ملودی ماندگار«اخراجی‌ها»و روایت بی‌مهری‌ها/آهنگسازی که سیاسی نبود

خبرگزاری مهر -گروه هنر-علیرضا سعیدی: یکی از این چارچوب‌های مرتبط با فعالیت‌های فرهنگی – هنری که پیرامون موضوع دفاع مقدس توانسته یادگاری‌های خوبی برای ما به جای بگذارد و تبدیل به سندی ارزشمند در جریان جنگ تحمیلی شود، «موسیقی فیلم» است که بسیاری از آن‌ها آنچنان در ذهن ما ثبت شده که شاید خیلی از ما با شنیدن یا مواجهه با کلیدواژه‌ای چون «دفاع مقدس» و «جنگ» یاد این آثار می‌افتیم. آثاری که حتی گاهی از خود فیلم هم بیشتر در گوش شنیداری و نگاه دیداری جامعه ایرانی باقی مانده و به حدی از خود تأثیر به جای گذاشته که قطعاً نمی‌توان از آنها بی تفاوت عبور کرد. اینها قطعاً اسنادی ارزشمند در کنار سایر مستندات دورانی هستند که تاریخ هم از رشادت‌ها و شهامت‌هایش به نیکی و احترام یاد خواهد کرد.

بر همین اساس گروه هنر خبرگزاری مهر همزمان با فرارسیدن «هفته دفاع مقدس» در ادامه دیگر پروژه‌های مناسبتی و موضوعی خود که طی ماه‌های اخیر متناسب با مناسبت‌های تاریخی، مذهبی و ملی به آن پرداخته در پرونده‌ای ویژه به بررسی کارنامه و فعالیت تعدادی از آهنگسازان برگزیده سینمای ایران در حوزه سینمای دفاع مقدس و سینمای مقاومت خواهد پرداخت.

در چهارمین روایت از این سلسله گزارش‌ها که با عنوان «آهنگسازان شاخص سینمای دفاع‌مقدس و مقاومت» در اختیار مخاطبان قرار داده می‌شود، به بررسی اجمالی فعالیت‌های محدود اما با کیفیت فریدون شهبازیان آهنگساز، نوازنده و رهبر ارکستر شناخته شده کشورمان می‌پردازیم که از او علاوه بر آثار شاخصی که در حوزه آهنگسازی ارائه داده، طی زمان حضور خود در عرصه‌های مدیریتی و تصمیم‌گیری حوزه موسیقی به ویژه موسیقی پاپ تاثیر بسزایی در معرفی هنرمندان معتبر و صاحب سبک این گونه موسیقایی داشته است.

شهبازیان به واسطه این درجه از کیفیت و کارایی بود که همچنان بعد از گذشت چهار دهه از فعالیت‌های موسیقایی در انقلاب اسلامی ایران از او به عنوان یکی آهنگسازان شاخص و پیش رو موسیقی کشورمان یاد می‌شود. هنرمندی که بی‌گمان تأثیرگذاری‌اش در تمامی بخش‌ها و گونه‌های موسیقی موضوعی انکارناپذیر است.

وقتی یک نوجوان ۱۷ ساله نوازنده ارکستر حشمت سنجری می‌شود

فریدون شهبازیان هفتاد و هشت ساله از جمله هنرمندان ارزنده موسیقی کشورمان است که علاوه‌بر نوازندگی ویولن در حوزه‌های مختلف آهنگسازی و رهبری ارکستر پیشینه معتبری را در کارنامه کاری خود به ثبت رسانده است. او از همان دوران کودکی بوده به پشتوانه پدر هنرمندمش حسین شهبازیان به موسیقی گرایش پیدا کرد و در هنرستان عالی موسیقی به تحصیل در این رشته و نوازندگی ویولن پرداخت.

