کم فرزندی؛ نتیجه سبک زندگی تجمل گرایانه

مریم ظهوریان جامعه شناس و خانواده درمان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به تهدیدهای تک فرزندی و کمتر فرزندی بر آینده خانواده و جامعه گفت: خانواده کوچکترین واحد اجتماعی است و تمایل به تشکیل خانواده و ادامه نسل از مسائل ذاتی انسان محسوب می شود.

وی با بیان اینکه درگذشته فرزند آوری به عنوان یک سرمایه اقتصادی، معنوی و عاطفی برای خانواده محسوب می شد، عنوان کرد: اما در حال حاضر با تغییر نگرش ها و ایجاد ایده های مشترک با جوامع دیگر، فرزندآوری نه تنها سرمایه محسوب نشده بلکه فرزندان خود به عنوان قطب جذب سرمایه ها به شمار می روند.

ظهوریان تغییر سبک زندگی ها به سوی رفاه طلبی و تامین تمامی خدمات لازم برای فرزندان را یکی از علل بروز کم فرزندی خواند و تصریح کرد: متاسفانه در حال حاضر خانواده ها تلاش می کنند تا بهترین خدمات روز را به فرزندان خود ارائه داده و تمامی نیازهای مادی آنها را برآورده کنند که با توجه به شرایط اقتصادی موجود، این امر موجب فشار به والدین و صرف نظر کردن از تولد فرزندان بیش تر می شود.

این جامعه شناس تصریح کرد: این در حالی است که هیچ تصمینی وجود ندارد که با فراهم کردن تمامی شرایط رفاهی و امکانات برای فرزندان، آینده آنان روشن و مطلوب باشد.

وی توجه والدین به پیشرفت های شخصی و مسائل خارج از خانواده ازجمله اشتغال، تحصیل و فعالیت های دیگر را عامل موثر دیگری در کم فرزندی خواند و اظهار داشت: البته تمامی این موارد خوب و لازمه جامعه است اما امروزه والدین به قدری درگیر این مسائل شده اند که تشکیل خانواده یا فرزندآوری در اولویت های بعدی قرار گرفته و از تولد فرزندان غافل شده اند.

ظهوریان با بیان اینکه سرمایه جامعه نیروهای جوان و فعال آن هستند، تصریح کرد: وقتی که خانواده‌ها به سمت کم فرزندی حرکت کنند، جامعه نیز در سال‌های آینده شاهد پیری و تبعات ناگواری آن خواهد بود؛ از سوی دیگر با کم شدن متولدین و فرزندان به تدریج نیروهای فعال و توان اصلی کشور از دست خواهد رفت.

ظهوریان توضیح داد: با حرکت به سوی کم فرزندی، تا چندین دهه آینده والدین جوان به سمت پیری حرکت کرده و ما با بسیاری از خانواده هایی که فرزندانی برای حمایت های عاطفی، مالی و معنوی ندارند مواجه خواهیم شد و این در حالی است که با وجود سوق جمعیت کشور به سوی سالمندی، هیچ برنامه ریزی مدونی برای دوران سالمندی خانواده ها انجام نشده است.

وی افزود: در واقع تنهایی والدین در آینده و به دنبال آن کاهش روابط و افسردگی ازجمله تبعات کم فرزندآوری یا بی فرزندی است که متاسفانه امروزه زوجین جوان به پیامدهای آن توجه نکرده و با مطرح کردن مسائل اقتصادی از آوردن فرزند خودداری می کنند.

این خانواده درمان، برنامه ریزی برای برطرف کردن دلایل کم فرزندی را مهم ترین راه حل این پدیده خواند و اظهار داشت: در عصر امروز بسیاری از خانواده ها مشکلات اقتصادی را به عنوان بهانه ای برای عدم تولد فرزند مطرح می کنند، مهم ترین راه آن است که ابتدا مسئولین و دولت با سیاستگذاری های مناسب شرایط مالی کشور را در این زمینه بهبود بخشیده و با اعطای تسهیلات و امکانات ویژه برای متولدین، زوجین را تشویق به فرزندآوری کنند.

ظهوریان اقدام فرهنگی را لازمه دیگر حل این موضوع دانست و خاطرنشان کرد: در کنار رفع موانع اقتصادی، فرهنگ سازی یا زدودن برخی فرهنگ های جدید و نوظهور نیز بسیار اهمیت دارد، متاسفانه امروزه فرهنگ تجمل گرایی میان خانواده ها رواج پیدا کرده و مردم با پیروی از سبکی غلط، تصور می کنند که باید تمامی امکانات و خدمات روز را در اختیار فرزندان خود قرار دهند.

وی ادامه داد: لازم است تا نهادها فرهنگی و تاثیرگذار در حوزه خانواده این الگوی افراطی و غلط را از خانواده پاک کنند، البته از بین بردن کامل آن ممکن نیست اما تلاش برای کاهش سطح آن و ارائه آموزش های مناسب در حوزه سبک زندگی قطعاً موثر خواهد بود.

این جامعه شناس با اشاره بر دیگر راه های مقابله با کم فرزندی آوری، خاطرنشان کرد: در واقع در عصر حاضر آگاه سازی زوجین نسبت به پیامد های کم فرزندی یا بی فرزندی چه برای جامعه و چه برای نهاد خانواده، جایگزین کردن فرهنگ دوری از تجمل گرایی و تشویق مادی و حمایت مالی زوجین به فرزند آوری با برنامه ریزی نهادهای مربوطه، اصلی ترین راه های حل پدیده کم فرزندآوری خواهد بود.