عفو و گذشت الهی مایه آرامش و امید است

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - سید احمد میرعمادی: در صحنه زندگی اجتماعی، همه افراد (غیر از معصومین (ع)) دارای عیب و نقص هستند و ممکن است مرتکب خطا و گناه شوند.

برای اینکه انسان به طور پیوسته درگیر غرایز حیوانی و تمایلات انسانی است، نمی‌توان انتظار داشت همه اعمال او صحیح و مورد پسند باشد، لذا با این فرض که همه انسان‌ها دچار خطا و گناه می‌شوند و از صراط مستقیم منحرف می‌گردند، اگر راه برگشتی نباشد و اگر قرار باشد، تمام گناهکاران و خطاکاران مجازات شوند، صحنه زندگی بشر به جهنمی سوزان تبدیل خواهد شد و بشر هرگز روی آرامش و امید را نخواهد دید و این با فلسفه آفرینش سازگاری ندارد.

به همین جهت، خداوند کریم و مهربان بابی را به نام «عفو و گذشت» به روی بندگان گشوده و با نهایت لطف و محبت، دستور به توبه و بازگشت به سوی خود را داده است و فرمود: «أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ یغْفِرَ اللَّهُ لَکمْ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ» آیا دوست ندارید خداوند شما را ببخشد، خداوند آمرزنده و مهربان است (سوره نور آیه ۲۲)

خداوند همیشه با رحمت و عطوفت با بندگان برخورد می‌کند نه با قهر و غضب، رحمت خداوند بر غضب او سبقت دارد؛ «یَا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَهُ» رحمت خدا پیش از غضب اوست (دعای جوشن کبیر)

لازمه رحمت الهی، عفو و بخشش گناه کاران و مجرمان است، لذا انسان وقتی گناه و نافرمانی خدا می‌کند، تنها به عفو و بخشش خدا امیدوار است، اصولاً غیر از خدا، کسی نمی‌تواند ببخشد، «وَمَنْ یغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ» چه کسی غیر از خدا می‌تواند گناهان را ببخشد (سوره آل عمران آیه ۱۳۵) برای اینکه مبدأ رحمت، مبدأ عفو و گذشت خداست.

از میان صفات خداوند، هیچ صفتی به اندازه صفت «غفور و رحیم» در قرآن تکرار نشده است، بیش از ۹۰ بار در قرآن از خداوند با صفت «غفور» یاد شده است. گاهی می‌فرماید: غفور رحیم، آمرزنده و مهربان (سوره توبه آیه ۲۷) گاهی تعبیر به غفور و شکور، آمرزنده و سپاسگزار (سوره فاطر آیه ۳۰) گاهی می‌فرماید: غفور و حلیم، آمرزنده و بردبار (سوره فاطر آیه ۴۱) یا اینکه می‌فرماید: غفور ودود، آمرزنده و بسیار مهربان (سوره بروج آیه ۱۳).

جالب است انسان وقتی گناه می‌کند و ستم روا می‌دارد به میزان گناهی که انجام داده و عنوان ظالم یا ظلوم یا ظلّام می‌گیرد، خداوند هم می‌فرماید: من هم یا «غافر» یا «غفور» یا «غفار» هستم یعنی ای بنده من، اگر تو بر اثر گناه سه تا اسم پیدا کردی من هم چون مبدأ مغفرت و آمرزش هستم سه تا اسم دارم؛ لذا گاهی می‌فرماید: غافر الذنب و قابل التوب، آمرزنده گناه و پذیرنده توبه (سوره غافر آیه ۲) گاهی می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ» همانا خداوند آمرزنده و مهربان است. (سوره مائده آیه ۳۹) در بعضی از موارد فرمود: «إِنِّی لَغَفَّارٌ لِمَنْ تَابَ» من می‌آمرزم کسی را که توبه کند. (سوره طه آیه ۸۲)

پیام عفو و بخشش الهی آن است که انسان نا امید نباشد، نگران آثار گناه و خطا نباشد، برای اینکه خداوند با عفو و بخشش خود، نه تنها گناهان را می‌بخشد و اثر گناه را می‌پوشاند، بلکه انسان را مورد لطف و محبت خویش قرار می‌دهد و توبه کننده را دوست دارد. به هرصورت، اینکه اگر انسانی خطا و گناهی مرتکب شده راه بازگشتی وجود داشته باشد تا بتواند دوباره به آغوش الهی برگردد و در صراط مستقیم حرکت کند، بسیار امیدبخش و باعث آرامش روح و روان است.