به نوشته روایت‌های ثبت‌شده از پیشینه هنری فریدون شهبازیان، نخستین معلم این استاد مسلم موسیقی، عطاالله خادم میثاق بوده که در ادامه با سرژخوتسیف روسی نیز ادامه پیدا کرده و با حضور در کلاس‌های شبانه لوئیجی پاساناری (کنسرت مایستر ارکستر سمفونیک تهران) وارد مراحل تکمیلی می‌شود تا جایی که فریدون ۱۷ ساله به دلیل همین توانمندی‌ها وارد ارکستر سمفونیک تهران به رهبری حشمت سنجری می‌شود. وی بعد از این حضور همکاری با ارکستر گل‌های رادیو را آغاز می‌کند و با روح‌الله خالقی و جواد معروفی آشنا می‌شود. او در این شرایط فعالیت‌های حرفه‌ای خود در عرصه موسیقی را آغاز کرد و با رهبری گروه کر و ارکستر سمفونیک رادیو وارد فضای جدیدی از فعالیت هنری شد.

آنچه فعالیت‌های فریدون شهبازیان را از سایرین متمایز می‌کند، گستردگی و فراگیری نگاه او به موسیقی در قالب همکاری با هنرمندان و خوانندگانی است که به دلیل سلیقه و رفتار موسیقایی تفاوت‌های بسیاری با هم دارند او به واسطه ذوق و قریحه‌ای که در عرصه آهنگسازی داشت پس از فارغ‌التحصیلی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران آهنگسازی سینما را از دهه ۶۰ آغاز می‌کند و همزمان با این فعالیت‌ها، همراه با علی معلم دامغانی شورای موسیقی سازمان صداوسیما را تشکیل می‌دهند، شورایی که به همراه تعدادی دیگر از کارشناسان و هنرمندان عرصه موسیقی در آن زمان وظیفه نظارت و حمایت از موسیقی را داشت و بعدها تبدیل به شریان اصلی ورود موسیقی پاپ به تلویزیون و اساساً جامعه ایرانی شد. چارچوبی که قطعاً فریدون شهبازیان و تعدادی از همکارانش در شکل‌گیری یک جریان اصولی و پرطرفدار موسیقی پاپ آن دوران نقش بی‌بدیلی داشتند که تا به امروز نیز تاثیرات مثبت خود را نشان داده است.

شهبازیان که بین دهه‌های شصت تا نود عمده فعالیت‌های خود را در حوزه آهنگسازی، تدریس، مدیریت و نظارت کیفی آثار موسیقایی معطوف کرده بود و در این مدت آثار بسیار ارزنده‌ای را در حوزه آلبوم، تک آهنگ، موسیقی فیلم و موسیقی سریال پیش روی مخاطبان قرار داد، از مهر ماه سال ۱۳۹۵ بود که به عنوان رهبر ارکستر ملی ایران جایگزین فرهاد فخرالدینی شد. این فعالیت تا سال ۱۳۹۸ نیز ادامه پیدا کرد اما به دلیل حاشیه‌ها و اختلافاتی که با مدیران بنیاد فرهنگی هنری رودکی داشت از این سمت کناره‌گیری کرد.

اما آنچه فعالیت‌های این آهنگساز پیشکسوت موسیقی کشورمان را از سایرین متمایز می‌کند، گستردگی و فراگیری نگاه او به موسیقی در قالب همکاری با هنرمندان و خوانندگانی است که به دلیل سلیقه و رفتار موسیقایی تفاوت‌های بسیاری با هم دارند؛ این ویژگی هم در حوزه تولید آلبوم، هم در عرصه اجراهای زنده، هم در نحوه همکاری با خوانندگان و هم در حوزه موسیقی فیلم مشاهده می‌شود، و از شهبازیان هنرمند جامع‌الاطرافی معرفی کرده که نمی‌توان به راحتی از کنار کارهایی که تولید کرده عبور کرد.

او و آثارش اگرچه می‌تواند در محافل مختلف رسانه‌ای و علمی مورد نقد و بررسی قرار گیرد، اما به قدری تاثیرگذار بوده‌ا ند که در بسیاری از مقاطع مختلف که از او اثری شنیده شده، ملودی کار بسیار جلوتر از کاری بوده که در قالب تصویر پیش روی مخاطب قرار گرفته است.

