دستاورد ۳۲۰ کرسی بین‌المللی برای ورزش ایران چیست؟

خبرگزاری مهر - گروه ورزش: مناقشات و مسائل بین المللی صحنه‌هایی هستند که ورزش ایران همواره به دلیل ضعف دیپلماسی ورزشی از حضور در آنها بازنده خارج می‌شود و همین مسئله بارها باعث اجحاف در حق نمایندگان ایران شده است.

این در حالی است که کرسی‌های بین المللی و در اختیار داشتن آنها می‌تواند نقش حیاتی در استیفای حقوق ورزشی‌ها در زمین مسابقه یا خارج از آن داشته باشد اما نبودِ ساز و کار مشخص برای تأثیرگذاری در ورزش جهان و مدیریت آن، به یک بحران و چالشِ همیشگی در ورزش کشور تبدیل شده است.

البته که ورزش ایران در حال حاضر تعداد ۳۲۰ کرسی بین المللی در مجامع مختلف در اختیار دارد اما شاید بهتر باشد برای خیلی از آنها از واژه «کرسی» استفاده نکرد و اصلاً امیدی به تأثیری گذاری آنها و بهره مند شدن از متصدیان‌شان نداشت وقتی هر سال شاهد اتفاقات تأسف بار زیادی هستیم که ریشه آنها به «ضعف در کرسی بین المللی ورزش» باز می‌گردد.

کرسی‌های تشریفاتی برای ورزش ایران
آماری که توسط فرشید طهماسبی مدیرکل امور بین الملل وزارت ورزش در رابطه با تعداد کرسی‌های بین المللی ایران در اختیار خبرنگار مهر قرار داده شده حکایت از فهرستی بلندبالا از کرسی‌های جهانی، آسیایی و منطقه‌ای دارد اما «تأثیرگذاری این کرسی‌ها برای ورزش ایران از نظر کیفی چقدر مفید فایده بوده است؟!»

برای پاسخ به این پرسش یادآوری همین مسئله بس که فوتبال ایران سال گذشته مانند بسیاری از مواقع دیگر، در جدال نیمه ورزشی - سیاسی از رای‌های صادر شده توسط کنفدراسیون فوتبال آسیا ضربه خورد و به نوعی بازنده جدال شد چون فرد قابل نفوذی در ساختمان AFC نداشتیم در حالی که عربستانی‌ها به واسطه نفوذشان توانستند جریانی که برای گرفتن حق میزبانی ایران آغاز کردند را به نفع خود به نتیجه برسانند.

درست است که در رشته‌ای مانند اسکواش، داشتن کرسی بین المللی باعث نقش تعیین کننده یک ایرانی (مسعود سلیمانی) در گسترش این رشته شده یا در چوگان که به نام ایران ثبت شده، حمزه ایلخانی زاده سفیر کبیر این رشته در آسیا و عضو دائم کنفدراسیون قاره‌ای است اما غیرقابل کتمان است که نداشتن کرسی برای رشته‌های در تیررس‌تر و محبوب تر و کلیدی تر همواره ورزش ایران را متحمل آسیب کرده است.

در واقع بسیاری از کرسی‌های ورزش ایران بیشتر «تشریفاتی» به حساب می آیند و به کارِ ورزش کشور نیامده‌اند. به همین دلیل است که با وجود داشتن ۳۲۰ کرسی و انجام سفرهای خارجی بسیار به بهانه آنها، ورزش ایران در حوزه دیپلماسی بین المللی آسیب پذیر است.

از دست رفتن کرسی‌های بین المللی تأثیرگذار به خاطر بی تدبیری و غرض ورزی
در کشورهای مختلف جهان همواره تلاش‌های علنی و غیرعلنی برای در اختیار گرفتن کرسی‌های جدید و بهبود اوضاع در این زمینه می‌شود. در ایران اما نداشتن مدیرانی که بتوانند در مجامع بین المللی ورزش حرف خود را به کرسی نشانده و از حقانیت‌مان دفاع کنند به یک ضعف بزرگ برای ورزش امروز کشور تبدیل شده است.

این در حالی است که پیش از این ورزش ایران صاحب کرسی‌های بین المللی تأثیرگذاری بود اما به مرور به خاطر بی تدبیری، برخی غرض ورزی ها و اشتباهات باورنکردنی از دست رفتند و هرگز هم جایگزینی برای آنها پیدا نشد.

دبیرکلی کنفدراسیون شنا آسیا از پست‌های مهمی بود که زمانی توسط وحید مرادی برای ایران بود اما نبود حمایت داخلی باعث از دست رفتن این کرسی شد. علی مرادی هم که زمانی متصدی دبیرکلی کنفدراسیون وزنه برداری آسیا بود اما به دلیل مشابه و با وجود مقاومت‌های زیاد در نهایت این پست کلیدی را واگذار کرد.

نبود درایت لازم برای ماندگاری پست‌های کلیدی ورزش در مجامع بین المللی تأثیر خود را برای رشته‌ای مانند قایقرانی هم گذاشت اینگونه که علی قلم سیاه از ریاست کنفدراسیون قاره‌ای این رشته کنار رفت.

