیستند و شکست در استفاده از کانال مالی میان ایران و اروپا ممکن است منجر به نتایج نامناسبی در روابط آنها شود. به نظر شما اگر مکانیسم مالی ایران و اروپا شکست بخورد چه آینده ای در انتظار برجام خواهد بود؟

این بستگی به ایران دارد. اگر ایران به حضور در برجام پایان دهد موجب خواهد شد تا اروپائی ها به آغوش آمریکا رفته و بدین ترتیب احتمال حمله نظامی آمریکا و یا اسرائیل افزایش می یابد. البته باید توجه داشت این امریکا بوده که با خروج از برجام آنرا نقض کرده است و ایران به تعهدات خود ذیل برجام عمل کرده است.

*ایران همواره اعلام کرده که صرفا بر مکانیسم مالی اروپا تمرکز نکرده و علاوه بر اروپا قادر است تجارت خود با سایر کشورها از جمله روسیه، چین و هند را ادامه بدهد. آیا همکاری های اقتصادی و تجاری ایران با کشورهای غیر اروپایی منافع ایران را در برجام تامین می کند؟

این موضوع اهداف ایران را که شامل دسترسی به فناوری و سرمایه گذاری های آمریکا و اروپاست را برآورده نمی کند اما ممکن است به این امر کمک کند که ایران به عضویت «بلوک شرقی» که یک بلوک حمایتی و مفید است، در آمده و آن را تقویت کند.