بررسی کارنامه پربار آقای آهنگساز در سینما و تلویزیون و چند آلبوم محبوب

نگاهی اجمالی به پیشینه فعالیت‌های هنری فریدون شهبازیان در عرصه آهنگسازی نشان می‌دهد که او در حوزه تولید آلبوم نیز به خوبی روی ذائقه مخاطبان موسیقی ایرانی نیز تسلط کاملی دارد، کما اینکه در این سال‌ها آلبوم‌ها و تک آهنگ‌های زیادی در دو حوزه موسیقی ایرانی و موسیقی پاپ به آهنگسازی وی منتشر شده که در نوع خود آثار پرطرفدار و شناخته شده‌ای به حساب می‌آیند.

«شعرهای حافظ – ۱۳۵۱» به روایت احمد شاملو، «غزلیات مولوی – ۱۳۵۱» با صدای احمد شاملو، «شعرهای مهدی اخوان ثالث – ۱۳۵۲» به روایت مهدی اخوان ثالث، «شعرهای رودکی – ۱۳۵۲» با صدای منوچهر انور، «شعرهای سعدی – ۱۳۵۲» با صدای هوشنگ ابتهاج، «اشکِ وارش – ۱۳۵۴» با صدای علیرضا شوریده، «رباعیات خیام- ۱۳۵۵» به روایت احمد شاملو و خوانندگی محمدرضا شجریان، «گلبانگ شجریان – ۱۳۵۶» به خوانندگی محمدرضا شجریان، «کاشفان فروتن شوکران – ۱۳۵۹» با روایت احمد شاملو، «شیرسنگی – ۱۳۶۵» به خوانندگی تورج زاهدی، «میعاد ۱ و ۲ – ۱۳۶۵»، «پاییزان – ۱۳۶۶»، «چرخ گردون – ۱۳۶۹» به خوانندگی علی اصغر شاه‌زیدی، «سروش آسمانی – ۱۳۷۱» به خوانندگی علی اصغر شاه‌زیدی، «داغ شقایق – ۱۳۷۱» به خوانندگی فرج علیپور، «آفاق عشق – ۱۳۷۲» به خوانندگی حسام‌الدین سراج، «ونگاونگ – ۱۳۷۲» به خوانندگی هادی حمیدی، «شبانگاهان – ۱۳۷۳» به خوانندگی عبدالحسین مختاباد، «بشنو از نی – ۱۳۷۹» به خوانندگی شهرام ناظری، «کاشفان فروتن شوکران ۲- ۱۳۸۲» با صدای احمد شاملو، «خاموشی دریا- ۱۳۸۳»، «جام تهی – ۱۳۸۴» به خوانندگی محمدرضا شجریان، «گریز- ۱۳۸۴» به خوانندگی نادر گلچین، «اخراجی ها – ۱۳۸۶» به خوانندگی محمد اصفهانی، «وقتی برگشتم – ۱۳۹۶»، «در سوگ آفتاب – ۱۳۹۸» به خوانندگی فرج علیپور، «سروناز – ۱۳۹۸» به خوانندگی صمد بردیده نیز فهرست آلبوم‌های فریدون شهبازیان را تشکیل می‌دهند.

