خبرگزاری مهر؛ مجله مهر _ گروه مجله: چند ماهی می‌شود که بیشترین حجم اخبار تولیدی در جهان فقط به یک موضوع تعلق یافته است: ویروس کرونا. شیوع یک ویروس میکروسکوپی در جهان چنان بلایی به جان بشریت انداخته که معادلات عادی و روزانه کشورها ازجمله مسئله اقتصاد با چالش‌هایی بسیار جدی مواجه شده است. وقتی می‌خواهیم از ضرر و زیان‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد جهان صحبت کنیم باید در ابتدا تصویر واضحی از میزان اثر این ویروس بر اقتصاد داشته باشیم. به عنوان مثال همواره از جنگ‌ها و درگیری‌های نظامی به عنوان بزرگترین عامل در رکود اقتصادی یک کشور یاد می‌شود. جنگ باعث خلوت شدن شهرها، تعطیلی مراکز تولیدی و صنعتی، دشوار شدن تجارت بین‌المللی و به وجود آمدن قحطی و افزایش تورم می‌شود. در حال حاضر با پدیده‌ای مواجه شده‌ایم که طی دو ماه توانسته سهمگین‌تر از هر دیکتاتوری به فتح نه چند کشور بلکه تمام دنیا نائل شود و در اتفاقی نادر، همه کشورهای جهان را با دشمنی مشترک مواجه کند که علاوه بر ابعاد بهداشتی و اجتماعی، سعی در توقف رشد اقتصادی جهان دارد. «کریستینا جورجیوا» مدیر عامل صندوق بین‌المللی پول در رابطه با این بحران گفته است: برای سال ۲۰۲۰ رشد منفی است، رکودی در انتظار جهان است که اگر بدتر نباشد بهتر از بحران مالی جهانی نخواهد بود.
همچنین وی افزود: «انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۱ شاهد بهبود شرایط باشیم. بدین منظور اولویت بندی مهار شرایط و تقویت سیستم‌های سلامت در همه جای جهان امری ضروری است.»
تأثیر بحران کرونا بر کشورهای جهان وابسته به سهم آن کشورها در اقتصاد جهانی است. برای مثال کشور چین به عنوان مبدأ شیوع این ویروس، سهمی تقریباً ۱۳ درصدی از تجارت جهانی دارد پس می‌توان از تأثیر نسبتاً زیاد بحران کرونا بر اقتصاد چین خبر داد؛ اقتصاد چین در طی دو ماه گذشته بیش از هزار میلیارد دلار زیان دیده است. با نگاهی به آمارها می‌توان گفت که هم‌اکنون سهم بیش از نیمی از اقتصاد جهانی متعلق به کشورهایی است که درگیر بحران کرونا هستند. در چین پیش بینی رشد تولید ناخالص داخلی در سه ماه گذشته از ۶.۳ درصد قبل از شیوع به ۱ درصد رسیده که این یک ضربه بزرگ اقتصادی است.
در راستای ضرر و زیان‌های اقتصادی ناشی از بحران کرونا می‌توان کتاب‌های متعددی نوشت اما پس از کرونا، در مسئله اقتصاد با چه نظام بین‌المللی مواجه خواهیم بود؟ آیا شاهد تغییرات ناگهانی در جایگاه کشورها خواهیم بود و یا اینکه با سلسله تغییراتی آرام و تدریجی مواجه خواهیم شد؟ به نظر می‌رسد که علیرغم گسترده بودن این بحران جهانی، با توجه به بالا رفتن ظرفیت عمده کشورها در زمینه مدیریتی و عملکردی نباید شاهد ظهور و افول‌های ناگهانی باشیم. تغییر در نظام بین‌الملل همواره به صورت تدریجی صورت می‌پذیرد، مگر اینکه پای ابزارهای نا معمول نظیر جنگ‌های گسترده و یا فاجعه‌های طبیعی به وسط بیاید. اما یک موضوع بسیار مهم که می‌توان با قطعیت از آن صحبت کرد مسئله جهانی شدن است. علیرغم پیشرفت‌های بشر در زمینه بهداشتی و پزشکی، این بحران ثابت کرد که کشورها هنوز ظرفیت پیوستن به دهکده جهانی و تشکیل یک جامعه واحد را پیدا نکرده‌اند. بحران کرونا آسیب پذیری کشورها را برای همه به نمایش گذاشت. مسلماً کشورها تا مدت نه چندان کوتاهی نگاهشان را بیشتر به داخل مرزهایشان معطوف خواهند کرد. بازسازی زیرساخت‌های داخلی کشورها مخصوصاً در عرصه بهداشت و سلامت، بازنگری در روند پایدارسازی اقتصادی با تأکید بر ظرفیت‌های درونی کشورها؛ اینها جز اولین اقدامات دولت‌های جهان بعد از فروکش کردن بحران کرونا می‌باشد. دلیل قطعی بودن این اقدامات نیز محسوس بودن ضربه اقتصادی حاصل از این بحران بر پیکره نظام بین الملل، برای مردم جهان می‌باشد.
در پایان قابل ذکر است که این نتایج در صورت گذرا بودن بحران کرونا و از بین رفتن این ویروس در دوره‌ای کوتاه پیش‌بینی شده است. در صورتی که مدت زمان این بحران طولانی گردد، نتایج آن در سطح بین‌الملل نیز بسیار متفاوت خواهد بود.
نظر شما