البته از کلیدی ترین کرسی‌های از دست رفته ورزش ایران باید به کرسی اتحادیه جهانی کشتی و عضویت در هیأت رئیسه این اتحادیه اشاره کرد که به نام رسول خادم بود اما «حذفِ داوطلبانه» این کرسی (استعفای خادم) نه تنها برای کشتی بلکه برای کلِ ورزش ایران گران تمام شد به خصوص که بعد از استعفای خادم، یک داور زن چینی جایگزین وی شد و هیچ ایرانی دیگری نتوانست به اتحادیه ورود کند. این موضوع طی دو سال گذشته تأثیر خود را در میزبانی‌های ایران به وضوح گذاشته است.

حسرتی که بر دل ورزش ایران باقی مانده است
مهمتر از اتحادیه جهانی کشتی اما کرسی ایران در کمیته بین المللی المپیک (IOC) بود که با بی تدبیریِ محض خودی‌ها از دست رفت. مصطفی هاشمی طبا اولین و تنها ایرانی بود که بعد از انقلاب به واسطه دیپلماسی ورزشی فعال کمیته ملی المپیک که ریاست آن را بر عهده داشت به IOC راه یافت.حضور در IOC مهمترین کرسی بین المللی برای هر کشوری به حساب می‌آید اما جناح‌بندی های پشت پرده سازمان تربیت بدنی وقت که تاثیرش را بر انتخاب نشدن دوباره هاشمی طبا به عنوان رئیس کمیته ملی المپیک ایران گذاشت، باعث واگذاریِ خودساخته این کرسی کلیدی در ورزش جهان شد.

اینگونه از سال ۸۳ حسرت دستیابی دوباره به چنین موقعیتی که از طرف بالاترین نهاد ورزشی جهان به ایران اهدا شده بود، بر دل ورزش کشور باقی مانده چون هیچ ایرانی دیگری نتوانست عضو کمیته بین المللی المپیک شود. البته طی این مدت و در زمان ریاست محمد علی آبادی در کمیته ملی المپیک صحبت‌هایی مبنی بر عضویت او در IOC مطرح شد. حتی با رایزنی «شیخ احمد الفهد الصباح» رئیس شورای المپیک آسیا و نامه او به «ژاگ روگ» رئیس وقت کمیته بین المللی المپیک برای معرفی علی آبادی، این موضوع شکل جدی و رسمی هم گرفت اما هرگز به نتیجه نرسید.

واجب‌تر از نان شب برای ورزش ایران
خلأ نداشتن کرسی بین المللی کارآمد همواره برای ورزش ایران در صحنه‌های مختلف تأثیر منفی داشته است. طبیعتاً این مسئله بعد از کاهش تأثیرگذاری ایران در نهادهای بزرگ - به خاطر از دست دادن کرسی‌های آنها - محسوس‌تر بوده است.

بنابراین باید اراده «دستیابی به کرسی بین المللی» در ورزش تقویت و موقعیت لازم برای جلوس بر صندلی آنها ایجاد شود. این مهم برای متصدیان ورزش و در رابطه با نهادهایی مثل کمیته بین المللی المپیک باید حکم واجب تر از نان شب را داشته باشد به خصوص با پیشینه‌ای که ایران در این نهاد دارد.

مصطفی هاشمی طبا که طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ جزو تصمیم گیرندگان کمیته بین المللی المپیک به حساب می‌آمد، آخرین ایرانی بود که موفق به تصدی پست در این کمیته شد در حالی که پیشینه اولین حضور ایرانی‌ها در بزرگترین ساختمان ورزشی سوئیس به پیش از انقلاب و حتی حدود یک قرن پیش باز می‌گردد.

«نظام الدین امامی خوئی» اولین ایرانی بود که عضو IOC شد. تاریخ ورزش ایران حکایت از این عضویت طی سال‌های ۱۹۲۱ تا ۱۹۲۴ دارد. طبق پیگیری خبرنگار مهر، تقریباً همزمان با پایان دوره وی، «عبدالصمد ممتاز السلطنه» به عنوان دومین ایرانی در کمیته بین المللی المپیک صاحب کرسی شد. شاهنشاه غلامرضا پهلوی هم سومین ایرانیِ راه یافته به کمیته بین المللی المپیک بود. عضویت وی برای سال ۱۹۵۵ ثبت شده است.

امید به تدبیر وزارت ورزش
ادامه چالش‌های ناشی از غیرقابل نفوذ بودن در مجامع بین المللی که حتی در بسیاری موارد بهانه ناکامی ورزشکاران‌مان و ضربه خوردن آنها از ناداوری‌ها هم می‌شود، وزارت ورزش را بر آن داشته تا اقدامی قانونمند داشته باشد. تدوین دستورالعملی با عنوان «نحوه حمایت از توسعه ارتباطات بین المللی و جایگاه نمایندگان ایران در مجامع بین المللی» در این راستا انجام شده است.

مهدی علی نژاد معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای وزارت ورزش هفته گذشته با رونمایی از این دستورالعمل به تشریح تدبیر موردنظر برای رفع ضعف بزرگ ورزش پرداخت و از رقم خوردن اتفاقات خوب در آینده‌ای نزدیک خبر داد.

قطعاً این اتفاقات زودتر رقم می‌خورد اگر مدیران گذشته کوتاهی خود در رابطه با کرسی‌های بین المللی را پذیرفته و برای جبران آن اقدام اساسی می‌کردند چراکه به هر حال توانایی و شایستگی داخلی در کسب و حفظ این کرسی‌ها تأثیر مستقیم دارد. حالا اما امید می‌رود تدبیر وزارت ورزش با همکاری دیگر نهادهای وابسته به بار نشسته و درمانی برای این درد کهنه شود.