نگاهی اجمالی به پیشینه فعالیت‌های هنری فریدون شهبازیان در عرصه آهنگسازی نشان می‌دهد که او در حوزه تولید آلبوم نیز روی ذائقه مخاطبان موسیقی ایرانی تسلط کاملی دارد «مستند به سوی سیمرغ- ۱۳۶۲» به کارگردانی حمید سهیلی، «دادشاه – ۱۳۶۲» به کارگردانی حبیب کاوش، «میرزا کوچک خان – ۱۳۶۲» به کارگردانی امیر قویدل، «آن سفر کرده – ۱۳۶۳» به کارگردانی احمد نیک‌آذر، «پائیزان – ۱۳۶۳» به کارگردانی رسول صدرعاملی، «آوار – ۱۳۶۴» به کارگردانی سیروس الوند، «زنجیرهای ابریشمی – ۱۳۶۵» به کارگردانی حسن کاربخش، «وکیل اول – ۱۳۶۵» به کارگردانی جمشید حیدری، «شیر سنگی- ۱۳۶۵» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی، «حماسه دره شیلر- ۱۳۶۵» به کارگردانی احمد حسنی مقدم، «سالهای خاکستر – ۱۳۶۷» به کارگردانی مهدی صباغ زاده، سریال «بخش چهار جراحی – ۱۳۶۷» به کارگردانی مسعود فروتن، «در مسیر تندباد – ۱۳۶۷» به کارگردانی مسعود جعفری‌جوزانی، «یک مرد یک خرس- ۱۳۷۲» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی، «سه مرد عامی – ۱۳۷۲» به کارگردانی سیامک تقی پور، «کودکانی از آب و گل- ۱۳۷۲» به کارگردانی عطالله حیاتی، «دشت ارغوانی – ۱۳۷۳» به کارگردانی نادر مقدس، سریال «باغ گیلاس – ۱۳۷۳» به کارگردانی مجید بهشتی، «نامزدی – ۱۳۷۵» به کارگردانی ناصر غلامرضایی، «لیلا – ۱۳۷۵» به کارگردانی داریوش مهرجویی، سریال «آوای فاخته – ۱۳۷۵» به کارگردانی بهمن زرین پور، «بازگشت به خانه – ۱۳۷۵» به کارگردانی مسعود نوابی، «زندگی – ۱۳۷۶» به کارگردانی اصغر هاشمی، «چرخ – ۱۳۷۷» به کارگردانی غلامرضا رمضانی، «آقای رییس جمهور- ۱۳۷۹» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی، «شام آخر – ۱۳۸۰» به کارگردانی فریدون جیرانی، «آرزوهای زمین – ۱۳۸۰» به کارگردانی وحید موسائیان، سریال «باران عشق -۱۳۸۱» به کارگردانی احمد امینی و فریدون حسن پور، «خاموشی دریا- ۱۳۸۲» به کارگردانی وحید موسائیان، «تنهایی باد- ۱۳۸۲» به کارگردانی وحید موسائیان، «محفل ایکس – ۱۳۸۳» به کارگردانی حبیب کاوش، سریال «کلاه پهلوی – ۱۳۸۹» به کارگردانی سید ضیاالدین دری، «خانه روشن – ۱۳۸۴» به کارگردانی وحید موسائیان، «گوشواره – ۱۳۸۵» به کارگردانی وحید موسائیان، مستند «سرزمین گمشده – ۱۳۸۵» به کارگردانی وحید موسائیان، «سمفونی ایران- ۱۳۸۵» به کارگردانی وحید موسائیان، «مظفرنامه- ۱۳۸۶» به کارگردانی محمدرضا ورزی، «گلچهره- ۱۳۹۱» به کارگردانی وحید موسائیان، تله فیلم «حباب – ۱۳۹۱» به کارگردانی سامان استرکی، «وقتی برگشتم – ۱۳۹۴» به کارگردانی وحید موسائیان، مستند «در کوچه‌های خاطره – ۱۳۹۵» به کارگردانی سید حمید میرحسینی، تئاتر «قتل در موقعیت ۳۵ درجه شمالی» به کارگردانی امین میری و «خانواده دکتر ماهان- ۱۳۹۸» به کارگردانی راما قویدل و علی محمد قاسمی از آثار سینمایی و تلویزیونی پس از انقلاب هستند که فریدون شهبازیان در آنها به عنوان آهنگساز حضور داشته است.

این مجموعه را به تمام عوامل مورد بی‌مهری قرار گرفته اخراجی‌ها تقدیم می‌کنم!

اما یکی از نکات جالب توجهی که می‌توان به آثار شهبازیان در مقام آهنگساز اشاره کرده آثار مرتبط با موضوع دفاع مقدس و مناسبت‌های مذهبی از جمله «هیوا – ۱۳۷۷» به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور، «معصومیت از دست رفته – ۱۳۸۲» به کارگردانی داود میرباقری، «اخراجی‌ها – ۱۳۸۵» به کارگردانی مسعود ده نمکی است که در یک شرایط ویژه با استقبال ویژه‌ای از سوی مخاطبان مواجه شده است. آثاری که الحق و الانصاف به قدری در جان و دل و مخاطبان نشسته که اگرچه از محدودیت کمی برخوردارند اما قطعاً می‌توان از آن‌ها به عنوان آثار شاخص سینمای جنگ یاد کرد.

