به گزارش خبرنگار مهر، متن زیر یادداشتی است که حجت الاسلام و المسلمین علی نصیری استاد درس خارج فقه و تفسیر حوزه علمیه قم و مؤسس مؤسسه معارف وحی و خرد به مناسبت شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) نوشته است:
مقام تحدیث به این معناست که شخص در اثر نزاهت روحی، صفای باطن و شایستگی علمی به مرتبه‌ای می‌رسد که فرشتگان آسمانی با او به گفت‌وگو می‌پردازند. مقام تحدیث را باید مرتبه‌ای فراتر از الهام و فروتر از وحی دانست.
فراتر بودن آن از الهام از دو جهت است:
۱. الهام، موهبت و ره‌نمونی است الهی که همه بندگان به میزان صفای باطن یا مصالحی دیگر از آن بهره دارند و اختصاص به افرادی خاص ندارد. چنان‌که خداوند در قرآن به صراحت از الهام به مادر موسی (ع) یاد کرده است؛ در حالی که «تحدیث» مقامی است خاص که تنها شمار محدودی از بندگان صالح خداوند، هم‌چون اوصیا و ائمه (علیهم السلام) از آن بهره دارند.
۲. در عموم موارد منشأ الهام، مبهم است و فقط انسان درمی‌یابد که بارقه‌ای در دل او درخشیدن گرفته و راهی برای گریز از مهلکه یا برون‌رفت از یک بحران و مسئله برای او گشوده شده است. اما این که این بارقه توسط چه کسی و چگونه در قلب او افکنده شده، نامشخص است؛ در حالی که در «تحدیث» منشأ آن، که فرشته است، برای ولیّ خداوند از هر جهت آشکار و مشخص است.
از سویی دیگر، فروتر بودن «تحدیث» از وحی به دو جهت ذیل است:
۱. وحی نوعی از ارتباط خداوند به صورت مستقیم یا با واسطه فرشته است که تنها به پیامبران اختصاص دارد و از رهگذر آن دین یا شریعت و یا سایر فرامین الهی به آنان ابلاغ می‌گردد، اما «تحدیث» نوع ضعیف‌تری از ارتباط فرشته با ولیّ خداوند است که از رهگذر آن، دانش‌افزایی اتفاق می‌افتد.
۲. در وحی با وساطت فرشته، پیامبر فرشته را در خواب یا بیداری می‌بیند، اما در «تحدیث» ولیّ خدا تنها صدای فرشته را می‌شنود، اما او را نمی‌بیند.
بر اساس روایاتی که در جوامع معتبر حدیثی شیعه درباره پدیده «تحدیث» رسیده، در این امر نمی‌توان تردید داشت که ائمه اهل‌بیت (ع) دارای مقام تحدیث بودند. در نگریستن در روایاتی دیگر به خوبی نشان می‌دهد که فاطمه صدیقه (ع) نیز از چنین مقام و موهبتی بهره‌مند بوده است. شگفت‌آورتر آن که فرشته‌ای که با آن حضرت به گفت‌وگو پرداخت، جبرئیل (ع) یعنی برجسته‌ترین یا یکی از چهار فرشته برجسته خداوند بود.
به عنوان نمونه، امام‌صادق (ع) فرمود: فاطمه از این جهت "محدثه" نام گرفت که فرشتگان از آسمان هبوط کرده و به او آواز دادند، همان گونه که مریم را آواز دادند و به او گفتند: خداوند تو را برگزید و تطهیر کرد و تو را بر همه زنان جهانیان برگزید.
از جمله شواهد محدَّثه بودن فاطمه (س) پدید آمدن "مصحف فاطمه" است. بر اساس روایات رسیده، هنگامی که پیامبر (ص) از دنیا رفت، فاطمه در اندوه رحلت پدر بسیار می‌گریست. در پی آن خداوند، جبرئیل یا فرشته‌ای دیگر را برای تسلاّ نزد فاطمه فرستاد و آن فرشته در کنار تسلّای آن حضرت، رویدادهای مربوط به فرزندانش را تا روز قیامت به ایشان گزارش کرد و امام‌علی (ع) آن را نگاشت.
ابوعبیده می‌گوید: از امام‌صادق (ع) دربارۀ مصحف فاطمه پرسیدم. امام مکث طولانی کرد و آن‌گاه فرمود: فاطمه پس از پیامبر (ص) ۷۵ روز در حیات بود و به‌خاطر پدر دچار اندوه شدیدی شد و جبرئیل نزد او می‌آمد و به او به‌خاطر از دست‌دادن پدر تسلیت می‌گفت و آرامش می‌داد و از پدر و مکانش و رویدادهای فرزندان او پس از وفاتش برای او خبر می‌آورد و علی (ع) آن را می‌نگاشت. این است مصحف فاطمه.
برخورداری فاطمه (س) از مقام «تحدیث» افزون بر آن که ایشان را در این موهبت، همتای ائمه (ع) قرار می‌دهد، از وجود روحی نزیه، پاک و فرشته‌خو در وجود ایشان حکایت دارد، زیرا بر اساس اصل هم‌سنخی، فرشتگان تنها با انسان‌های فرشته‌خو همراهی و هم‌سخنی دارند.
نظر شما