کودکان، سیاه‌لشگر رقبای اینستاگرام/سرگرمی پیچیده روزهای کرونایی

خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: در سلسله تکامل شبکه های اجتماعی، با گذر از یاهو مسنجر، گوگل پلاس، وی‌چت و وایبر، چند سالی است اینستاگرام و تلگرام، بازار مخاطبان را قبضه کرده اند و پرمخاطب ترین رسانه های جمعی در ایران هستند. اگر نگاه کلانی به روال رشد پیام‌رسان ها داشته باشیم ، به وضوح  حرکت آنها به سمت اشتراک‌گذاری فیلم و عکس، نسبت به متن و یادداشت را شاهد هستیم. اما حدود یک سال است که یکه‌تازی اینستاگرام توسط رقبای جدیدش با خطر جدی مواجه شده است. اپلیکیشن هایی که پا را از اینستاگرام فراتر گذاشته‌اند و ویژگی اصلی آنها انتشار ویدیوهای پیشرفته است. اپلیکشین هایی مانند تیک تاک و لایکی در یک سال گذشته مخاطبان بسیاری را از تمام دنیا جذب کرده اند. مخاطبان تیک تاک از یک میلیارد فراتر رفته اند. لایکی هم بیش از 500 میلیون بار دانلود شده است.

لایکی، پیام‌رسان کودکان

لایکی، یک پیام‌رسان اجتماعی است که هر فرد برای استفاده از آن باید حساب کاربری ایجاد کند، دوستانش را دنبال کند، ویدیو بسازد و دیگران را لایک کند. این برنامه براساس اشتراک ویدیو بناشده است و بارگذاری هر مطلبی به غیر از ویدیو در آن امکان پذیر نیست. ویژگی منحصر به فرد این اپلیکیشن ها، قابلیت تدوین پیشرفته‌ی فیلم ها، با فیلترها و موسیقی‌های آماده است. قابلیت ساخت دابسمش های حرفه ای و چالش‌های بین المللی یکی دیگر از عوامل محبوبیت این پیام رسان هاست.

کاربران برنامه‌هایی مثل لایکی غالبا نوجوانان و حتی کودکان هستند. فضای فانتزی و سرگرم کننده این اپلیکیشن‌ها، در این دوران کرونایی برای نوجوانان بسیار جذاب و سرگرم کننده است و از طرفی حضور بزرگسالان  در آن ها کمتر دیده میشود. استفاده از این برنامه هیچ محدودیت سنی ای ندارد، هر چند که در ابتدای راه اندازی آن سن شما پرسیده میشود. این برنامه در ایران، به دلیل محتوای مغایر با فرهنگ فیلتر شده است اما به نظر نمی آید فیلترینگ تاثیری در میزان مخاطب برنامه های این چنینی داشته باشد.

آشنایی کودکان با پتانسیل‌های جنسی

در اپلیکیشن هایی از این دست موارد متفاوتی نسبت به دیگر پیام رسان‌ها قابل توجه است. فضای سرگرم کننده آن باعث حضور میلیون ها کودک زیر ده سال در این فضا و دسترسی آن‌ها به هر نوع محتوایی است. از طرفی سنگ بنای این رسانه های اجتماعی بر اساس نمایش متفاوت و خلاقانه، استقبال عمومی و لایک بیشتراست که  خواه ناخواه کاربران را به سمت استفاده از پتانسیل‌های جنسی، برای  بیشتر دیده شدن سوق میدهد. با توجه به حضور بیشتر کودکان در این محیط، آن ها را هم متوجه جذابیت‌های جنسی می‌کند و در نهایت باعث بروز رفتارهای جنسی در سنین پایین می‌شود.علاوه بر این به کودکان القا می‌کند که ارزش وجودی آن ها به میزان لایک و دیده شدن آن هاست. فیلتر بودن آن هم دردسر دیگری است که کودکان را به سمت استفاده از فیلتر شکن هدایت میکند.