در همین چارچوب این موسیقی فیلم سینمایی «اخراجی‌ها» به کارگردانی مسعود ده نمکی است که به دلیل ساختار ساده اما متفاوت موسیقی فریدون شهبازیان در انتخاب ملودی و سازها و البته صدای محمد اصفهانی در تیتراژ، می‌تواند به عنوان برجسته‌ترین اثر موسیقایی این آهنگساز در سینمای دفاع مقدس به آن اشاره کرد. اثری که به زعم بسیاری از کارشناسان حوزه سینما همچنان بهترین اثر مسعود ده نمکی در مقام کارگردان نیز محسوب می‌شود و در زمان اکران توانست اتفاقی ویژه را در گیشه سینماها رقم بزند.

فیلم «اخراجی‌ها» یکی از سه‌گانه‌های پرمخاطب سینمای ایران در ژانر دفاع مقدس محصول سال ۱۳۸۵ است که در آن زمان تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های سینماها شد و تا مدت هم فیلمی نتوانست در رقابت با میزان فروش این اثر کمدی بیشتر و بالاتر از میزان آمار فروشش به بینندگان سینما معرفی شود.

اما فارغ از ویژگی‌های مثبت و منفی که مجموعه «اخراجی‌ها» به ویژه قسمت نخست آن داشت، ملودی جذاب فریدون شهبازیان برای این اثر سینمایی بود که به معنا و مفهوم واقعی کلمه هم تراز با فیلم در گوش شنیداری تماشاگران و مخاطبان جای گرفت و تا مدت‌ها تبدیل به موسیقی متن بسیاری از برنامه‌ها و مراسم مربوط به هفته دفاع مقدس شد. اثری که با هوشمندی ذاتی فریدون شهبازیان در انتخاب سازها و شناخت کاملی که از فرآیند موسیقی پاپ داشت تبدیل به یکی از آثار ماندگار سینمای دفاع مقدس شد که صدای محمد اصفهانی روی تیتراژ آن ارزش کار را مضاعف کرد. ارزشی که در سال ۱۳۸۶ منجر به تولید یک آلبوم ویژه شده و در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

این آلبوم دربرگیرنده دو بخش بود که قسمت اول آن مرتبط با موسیقی فیلم «اخراجی‌ها» و قسمت دوم نیز به مجموعه‌ای با نام «ریشه‌ها» اختصاص داشت که در قالب چند قطعه بی کلام به انضمام قطعه تیتراژ اثر با ترانه‌ای از ناصر فیض و صدای محمد اصفهانی به بازار موسیقی عرضه شد. جالب اینکه فریدون شهبازیان نیز در ادامه حاشیه‌های ریز و درشت فیلم روی یکی از مواد تبلیغاتی آلبوم نوشته بود: «این مجموعه را با مهر به همه عوامل فیلم اخراجی‌ها که مورد بی‌مهری قرار گرفتند تقدیم می‌نمایم.»

ماجرای همکاری با یک فیلمساز سیاسی

فریدون شهبازیان که طی سال‌های گذشته با فیلم‌های «شیر سنگی»، «وکیل اول»، «در مسیر تندباد»، «هیوا» و «آروزهای زمین»، نامزد دریافت جایزه بهترین آهنگسازی از جشنواره فیلم فجر و جشن خانه سینما شده و تاکنون با موسیقی متن فیلم‌های «نامزدی»، «خاموشی دریا» جوایزی را نیز دریافت کرده، در بیست و پنجمین جشنواره فیلم فجر بود که به تفاوت آهنگسازی برای دو فیلم «گوشواره» و «اخراجی‌ها» اشاره کرد و گفت: به دلیل تفاوت‌های اساسی که در دو فیلم گوشواره و اخراجی‌ها وجود داشت از دو نوع موسیقی متفاوت نیز استفاده شد؛ در فیلم «گوشواره» که اقتباسی از یکی از داستان‌های هوشنگ مرادی کرمانی و در ژانر کودک و نوجوان ساخته شده است نوعی از موسیقی کم حجم با حال و هوای کودکانه و البته عمیق را می‌طلبید اما در اخراجی‌ها فضا کاملاً متفاوت بود در این فیلم با نوعی طنز اجتماعی در ژانر دفاع مقدس مواجه شدم که به خاطر داشتن فضای خاص و بر خلاف فیلم گوشواره موسیقی باید شنیده می‌شد و در نتیجه وقت و انرژی بیشتری می‌برد.

