به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «یک روایت معتبر درباره مدرسه حقانی» نوشته امین خالقی است که توسط انتشارات به‌نشر (وابسته به آستان قدس رضوی) با شمارگان هزار نسخه، ۷۰ صفحه و بهای ۹ هزار تومان منتشر شده است. این کتاب یکی از مجلدات مجموعه «یک روایت معتبر» انتشارات به‌نشر است.
از این مجموعه پیشتر روایت‌های معتبری درباره همه پرسی جمهوری اسلامی، ماموریت هایزر در ایران، حزب توده، سازمان مجاهدین خلق، فداییان اسلام، مدرسه رفاه، حسینیه ارشاد، بهاییت در دوره پهلوی، روابط ایران و مبارزان فلسطینی، کمیته مشترک ضد خرابکاری، دولت بختیار و... نیز منتشر شده است.
مدرسه حقانی یکی از مشهورترین مدارس علمیه در ایران معاصر است. بسیاری از مسئولان کشور پس از پیروزی انقلاب اسلام ایران در این مدرسه درس خوانده و بالیده‌اند. میزان تاثیرگذاری این مدرسه علمیه در تاریخ تحولات ایران معاصر به گونه‌ای است که ضرورت پژوهش درباره آن بیش از پیش به چشم می‌آید. در کنار این ضرورت، معرفی این مدرسه و شرح تاریخ آن به عموم مردم نیز امری لازم است که باید در قالب کتاب‌های متنوع و همچنین فیلم‌های مستند به مخاطبان ارائه شود.
مدرسه حقانی در اصل محصول دغدغه‌های شهید آیت الله بهشتی برای اصلاح نظام آموزشی در حوزه‌های علمیه است. از اواخر دهه ۳۰ آیات سیدمحمدحسین بهشتی، سید محمدرضا سعیدی و علی مشکینی و تنی چند دیگر به فکر ایجاد برنامه جدیدی برای شیوه اداره و تدریس مدارس حوزه علمیه قم افتادند و پس از جلسات متعددی توانستند برنامه منظم جدیدی را مطابق با نیازهای روز و تحولات علم در سطح جهانی، طراحی کنند.
تلاش این عده برای اجرای این طرح در حوزه علمیه قم شکست خورد و آیت الله بهشتی تلاش کرد تا طرح خود را در مدرسه علوی تهران با حمایت آیت‌الله گلپایگانی عملی کند. این تلاش نیز با وجود مخالفت مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی با تدریس درس زبان در مدرسه علوی با شکست مواجه شد. در همین دوران بود که مرحوم حاج علی حقانی از بازاریان خوشنام تصمیم به ساخت مدرسه‌ای گرفت. پس از پیشرفت مراحل ساختمان سازی فرزند ایشان یعنی آیت الله حسین حقانی، طرح تاسیس مدرسه را با شهید آیت الله بهشتی درمیان گذاشت و ایشان هم با شوق فراوان پذیرفت که طرح آموزشی خود را در مدرسه حقانی پیاده کند. این مدرسه در نهایت طی وقفنامه‌ای با عنوان «منتظریه» شروع به کار کرد، هرچند که نام موسس آن به عنوان نام مدرسه بیشتر مشهور شد.
نخستین هیئت مدیره مدرسه حقانی؛ سید محمد حسینی بهشتی، علی مشکینی، مهدی حائری تهرانی و حسین حقانی بودند. مدیریت مدرسه ابتدا بر عهده محمدمجتهد شبستری قرار گرفت. پس از گذشت دو سال محمدعلی شیخ زاده مدیریت این مدرسه را عهده دار شد. در نهایت از سال ۱۳۴۷ نیز شهید آیت الله علی قدوسی مدیریت این مدرسه را بر عهده گرفت و تا پیروزی انقلاب و زمان شهادتشان این وظیفه را بر دوش داشت.
برنامه درسی این مدرسه ۱۶ سال تمام به اضافه دو سال هم دروس تکمیلی بود. هدف از برپایی چنین مدرسه‌ای اصلاح نظام آموزشی، احیای علوم فراموش شده اسلامی، تجدیدنظر در دروس و کتاب‌های متداول حوزه و تدریس علوم نوین بود. اجرای چنین طرحی مدرسه را نیازمند بودجه می‌کرد.