سرگرمی خطرناک روزهای کرونایی

شرایط خاص چندماه اخیر و شرایط خانه نشینی برای کودکان طعم تلخ متفاوتی دارد. با منع بازی های دسته جمعی ، تعطیلی مدارس و مهدها، فعالیت مجازی کودکان افزایش داشته و همین امر باعث دسترسی آن ها به هر محیط مجازی میشود. این موضوع نظارت مستقیم و مستمر والدین را میطلبد تا بتوانند فرزندان خود را از آسیب های احتمالی حفظ کنند

به فرزندم توهین کنید

علاوه بر این ها رها کردن بچه ها در چنین فضایی، باعث می شود فعالیتهای هیجانی و کودکانه آن ها مورد قضاوت قرار بگیرد یا بهشان توهین شود. در واقع بازی های شیرین کودکانه ی آنها مورد تمسخر قرار میگیرد با خشونت های کلامی و جنجال های مجازی از سنین پایین مواجه می شوند. این برخوردهای نسنجیده و ناهنجار کاربران این پیام‌رسان ها، آثار مخربی بر روند رشد کودکان خواهد داشت که باید از آن در امان باشند.

کودکی پرچالش

یکی دیگر از قابلیت های لایکی و هم خانواده هایش، چالش‌های بین‌المللی است. در این برنامه ها کارهای خاصی تعریف می‌شوند که افراد باید فیلم بگیرند و منتشر کنند. نمونه‌های آن در فضای اینستاگرام هم قابل مشاهده است. برای مثال نوع خاصی از رقص با حرکات مشخص، اجرای دابسمش‌ها و موسیقی‌های مشخص شده، چالش حرکات دست، پرسیدن سوالات عجیب از اطرافیان و...که بسیاری از آن ها مناسب کودکان و نوجوانان نیست. متن شعر و محتوای موسیقی‌هایی که درآن ترند می‌شود مبتذل هستند که مخاطبان آن هم با عدم آگاهی از آنها استفاده می‌کنند و بیشتر به اشتراک گذاشته می‌شوند. بعضی از چالشهای مطرح شده در این فضا خطرناک هستند و امنیت جانی کاربران را به خطر می‌اندازند، اما گویا برای لایک بیشتر تن به هر کاری داده می‌شود. البته نوجوانانی هستند که به این چالش‌ها راضی نمی‌شوند، خودشان سناریوهای عاشقانه می‌نویسند و در پارک ها اجرا می‌کنند. فیلم های کودکانه‌ای که روابط مثلثی و چندضلعی عاشقانه را در بر دارد، لایک بیشتری هم می‌خورند.

از طرفی کاربران به راحتی می‌توانند ویدیوهای خود را با کل دنیا در ارتباط بگذارند و به طبع فیلم‌هایی از باقی کشورها ببینند. این مسئله کودک و نوجوان را نسبت به هویت فرهنگی خود بیگانه میکند. او بدون شناخت از ماهیتی که دارد تحت  نمایش هزاران الگوی فرهنگی متفاوت است . این تلفیق فرهنگ‌ها در ذهن نابالغ کودکان و نوجوانان بعدها مشکلات بسیاری در پذیرش فرهنگ کشور، شهر یا روستای خودش می‌کند و باعث شکلگیری آرمان شهرهای نمایشی و معیوب در ذهن آن ها میشود.

اینستاگرام،‌بنر تبلیغات لایک

این روز ها اینستاگرام ، بستر تبلیغ مناسبی برای برنامه هایی از جنس تیک تاک و لایکی شده است. هر چند اینستاگرام هرروز قابلیت های متفاوتی برای ضبط فیلم یا استوری ارائه میکند اما این ها مخاطبان نوجوان را اغنا نمیکند.کاربران اینستاگرام برای ضبط ویدیوهای هیجان انگیزتر به سراغ این برنامه ها  می‌روند و با بازنشر آنها در اینستا، مخاطب بیشتری جذب میکنند.