فریدون شهبازی آن روز در پاسخ به این سئوال که آیا به سیمرغ بهترین موسیقی فیلم فکر کرده یا خیر گفت: طبیعی است که سیمرغ می‌تواند عاملی برای تشویق باشد اما واقعاً به سیمرغ فکر نکردم و آنچه برای من اهمیت دارد این است که دوست دارم موسیقی فیلم‌هایی که امضای من پای آن می‌خورد؛ در جریان کلی فیلم تاثیرگذار باشد و همچنین بتواند گره‌های دراماتیکی و یا جزئیات دیگر فیلم را بیان کند.

برای عدم هم‌کاری من با اخراجی‌ها خیلی‌ها پیغام دادند ولی هیچ‌کدام از این مسائل برای من اهمیتی نداشت. من به ده‌نمکی به عنوان کارگردان نگاه می‌کنم او در مصاحبه دیگری درباره نحوه ورودش به پروژه «اخراجی‌ها» و همکاری با مسعود ده‌نمکی گفته بود: «من از سال ۸۰ که بازنشسته‌ی صدا و سیما شدم، ارتباطم با سینما کم‌تر شد و کم‌تر فیلم سینمایی کار کردم. شاید در کل ۳ الی ۴ فیلم. بعد از «گوشواره»، آقای طالبی که مدیر تولید اخراجی‌ها هستند، با من تماس گرفتند و به اتفاق ایشان سر لوکیشن فیلم رفتیم تا با کارگردان کار آشنا بشوم. صحبت‌های اولیه ما همانجا انجام شد و بعد از اتمام فیلم‌برداری و مراحل تدوین، ساخت موسیقی فیلم را آغاز کردیم. […] من فقط مستندهای آقای ده‌نمکی را دیده بودم. این اولین فیلم سینمایی آقای ده‌نمکی بود و فضای جالب فیلم‌نامه و لوکیشنی که از فیلم در شهرک دفاع مقدس دیدم من را برای هم‌کاری با این پروژه علاقه‌مند کرد. ولی در هر حال هر کسی پیشینه‌ای دارد که به خودش مربوط است. من آدم سیاسی نیستم اما آقای ده‌نمکی آدم سیاسی هستند و فعالیت سیاسی داشته‌اند که بیشتر به خودشان مربوط است. برای عدم هم‌کاری من با اخراجی‌ها خیلی‌ها پیغام دادند ولی هیچ‌کدام از این مسائل برای من اهمیتی نداشت. من به ده‌نمکی به عنوان کارگردان نگاه می‌کنم.

شهبازیان درباره شکل گرفتن فضای موسیقی فیلم هم بیان کرد: چون آقای ده‌نمکی پیشینه سینمایی نداشت، پیدا کردن فضای مورد علاقه ایشان کمی سخت‌تر بود. برای این موضوع در مورد موسیقی‌هایی که دوست دارند صحبت‌های زیادی کردیم. حتی آقای ده‌نمکی چند تا از آلبوم‌های مورد علاقه‌شان را در اختیارم گذاشتند. در نهایت بعد از اینکه با روحیه هم آشنا شدیم با توجه به محتوا و فضای فیلم این موسیقی شکل گرفت. هدف ما یک موسیقی بر پایه تم و ملودی زیبا و ماندگار بود.