ابتدا شورای هیات مدیره تصمیم گرفت که در صحبت با آیت الله شریعتمداری این بودجه را تامین کند. ایشان پس از مدتی به این شرط پذیرفت که اختیار تام در امور مدرسه داشته باشد که مورد موافقت قرار نگرفت. در ادامه مرحوم آیت الله سید محمد هادی میلانی پس از آگاهی از تاسیس چنین مدرسه‌ای با شوق تمام تامین هزینه‌های مدرسه را پذیرفت و حتی درخواست کرد تا نامی از ایشان هم به میان نیاید. بدین ترتیب تا زمان پیروزی انقلاب این مدرسه با تامین مالی آیت الله میلانی به حیات خود ادامه داد.
پس از حضور آیت الله قدوسی، آیت الله احمد جنتی و آیت الله محمدتقی مصباح یزدی هم به عنوان مدرس و هم همیاری برای مدیریت مدرسه به کمک آیت الله قدوسی آمدند. شیوه پذیرش طلبه هم در این مدرسه خاص و سخت بود. طلاب پس از آزمون‌های کتبی متعدد، باید در یک مصاحبه هم شرکت می‌کردند. در نهایت اگر از این آزمون‌ها سربلند بیرون می‌آمدند یک دوره آزمایشی دو سه ماهه را در مدرسه می‌گذراندند تا هیات مدیره و مدرسان تلاش آنها را بررسی کنند و بعد از طی این دوره بود که پذیرش قطعی می‌شد. همچنین در این مدرسه تدریس علوم جدید مانند جامعه شناسی و روانشناسی هم صورت می‌گرفت تا طلاب به همه علوم قدیم و جدید مسلح شوند. مدرسه حقانی ارتباط مناسبی هم با دانشگاه‌ها و دانشگاهیان متدین داشت.
طبیعی بود که این مدرسه با این حجم از فعالیت، ساواک را به خود حساس کند و سعی در نفوذ در آن را داشته باشد. با این اوصاف اما شیوه مدیریت شهید آیت الله قدوسی به گونه‌ای بود که نه تنها ساواک توانایی نفوذ در آن را پیدا نکرد بلکه علیرغم اینکه می‌دانستند این مدرسه انقلابی است و همه پیرو امام خمینی (ره) هستند، اما هیچ مدرکی برای جلوگیری از فعالیت و تعطیلی مدرسه پیدا نمی‌کردند. در کتاب اشاره شده که ساواک از مدرسه حقانی به پایگاه خمینیست‌های داغ و دو آتشه یاد می‌کرد.
پس از نضج گرفتن حرکت انقلابی امام خمینی (ره) آیت الله قدوسی اعلامیه‌ای در مدرسه چسباند که اکنون زمان انجام وظیفه شرعی و عمل به دروسی است که طلاب در مدرسه آموخته‌اند. به همین دلیل هم طلاب به قیام پیوستند و پس از پیروزی قیام نیز پست‌های حساس قضایی و اداری را برای پیشبرد امور انقلاب و تشکیل نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بر عهده گرفتند.
قلم امین خالقی در کتاب «یک روایت معتبر درباره مدرسه حقانی» روان است و در عین اختصار به تمامی ویژگی‌های مدرسه حقانی اشاره کرده است. از جمله بسیار خوب توانسته شیوه مدیریت آیت الله قدوسی را به تصویر بکشد. آیت الله قدوسی از منادیان آزاداندیشی بود و طریق تربیتی و مدیریت او در این مدرسه نیز این مولفه را به خوبی نشان می‌دهد. به عنوان مثال در مدرسه حقانی جدال‌های فکری مداومی پیش می‌آمد از جمله بر سر مساله هندسه فکری دکتر علی شریعتی. گویا تعدادی از طلاب طرفدار شریعتی و تعدادی نیز مخالف او بودند و مدام جدال می‌کردند اما با وجودیکه آیت الله قدوسی از مخالفان اندیشه شریعتی بود هیچگاه از طرح اندیشه او جلوگیری نمی‌کرد.
به طور کل کتاب همراه با تصاویر متعددی که از مدرسه دارد به خوبی توانسته روایت بی طرف و سالمی را از تاریخ مدرسه حقانی، تاثیراتش بر نظام آموزشی حوزه و همچنین حضور تاثیرگذارش در مبارزات انقلابی مردم ایران و همچنین در ساختار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، ارائه دهد.
نظر شما