تحلیل انتقادی استعاره: رویکردی پیکره-بنیاد منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، نشر لوگوس مجموعه کتابی با عنوان «مجموعه گفتمان شناسی» در دست انتشار دارد که این کتاب دهمین کتاب از آن مجموعه است. هدف از این مجموعه که شامل کتابهای تالیفی و ترجمه ای می شود معرفی حوزه های مطالعاتی جدید در گسترده گفتمان شناسی و روش های تحقیق به روزتر در این حوزه است.

«تحلیل انتقادی استعاره» مبتنی بر بررسی مفهوم سازی های مختلف به کمک استعاره های مفهومی در حوزه هایی مانند سیاست، ورزش، اقتصاد و خصوصا نصوص دینی است. علاوه بر معرفی چارچوبی جدید برای گفتمانشناسی انتقادی تحت عنوان «تحلیل انتقادی استعاره» کتاب نشان می دهند چگونه مفهوم سازی استعاری به مثابه روشی اقناعی و رتوریکی برای فریب و اقناع افکار عمومی در حوزه سیاست، اقتصاد و ورزش به کار گرفته می شود.

به علاوه کتاب نگاه جالبی به کاربست استعاره در متون دینی دارد. در این راستا بعد از بررسی انواع استعاره در عهد عتیق و عهد جدید در فصلی مجزا به بررسی استعاره قرآن کریم می پردازد و سپس کاربست استعاره در این سه نوع متن مقدس را با هم مقایسه می کند.

چارتریس-بلک در این کتاب برای نخستین بار تحلیل انتقادی استعاره را معرفی کرده، آن را ابتدا برای تحلیل استعاره‌های سیاسی و سپس تحلیل استعاره در گفتمان دینی [قرآن و انجیل] و رسانه‌ای [ورزشی و اقتصادی] به کار می بندد.

هدف، تشخیص مقاصد، ایدئولوژی‌ها و جهان‌بینی‌های نهفته در پس متن است. تحلیل انتقادی استعاره شامل سه مرحله  تشخیص، تفسیر و تبیین استعاره است. کارتریز بلک معتقد است که استعاره را تنها می‌توان با در نظر گرفتن وابستگی متقابل ابعاد معناشناختی، کاربردشناختی و شناختی آن توضیح داد.

وی مجموعه‌ای از معیارهای زبان‌شناختی، کاربردشناختی و شناختی را در توصیف استعاره پیشنهاد می‌کند.  این اثر یکتا می‌تواند الهام‌بخش پژوهش‌های بینارشته‌ای جدید در علوم سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، مطالعات فرهنگی، دینی و رسانه‌ای باشد.

پرفسور جاناتان چارتریس-بلک استاد زبانشناسی در دانشگاه غرب انگلستان در بریستول هست (UWE Bristol). او در سالهای اخیر بر توسعه روشی متمرکز بوده است که خود آن را «تحلیل انتقادی استعاره» می نامد که بر زبانشناسی انتقادی، زبانشناسی پیکره ای و معناشناسی شناختی ابتنا دارد. او در این روش سعی می کند انتخاب استعاره و راهبردهای رتوریکی را به رجوع به دانش کاربردشناختی، زبانی و شناختی فرد و همچنین با اشاره به منابع فرهنگی، ایدئولوژیکی و تاریخی توضیح دهد و توجیه کند.

غیر از تحلیل انتقادی استعاره: رویکردی شناختی-پیکرده ای، برخی از کتابهای دیگر او عبارتند از:

چارتریس-بلک (۲۰۰۴). سیاستمداران و رتوریک: قدرت اقناعی استعاره. (در حال ترجمه شدن در نشر لوگوس)

Charteris-Black, J. (forthcoming) Metaphors of Brexit: No cherries on the cake. Palgrave.

Charteris-Black, J. (۲۰۱۸) Analysing Political Speeches: Rhetoric, Discourse and Metaphor. Basingstoke & New York: Palgrave-MacMillan. ۲ndedition.

Charteris-Black, J. (۲۰۱۷) Fire Metaphors: Discourses of Awe and Authority. London: Bloomsbury.

Charteris-Black, J. (۲۰۱۴) Analysing Political Speeches: Rhetoric, Discourse and Metaphor. Basingstoke & New York: Palgrave-MacMillan.

یکتا پناه‌پور دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی است و مهمترین علاقه پژوهشی اش در حوزه زبانشناسی شناختی و خصوصا تحلیل انتقادی استعاره است. در رساله دکتری اش در حال مطالعه کاربرد انواع استعاره در آثار مسعود کیمیایی است.