این آهنگساز که در همه ادوار فعالیت‌های خود در عرصه موسیقی یکی از تأثیرگذارترین مدیران و تصمیم گیرندگان موسیقی پاپ ایران نیز بوده است، درباره استفاده از صدای محمد اصفهانی برای خوانندگی در تیتراژ «اخراجی‌ها» توضیح داده بود: متن یک ترانه که شعری از ناصر فیض بود از طریق آقای ده‌نمکی در اختیار من قرار داده شد تا بر مبنای آن موسیقی تیتراژ ساخته بشود. در مورد علاقه آقای ده‌نمکی به خواننده‌ها هم صحبت‌هایی شد و ایشان افرادی که دوست داشتند را نام بردند که آقای اصفهانی هم در بین این‌ها بود و قرار شد آقای اصفهانی به واسطه من قبول کنند تا ترانه مورد نظر را بخوانند. […] ضبط موسیقی نیز با ارکستر در استودیو ضبط شد و به جز صداهایی که در ایران نوازنده ندارند همه صداها زنده ضبط شد. خود من از کار راضی هستم و فکر می‌کنم از نظر پردازش به جذابیت‌های فیلم‌نامه موسیقی موفق بوده است.

چرا موسیقی «اخراجی‌ها» نامزد فجر نشد؟

شهبازیان در این مصاحبه بود که در پاسخ به سئوال خبرنگار مبنی بر ماجرای نامزد نشدن برای موسیقی متن فیلم «اخراجی‌ها» تاکید می‌کند: مسئولان جشنواره ثابت کردند که هیچ علاقه و شناختی در مورد موسیقی ندارند. من قبلاً بارها گفته بودم که کارگردان‌های ما به دلیل عدم شناخت موسیقی هم انتخاب‌های درستی ندارند و هم نظرات درست. در جلسه‌ای رسول ملاقلی‌پور (که همین‌جا یاد و خاطره‌اش را گرامی می‌دارم و از دست رفتنش را به خانواده‌اش و بچه‌های سینمایی تسلیت می‌گویم) که از دوست صمیمی من بود گفت همه را به یک چوب نران. گفتم چشم اما واقعاً اکثر کارگردان‌های ما مطلع نیستند. امسال هیات داوری هم نشان داد که هیچ شناختی از موسیقی ندارند. علاوه بر همه‌عوامل سینمایی، بچه‌های موسیقی هم شاکی شدند. واقعاً از هیات داوران باید بپرسیم بر چه مبنایی قضاوت کردند و با کدام تخصص؟ برای مسئولین جشنواره هم متاسفم که دقت نمی‌کنند افرادی را برای هیئت داوران انتخاب نکنند که در حین جشنواره مرتکب تسویه حساب شخصی شوند. این بدترین توهین به آهنگ‌سازها بود که هیچ موسیقی‌ای را شایسته سیمرغ ندانستند. آقایان ادعا دارند ما موسیقی گوش می‌کنیم و لذت می‌بریم ولی چنین توهین بزرگی به جامعه موسیقی صورت گرفت. درباره موسیقی اخراجی‌ها هم حتماً غرض‌ورزی یا کوته‌نظری شده بود چون مطمئنم موسیقی من کامل و درست بود. در مورد بقیه‌ی عوامل هم این نظر را دارم. اما مثلاً در مورد بازیگری چون در هیات داوران کارشناس بازیگری بود، می‌شود گفت این نظر شخصی من است. جشنواره ما اعتبار خودش را از دست داده و تبدیل شده به جایی برای تسویه حساب‌های شخصی و…

به هر ترتیب از قصه ساخت موسیقی فیلم «اخراجی‌ها» بیشتر از یک دهه می‌گذرد، اما به نظر می‌آید گذر زمان هنوز موجب فراموشی ملودی ماندگار این فیلم سینمایی پرطرفدار مسعود ده‌نمکی نشده و همچنان توانسته با وجود موج سهمگین ملودی‌ها و قطعات ماندگار در حوزه سینمای دفاع مقدس یکی از آثار شاخص و خاطره ساز این گونه سینمایی به واسطه هنرنمایی فریدون شهبازیان معرفی شود. شرایطی که اکنون لازم است بررسی و نگاه دوباره‌ای روی آن داشت تا در ماندگاری آثار موسیقایی مرتبط با سینمای دفاع مقدس کارهای بهتری کرد.